ریشه خول
تکرار در قرآن: ۸(بار)
قاموس قرآن
(بر وزن فرس) عطّيه در قاموس و اقرب مىگويد: خول هر عطّيهاى است كه خدا از نعمتها و غلامان و كنيزان و غيره به تو داده است. [انعام:94] يعنى: آن چه را كه به شما عطا كرده بوديم در پشت سر گذاشتيد. [زمر:8] يعنى: پس چون نعمتى به دو عطا كرد دعاى قبل خويش را فراموش مىكند. طبرسى گفته: تحويل به معنى اعطاء است و اصل آن تمليك عطّيه است چنان كه تمويل به معنى تمليك مال است. ناگفته نماند: خول بر وزن فرس جمع خولىّ به معنى غلام نيز آمده است در نهج البلاغه نامه 62 فرموده. من ناراحتم از اينكه سفيهان و بدكاران والى اين امّت شوند «فَيَتَّخِذوُا مالَ اللّهِ دُوَلاً وَ عِبادَهُ خَوَلاً» دول بر وزن صرد به معنى گرداندن مال ميان چند نفر است و خول به معنى بندگان و بردگان است يعنى: مال خدا را ميان خود به گردانند و به بندگان خدا ندهند و بندگان خدا را بردگان خود بدانند. در اينجا نيز معناى عطّيه ملحوظ است يعنى خيال كنند كه خدا مردم را به آنها برده عطا كرده است. و حديث مشهور درباره بنى اميّه كه از حضرت رسول «صلى اللّه عليه و آله» نقل شده از همين مادّه است و آن چنين است «اِذا بَلَغَ بَنوُ اَبِى الْعاصِ ثَلثينَ رَجُلاً اِتَّخَذوا مالَ اللّهِ دُوَلاً وَ دينَ اللّهِ دَخْلاً وَ عِبادَ اللّه خَوَلاً». خال: به معنى دائى و جمع آن اخوال است مثل [احزاب:50] و [نور:61]. وخاله: خواهر مادر است و جمع آن خالات است كه گذشت.
ریشه‌های نزدیک مکانی
کلمات مشتق شده در قرآن
| کلمه | تعداد تکرار در قرآن |
|---|---|
| خَالاَتُکُمْ | ۱ |
| خَوَّلْنَاکُمْ | ۱ |
| أَخْوَالِکُمْ | ۱ |
| خَالاَتِکُمْ | ۱ |
| خَالِکَ | ۱ |
| خَالاَتِکَ | ۱ |
| خَوَّلَهُ | ۱ |
| خَوَّلْنَاهُ | ۱ |
