لقمان ٨
| کپی متن آیه |
|---|
| إِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ |
ترجمه
| لقمان ٧ | آیه ٨ | لقمان ٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«جَنَّاتُ النَّعِیمِ»: (مائده / ، حجّ / ).
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۱، سوره لقمان
- مضامين سوره مباركه لقمان و غرض از نزول آن
- نكوهش كسى كه براى منصرف ساختن مردم از حقائق و معارف قرآن ، به ترويج ((لهوالحديث )) مى پرداخته است
- توصيف خريدار لهو الحديث : گويا گوشش در برابر تلاوت قرآن كر است
- بحث روايتى (رواياتى درباره شاءن نزول آيه : ((و من الناس من يشترى لهو الحديث...)) و اينكه غنا لهو الحديث است )
- رواياتى دال بر حرمت غنا و موسيقى
- حديثى از امام سجاد(ع ) در بيان شدت حرمت موسيقى
تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ «8»
همانا كسانى كه ايمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند، براى آنان باغهاى پر نعمت (بهشت) است.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ «8»
بعد از آن از حال و مآل اهل ايمان اخبار مى‌فرمايد:
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا: بدرستى كه آنانكه ايمان آوردند به خدا و رسول و معاد و تمام معتقدات حقه ايمانيه، وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ: و بجاى آرند كارهاى شايسته و پسنديده نزد خدا و رسول، لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ: مر ايشان را ثابت باشد بهشتهاى با نعمت.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
الم «1» تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْحَكِيمِ «2» هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنِينَ «3» الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ «4»
أُولئِكَ عَلى هُدىً مِنْ رَبِّهِمْ وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ «5» وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ يَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِكَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ «6» وَ إِذا تُتْلى عَلَيْهِ آياتُنا وَلَّى مُسْتَكْبِراً كَأَنْ لَمْ يَسْمَعْها كَأَنَّ فِي أُذُنَيْهِ وَقْراً فَبَشِّرْهُ بِعَذابٍ أَلِيمٍ «7» إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِيمِ «8» خالِدِينَ فِيها وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ «9»
خَلَقَ السَّماواتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها وَ أَلْقى فِي الْأَرْضِ رَواسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَ بَثَّ فِيها مِنْ كُلِّ دابَّةٍ وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ «10»
ترجمه
اين آيتهاى كتاب محكم است
با آنكه هدايت و رحمت باشد براى نيكوكاران
آنانكه بر پاى ميدارند نماز را و ميدهند زكوة را و ايشان بآخرت يقين ميدارند
ايشانند بر هدايتى از پروردگارشان و آنگروه آنانند رستگاران
و از مردمان كسى است كه ميخرد مشغول كننده‌اى از كلام را تا گمراه كند از راه خدا بدون دانشى و بگيرد آنرا به سخريّه آنگروه براى آنها است عذابى خوار كننده
و چون خوانده شود بر او آيتهاى ما روى ميگرداند تكبّر كنان گويا نشنيده آنرا گويا در دو گوشش سنگينى است پس مژده ده او را بعذابى دردناك
همانا آنانكه گرويدند و كردند كارهاى نيك براى ايشانست بهشتهاى با نعمت جاودانيانند
در آن وعده‌ايست از خدا براستى و او است غالب درست كردار
آفريد آسمانها را بدون ستونهائى كه ببينيد آنرا و افكند در زمين كوههاى ثابت را مبادا كه حركت دهد و مضطرب كند شما را و پراكنده نمود در آن از هر جنبنده‌اى
جلد 4 صفحه 269
و فرو فرستاديم از آسمان آبرا پس رويانيديم در آن از هر صنفى نيكو و پر فائده.
تفسير
راجع به الم بياناتى مكرّر شده و آيات قرآن مشتمل بر علم و حكمت و داراى مبانى محكم و اساس مستحكم مأمون از هر خلل و فتورى است و نيز موجب هدايت و رحمت است براى نيكوكاران كه با اقرار بوحدانيّت خدا و رسالت خاتم انبيا و ولايت ائمّه هدى اقامه نماز و اداء زكوة مينمايند و معتقد بمعاد روز قيامتند و تخصيص نماز و زكوة بذكر از ساير اعمال حسنه براى مزيد اهتمام بشأن آن دو است و ذكر معاد از بين عقائد حقّه براى داعى بودن اعتقاد بآن بر خيرات است و تكرار كلمه هم براى تأكيد نسبت و انحصار آن عقيده به نيكوكاران است و بعضى هدى و رحمة برفع قرائت نموده‌اند و بنابر اين خبر مبتداء محذوف است كه هو باشد و بنابر قرائت مشهوره حال است از آيات كتاب حكيم و هدايت بودن قرآن براى اهل احسان باعتبار اختصاص استفاده از آن بايشان است و البتّه چنين كسانى كه داراى عقائد حقّه و اعمال حسنه‌اند بهدايت الهى مهتدى و بفلاح و رستگارى دارين فائز خواهند بود و در مقابل اين اشخاص بعضى از مردم حكايات و افسانه‌هاى بى‌اصلى را كه موجب لهو و لعب و سرگرمى و طرب است خريدارى نموده و دست آويز خود ميكنند تا مردم را بخود مشغول نمايند و از راه علم و معرفت خدا باز دارند با آنكه علم ندارند بمفسده متاعى كه خريدارى نموده‌اند يا از روى بى‌دانشى باين امر اقدام مينمايند و بعضى ليضلّ بفتح ياء قرائت نموده‌اند و بنابر اين مراد آنستكه نتيجه اين متاع گمراهى از طريق حق است اگرچه قاصد آن نباشند و نيز آن بعض خريدارى ميكنند لهو را تا آنرا وسيله استهزاء بسبيل خدا و آيات او قرار دهند و بعضى يتّخذها برفع قرائت نموده‌اند و بنابر اين مراد آنستكه بعضى از مردم خريدارى مينمايند لهو را و استهزا ميكنند راه حق و آيات او را و ارجاع ضمير مؤنّث بسبيل رائج است و چون آنها دين خدا را خوار نمودند خداوند هم بعذاب خوار كننده گرفتارشان خواهد فرمود و وقتى كه پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلم يا اصحاب آيات قرآن را براى آن بعض تلاوت نمايند از روى تكبّر بآن پشت كند مانند آنكه گوشش سنگين است و نميشنود پس بايد مژده عذاب دردناك دنيا يا آخرت باو
جلد 4 صفحه 270
داده شود و در بعضى از روايات ائمّه اطهار ابو جهل و نضر بن حارث از قريش مصداق آن بعض معرّفى شده‌اند و لهو الحديث را بغنا و ساير ملاهى تعميم داده‌اند و اضافه لهو بحديث ظاهرا بيانيّه است يعنى چيزيكه موجب سرگرمى و انصراف از ياد خدا شود از اخبار و سخنان بى‌اساس مانند قصّه رستم و اسفنديار و حسين كرد و امثال اينها از اقوال باطله و گفتار ناهنجار و اشعار بى‌اعتبار كه بآن تغنّى و طرب نمايند و كسانيكه داراى عقائد حقّه و اعمال صالحه ميباشند نعمت بهشتها از آن ايشان است و در آنها هميشه متنعّم بانواع نعمتها خواهند بود بر حسب وعده حتميّه الهيّه كه حق است و تخلّف پذير نيست و خداوند توانا و غالب و قادر است كسى نمى‌تواند دست انتقام او را كوتاه كند يا مانع از انجاز وعده او شود و تمام كارهايش از روى حكمت و مصلحت و راستى و درستى است مى‌بينيد كه آسمانها را بدون ستونى خلق فرموده يا بدون ستونى كه به بينيد آنرا خلق فرموده چنانچه از حضرت رضا عليه السّلام روايت شده كه ستونهائى دارند ولى شما نمى‌بينيد آنرا و ظاهرا آن قواء نگهدار آنها است از تفرّق و سقوط چون عمود چيزى است كه نگهدار سقف باشد و عمد جمع آنست و خداوند براى استحكام زمين و حفظ آن از تمايل و تفرّق كوههاى ريشه‌دارى در آن افكنده بطوريكه در اعماق زمين جاى گرفته و نميگذارد زمين مردم را از جاى خودشان متمايل و متزلزل نمايد مگر وقتى كه اراده فرمايد گوشمالى بآنها دهد كه بزلزله مختصرى عالم را متزلزل خواهد فرمود و يكى از موجبات آن ربا خوارى است كه نقل نموده‌اند در بلاديكه اخيرا مبتلا بآن شدند رواج داشته و نيز خداوند پراكنده فرمود در زمين از هر نوع حيوان جنبنده‌ئى كه قابل خلعت هستى و وجود بود چون بخل در مبدء فيّاض نبوده و نيست و براى تهيّه معاش آنها باران رحمت خود را از آسمان نازل فرمود و رويانيد در زمين از هر صنف خوراكى و پوشاكى و ميوه و گل و گياه خوش و خوب و گوارا را
جلد 4 صفحه 271
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحات‌ِ لَهُم جَنّات‌ُ النَّعِيمِ «8»
محققا كساني که ايمان آوردند و بجا آوردند صالحات را اختصاص بآنها دارد بهشتهاي پر ناز و نعمت.
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا ايمان چهار چيز لازم دارد که مكررا اشاره شده.
«1» علم و يقين بجميع اصول دينيه و ضروريات و قطعيات مذهب شيعه اثني عشريه «2» اعتقاد و دلبستگي و در بند بودن.
«3» اقرار و اعتراف لسانا و قلبا.
«4» تسليم و زير بار دين رفتن.
وَ عَمِلُوا الصّالِحات‌ِ که اعمال صالحه داشته باشند و مكرر گفتيم مراد اينکه نيست که جميع اعمال آنها صالحه باشد زيرا مباحات و مكروهات بسيار است و نيز مراد نيست که تمام اعمال صالحه را بجا آورند چون ممكن نيست.
لَهُم لام اختصاص است که غير مؤمن هر که هست و هر چه هست محروم است.
جَنّات‌ُ از تمام هشت بهشت.
النَّعِيمِ پر نعمت آنهم ثابت و محقق است.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 8)- در این آیه به شرح حال مؤمنان راستین باز می‌گردد که در آغاز این مقایسه از آنان شروع شد، در پایان نیز به آنان ختم می‌گردد، می‌فرماید: «کسانی که ایمان آورده‌اند و عمل صالح انجام داده‌اند، باغهای پر نعمت بهشت از آن آنها است» (إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِیمِ).
نکات آیه
۱ - بهشت هاى سرشار از نعمت، پاداش مؤمنانِ داراى اعمال صالح است. (إنّ الذین ءامنوا ... لهم جنّ-ت النعیم)
۲ - مؤمنان به آیات خدا و انجام دهندگان عمل صالح، جایگاه شان بهشت است. (إنّ الذین ءامنوا و عملوا الصلحت لهم جنّ-ت النعیم) به قرینه مقابله با آیه قبل، متعلق «آمنوا» در این آیه کسانى اند که به آیات الهى ایمان آورده اند.
۳ - ایمان توأم با عمل صالح، شرط ثمربخشى آن دو، در سعادت اخروى انسان است. (ءامنوا و عملوا الصلحت لهم جنّ-ت النعیم)
۴ - رحمت خداوند نسبت به عذاب وى، بسى وسیع و گسترده است. (عذاب ألیم ... جنّ-ت النعیم) مفرد آورده شدن «عذاب» در آیه پیش و جمع آوردن «جنّات» در این آیه - که مظهر رحمت خداوند است - مى توان اشعار به نکته یاد شده باشد.
۵ - بهشت، باغ هاى متعدد دارد. (جنّ-ت النعیم)
۶ - استفاده از وعده و وعید و هشدار و تشویق، روش قرآن براى هدایت مردم است. (هدًى ... فبشّره بعذاب ... لهم جنّ-ت النعیم) گوشزد کردن فرجام مؤمنان، پس از یادآورى عذاب معرضان از آیات خدا، شیوه اى است که در آن، براى شنونده امید و ترس ایجاد مى شود و چنین حالتى شخص را در حالت اعتدال نگه مى دارد.
۷ - توجه به فرجام امور، در تصحیح عقیده و کردار، نقش چشمگیرى دارد. (فبشّره بعذاب ألیم ... لهم جنّ-ت النعیم) یاد آورى سرانجام بد معرضان از آیات خدا و نیز یادآورى پایان خوش مؤمنان، به منظور تنبّه دادن به انسان ها است، لذا مى توان برداشت بالا را داشت.
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: مؤمنان به آیات خدا ۲
- انذار: آثار انذار ۶
- ایمان: آثار ایمان ۳; ایمان و عمل صالح ۳
- بشارت: آثار بشارت ۶
- بهشت: تعدد باغهاى بهشت ۵; نعمتهاى بهشت ۱
- بهشتیان :۱، ۲
- خدا: عذابهاى خدا ۴; وسعت رحمت خدا ۴
- ذکر: آثار ذکر فرجام امور ۷
- سعادت: عوامل سعادت اخروى ۳
- صالحان: پاداش صالحان ۱، ۲; صالحان در بهشت ۱
- عاقبت: آثار عاقبت اندیشى ۷
- عقیده: عوامل تصحیح عقیده ۷
- عمل: عوامل تصحیح عمل ۷
- عمل صالح: آثار عمل صالح ۳
- مؤمنان: پاداش مؤمنان ۱، ۲; مؤمنان در بهشت ۱
- هدایت: انذار در هدایت ۶; بشارت در هدایت ۶; روش هدایت ۶; وعده در هدایت ۶; وعید در هدایت ۶
منابع
