غَاسِق
«غاسِق» از مادّه «غَسَق» (بر وزن شفق) به گفته «راغب» در «مفردات»: به معناى شدت ظلمت شب است که در نیمه شب حاصل مى شود، و لذا قرآن مجید به هنگام اشاره به پایان وقت نماز مغرب مى فرماید: «إِلى غَسَقِ اللَّیْل». و این که در بعضى از کتب لغت «غسق» به معناى تاریکى آغاز شب تفسیر شده، بعید به نظر مى رسد; به خصوص این که ریشه اصلى این لغت به معناى امتلاء (پر شدن) و سیلان است و مسلماً تاریکى شب هنگامى پر و لبریز مى شود که به نیمه رسد. یکى از مفاهیمى که لازمه این معنا است، هجوم و حملهور گشتن است، لذا در این معنا نیز استعمال شده.
بنابراین، معناى «غاسق» در آیه مورد بحث، یا «فرد مهاجم» است، یا هر «موجود شرور» که از تاریکى شب براى حمله کردن استفاده مى کند; زیرا نه فقط حیوانات درنده و گزنده شب هنگام از لانه ها بیرون مى آیند و زیان مى رسانند، بلکه افراد شرور و ناپاک و پلید نیز، غالباً از تاریکى شب براى مقاصد سوء خود استفاده مى کنند.
ریشه کلمه
- غسق (۴ بار)