۱۶٬۸۸۰
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱ بخش۴: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←مثلى از كلام خدا و تطبيق آن با ما نحن فيه
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۱۱۳: | خط ۱۱۳: | ||
<span id='link58'><span> | <span id='link58'><span> | ||
== | ==مَثَلى از كلام خدا و تطبيق آن با ما نحن فيه == | ||
و خداى | |||
و خداى سبحان، همين معنا يعنى اختلاف سبيل و راه هایى را كه به سوى او منتهى می شود و اين كه همه آن سبيل ها از صراط مستقيم و مصداق آنند، در يك مثلى كه براى حق و باطل زده بيان كرده، و فرموده: «'''أنزل من السماء ماء، فسالت أودية بقدرها، فاحتمل السيل زبدا رابيا، و ممّا يوقدون عليه فى النّار، ابتغاء حلية، أو متاع زبد مثله، كذلك يضرب اللّه الحقّ و الباطل ، فأمّا الزبد فيذهب جفاء، و أمّا ما ينفع النّاس فيمكث فى الأرض، كذلك يضرب اللّه الأمثال'''»: (خدا آبى از آسمان مى فرستد سيل گير ها، هر يك به قدر ظرفيت خود جارى شدند، پس سيل كفى بلند با خود آورد از آنچه هم كه شما در آتش بر آن می دميد تا زيورى يا اثاثى بسازيد نيز كفى مانند كف سيل هست، خدا اين چنين حق و باطل را مَثَل مى زند كه كف بى فایده بعد از خشك شدن از بين مى رود و اما آنچه به حال مردم نافع است، در زمين باقى می ماند، خدا مَثَل ها را اين چنين مى زند). | |||
به طوري كه ملاحظه مى فرمایيد، در اين مَثَل، ظرفيت دل ها و فهم ها را در گرفتن معارف و كمالات، مختلف دانسته است، در عين اين كه آن معارف همه و همه، مانند باران متكّى و منتهى به يك رزقى است آسمانى، در آن مَثَل يك آب بود، ولى به اشكال مختلف از نظر كمّى و زيادى سيل در آمد. در معارف نيز يك چيز است، عنايتى است آسمانى، اما در هر دلى به شكلى و اندازه اى خاص در مى آيد، كه تمامى اين بحث در ذيل خود آيه سوره رعد إن شاء اللّه خواهد آمد. و بالاخره اين نيز يكى از تفاوت هاى صراط مستقيم با سبل است، و يا بگو: يكى از خصوصيات آن است. | |||
<span id='link59'><span> | <span id='link59'><span> | ||
==معنى صراط مستقيم با نتيجه گيرى از مقدمات ذكر شده == | ==معنى صراط مستقيم با نتيجه گيرى از مقدمات ذكر شده == | ||
حال كه اين هفت مقدمه روشن گرديد، معلوم شد كه صراط مستقيم راهى است بسوى خدا، كه هر راه ديگرى كه خلايق بسوى خدا دارند، شعبه اى از آنست ، و هر طريقى كه آدمى را بسوى خدا رهنمائى مى كند، بهره اى از صراط مستقيم را دارا است ، باين معنا كه هر راهى و طريقه اى كه فرض شود، بان مقدار آدمى را بسوى خدا و حق راهنمائى مى كند، كه خودش از صراط مستقيم دارا و متضمن باشد، اگر آن راه بمقدار اندكى از صراط مستقيم را دارا باشد، رهرو خود را كمتر بسوى خدا مى كشاند، و اگر بيشتر داشته باشد، بيشتر مى كشاند، و اما خود صراط مستقيم بدون هيچ قيد و شرطى رهرو خود را بسوى خدا هدايت مى كند، و مى رساند، و بهمين جهت خدايتعالى نام آنرا صراط مستقيم نهاد، چون كلمه صراط بمعناى راه روشن است ، زيرا از ماده (ص ر ط) گرفته شده ، كه بمعناى بلعيدن است ، و راه روشن كانه رهرو خود را بلعيده ، و در مجراى گلوى خويش فرو برده ، كه ديگر نمى تواند اين سو و آن سو منحرف شود، و نيز نمى گذارد كه از شكمش بيرون شود. | حال كه اين هفت مقدمه روشن گرديد، معلوم شد كه صراط مستقيم راهى است بسوى خدا، كه هر راه ديگرى كه خلايق بسوى خدا دارند، شعبه اى از آنست ، و هر طريقى كه آدمى را بسوى خدا رهنمائى مى كند، بهره اى از صراط مستقيم را دارا است ، باين معنا كه هر راهى و طريقه اى كه فرض شود، بان مقدار آدمى را بسوى خدا و حق راهنمائى مى كند، كه خودش از صراط مستقيم دارا و متضمن باشد، اگر آن راه بمقدار اندكى از صراط مستقيم را دارا باشد، رهرو خود را كمتر بسوى خدا مى كشاند، و اگر بيشتر داشته باشد، بيشتر مى كشاند، و اما خود صراط مستقيم بدون هيچ قيد و شرطى رهرو خود را بسوى خدا هدايت مى كند، و مى رساند، و بهمين جهت خدايتعالى نام آنرا صراط مستقيم نهاد، چون كلمه صراط بمعناى راه روشن است ، زيرا از ماده (ص ر ط) گرفته شده ، كه بمعناى بلعيدن است ، و راه روشن كانه رهرو خود را بلعيده ، و در مجراى گلوى خويش فرو برده ، كه ديگر نمى تواند اين سو و آن سو منحرف شود، و نيز نمى گذارد كه از شكمش بيرون شود. | ||
