روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۳ ش ۶۴

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۳، أَبْوَابُ الْقَضَايَا وَ الْأَحْكَام-بَابُ الصُّلْح

روي عن صباح المزني رفعه قال :

وَ جَاءَ رَجُلاَنِ إِلَى‏ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ ع‏ فَقَالَ أَحَدُهُمَا يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ‏ إِنَّ هَذَا غَادَانِي‏ فَجِئْتُ أَنَا بِثَلاَثَةِ أَرْغِفَةٍ وَ جَاءَ هُوَ بِخَمْسَةِ أَرْغِفَةٍ فَتَغَدَّيْنَا وَ مَرَّ بِنَا رَجُلٌ فَدَعَوْنَاهُ إِلَى اَلْغَدَاءِ فَجَاءَ فَتَغَدَّى مَعَنَا فَلَمَّا فَرَغْنَا وَهَبَ لَنَا ثَمَانِيَةَ دَرَاهِمَ وَ مَضَى فَقُلْتُ يَا هَذَا قَاسِمْنِي فَقَالَ لاَ أَفْعَلُ إِلاَّ عَلَى قَدْرِ اَلْحِصَصِ مِنَ اَلْخُبْزِ قَالَ اِذْهَبَا فَاصْطَلِحَا قَالَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ‏ إِنَّهُ يَأْبَى أَنْ يُعْطِيَنِي إِلاَّ ثَلاَثَةَ دَرَاهِمَ وَ يَأْخُذُ هُوَ خَمْسَةَ دَرَاهِمَ فَاحْمِلْنَا عَلَى اَلْقَضَاءِ قَالَ فَقَالَ لَهُ يَا عَبْدَ اَللَّهِ أَ تَعْلَمُ أَنَّ ثَلاَثَةَ أَرْغِفَةٍ تِسْعَةُ أَثْلاَثٍ قَالَ نَعَمْ قَالَ وَ تَعْلَمُ أَنَّ خَمْسَةَ أَرْغِفَةٍ خَمْسَةَ عَشَرَ ثُلُثاً قَالَ نَعَمْ قَالَ فَأَكَلْتَ أَنْتَ مِنْ تِسْعَةِ أَثْلاَثٍ ثَمَانِيَةً وَ بَقِيَ لَكَ وَاحِدٌ وَ أَكَلَ هَذَا مِنْ خَمْسَةَ عَشَرَ ثَمَانِيَةً وَ بَقِيَ لَهُ سَبْعَةٌ وَ أَكَلَ اَلضَّيْفُ مِنْ خُبْزِ هَذَا سَبْعَةَ أَثْلاَثٍ وَ مِنْ خُبْزِكَ هَذَا اَلثُّلُثَ اَلَّذِي بَقِيَ مِنْ خُبْزِكَ فَأَصَابَ كُلَّ وَاحِدٍ مِنْكُمْ ثَمَانِيَةُ أَثْلاَثٍ فَلِهَذَا سَبْعَةُ دَرَاهِمَ بَدَلَ كُلِّ ثُلُثٍ دِرْهَمٌ وَ لَكَ أَنْتَ لِثُلُثِكَ دِرْهَمٌ فَخُذْ أَنْتَ دِرْهَماً وَ أَعْطِ هَذَا سَبْعَةَ دَرَاهِمَ‏

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۴ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۴۸

صباح مزنى بسند مرفوع نقل كرده كه دو تن نزد امير المؤمنين عليه السّلام آمده يكى از ايشان گفت: يا امير المؤمنين، با اين مرد در صبحانه هم غذا شدم من سه گرده نان آوردم و او پنج گرده و با هم مشغول خوردن بوديم كه مردى بر ما گذشت، او را به صحابه دعوت كرديم اجابت نموده با ما مشغول خوردن شد چون فارغ شديم وى هشت درهم در سفره نهاد و رفت. من برفيقم گفتم با هم نصف مى‏كنيم او نپذيرفت و گفت: مطابق سهميه نانها كه داشتيم تقسيم مى‏كنيم، حضرت فرمود: برويد و با يك ديگر صلح كنيد (يعنى مسأله قابلى نيست). مرد گفت: اين مرد حاضر نيست بيش از سه درهم بمن بدهد و مى‏خواهد پنج درهم از آن را براى خود بردارد، شما ميان ما حكم بفرمائيد. حضرت فرمود: اى بنده خدا آيا مى‏دانى سه گرده نان اگر هر يك سه قسمت شود نه قسمت خواهد شد؟ گفت: آرى، حضرت فرمود: مى‏دانى پنج گرده نان را هر يك سه قسمت كنيم پانزده قسمت مى‏شود گفت: آرى، فرمود پس (رويهم ۲۴ سهم مى‏شود كه هر يك هشت سهم خورده‏ايد) و تو از نه قسمت خود هشت سهم خورده‏اى و يك سهم بميهمان داده‏اى و رفيقت از پانزده سهمش هشت سهم را خود خورده و هفت سهم به ميهمان داده است، پس يك درهم سهم توست و هفت درهم سهم رفيقت. يكدرهم تو برادر و هفت درهم به رفيقت ده.