روایت:الکافی جلد ۲ ش ۱۴۴۴

آدرس: الكافي، جلد ۲، كتاب الإيمان و الكفر

محمد بن يحيي عن احمد بن محمد عن ابن فضال عن ابن بكير و علي بن ابراهيم عن محمد بن عيسي عن يونس عن رجل جميعا عن زراره قال :

قَالَ لِي‏ أَبُو جَعْفَرٍ ع‏ مَا تَقُولُ فِي‏ أَصْحَابِ اَلْأَعْرَافِ‏ فَقُلْتُ مَا هُمْ إِلاَّ مُؤْمِنُونَ أَوْ كَافِرُونَ‏ إِنْ دَخَلُوا اَلْجَنَّةَ فَهُمْ مُؤْمِنُونَ وَ إِنْ دَخَلُوا اَلنَّارَ فَهُمْ‏ كَافِرُونَ‏ فَقَالَ وَ اَللَّهِ مَا هُمْ بِمُؤْمِنِينَ وَ لاَ كَافِرِينَ وَ لَوْ كَانُوا مُؤْمِنِينَ دَخَلُوا اَلْجَنَّةَ كَمَا دَخَلَهَا اَلْمُؤْمِنُونَ وَ لَوْ كَانُوا كَافِرِينَ‏ لَدَخَلُوا اَلنَّارَ كَمَا دَخَلَهَا اَلْكَافِرُونَ‏ وَ لَكِنَّهُمْ قَوْمٌ اِسْتَوَتْ حَسَنَاتُهُمْ وَ سَيِّئَاتُهُمْ فَقَصُرَتْ بِهِمُ اَلْأَعْمَالُ وَ إِنَّهُمْ لَكَمَا قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَقُلْتُ أَ مِنْ أَهْلِ‏ اَلْجَنَّةِ هُمْ أَوْ مِنْ أَهْلِ‏ اَلنَّارِ فَقَالَ اُتْرُكْهُمْ حَيْثُ تَرَكَهُمُ اَللَّهُ قُلْتُ أَ فَتُرْجِئُهُمْ قَالَ نَعَمْ أُرْجِئُهُمْ كَمَا أَرْجَأَهُمُ اَللَّهُ إِنْ شَاءَ أَدْخَلَهُمُ‏ اَلْجَنَّةَ بِرَحْمَتِهِ وَ إِنْ شَاءَ سَاقَهُمْ إِلَى‏ اَلنَّارِ بِذُنُوبِهِمْ وَ لَمْ يَظْلِمْهُمْ فَقُلْتُ هَلْ يَدْخُلُ‏ اَلْجَنَّةَ كَافِرٌ قَالَ لاَ قُلْتُ هَلْ يَدْخُلُ‏ اَلنَّارَ إِلاَّ كَافِرٌ قَالَ فَقَالَ لاَ إِلاَّ أَنْ يَشَاءَ اَللَّهُ يَا زُرَارَةُ إِنَّنِي أَقُولُ مَا شَاءَ اَللَّهُ وَ أَنْتَ لاَ تَقُولُ مَا شَاءَ اَللَّهُ أَمَا إِنَّكَ إِنْ كَبِرْتَ رَجَعْتَ وَ تَحَلَّلَتْ عَنْكَ عُقَدُكَ‏

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۵, ۴۵۵

از زراره، گويد: امام باقر (ع) به من فرمود: چه مى‏گوئى در باره اصحاب اعراف؟ گفتم: آنها يا مؤمن باشند و يا كافر، اگر به بهشت روند مؤمنند و اگر به دوزخ شوند كافرند، فرمود: به خدا نه مؤمن باشند و نه كافر، اگر مؤمن بودند مانند مؤمنان به بهشت مى‏رفتند و اگر كافر بودند به دوزخ مى‏شدند چونان كافران كه به دوزخ شدند ولى آنها مردمى بودند كه نيك و بدشان برابر بود و كردارشان كوتاه آمد برايشان، و راستى كه آنان چنانند كه خدا عز و جل فرموده است، من گفتم: آنها از اهل بهشتند يا از اهل دوزخ؟ فرمود: آنها را در مقامى نه كه خدا نهادستشان، من گفتم: شما كار آنها را به تأخير مياندازيد و در باره آنها با رجاء قائليد؟ فرمود: آرى، من كار آنها را با خدا مى‏گذارم چنانچه خدا كار آنها را با خود گذاشته، اگر خواهد به رحمت خود آنان را به بهشت برد و اگر خواهد به سزاى گناهانشان آنان را به دوزخ كشد و ستمى به آنها نكرده است. گفتم: آيا كافر به بهشت مى‏رود؟ فرمود: نه، گفتم: آيا جز كافر به دوزخ مى‏رود؟ گويد: در پاسخ فرمود: نه، جز آنچه خدا مى‏خواهد. اى زراره! راستش اين است كه من مى‏گويم آنچه هست كه خدا خواهد و تو نمى‏گوئى آنچه هست كه خدا خواهد، هلا اگر تو سال خورده شوى بر گردى و گرههاى دلت گشوده شوند (اين جزئى است از حديث مفصّلى كه در باب ضلال گذشت).

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۴, ۱۳۲

زراره گويد: امام باقر عليه السّلام بمن فرمود: چه گوئى در باره اصحاب اعراف؟ عرضكردم: اينها نيستند جز اينكه يا مؤمنند و يا كافرند، اگر ببهشت روند مؤمنند و اگر بدوزخ روند كافرند فرمود: نه بخدا سوگند نه مؤمنند و نه كافر، و اگر مؤمن بودند ببهشت ميرفتند چنانچه مؤمنان بروند، و اگر كافر بودند بدوزخ ميرفتند چنانچه كافران روند، ولى اينان مردمانى هستند كه كارهاى نيك و كارهاى بدشان برابر بود، و كردار نيك آنها را (ببهشت) نرساند، و آنها چنانند كه خداى عز و جل فرموده است، من عرضكردم: آيا ايشان از اهل بهشتند يا از اهل دوزخ؟ فرمود: آنها را واگذار همان جا كه خدا واگذارده (يعنى كارشان با خدا است)، من عرضكردم: آيا كار آنها را بتاخير اندازى؟ فرمود: آرى بتأخير اندازم چنانچه خداوند كارشان را بخود (و سرانجام نامعلومى) واگذار كرده، اگر خواهد برحمت خود آنها را ببهشت برد، و اگر خواهد آنان را بسبب گناهانشان بدوزخ كشد و ستم بآنها نكرده است، پس عرضكردم: آيا كافرى ببهشت رود؟ فرمود: نه عرضكردم: آيا بجز كافر كسى بدوزخ رود؟ گويد: فرمود: نه مگر اينكه خدا خواهد، اى زراره من گويم: آنچه خدا خواهد و تو نميگوئى: آنچه خدا خواهد همانا چون تو بزرگ شوى از اين حرف برگردى و عقده‏هاى دلت باز شود.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۴, ۱۷۷

محمد بن يحيى، از احمد بن محمد، از ابن فضّال، از ابن بكير؛ و على بن ابراهيم، از محمد بن عيسى، از يونس، از مردى، هر دو [طريق‏] روايت كرده‏اند از زراره كه گفت: امام محمد باقر عليه السلام به من فرمود كه: «چه مى‏گويى در اصحاب اعراف؟» عرض كردم كه: ايشان نيستند، مگر مؤمنان يا كافران. اگر داخل بهشت مى‏شوند، پس ايشان مؤمن‏اند، و اگر داخل آتش دوزخ مى‏شوند، پس ايشان كافرند. فرمود: «به خدا سوگند كه ايشان، نه مؤمن‏اند و نه كافر. و اگر مؤمن مى‏بودند، هر آينه داخل بهشت مى‏شدند، چنان كه مؤمنان در آن داخل شدند، و اگر كافر مى‏بودند، هر آينه داخل آتش دوزخ مى‏شدند، چنان كه كافران در آن داخل شدند، وليكن ايشان، گروهى‏اند كه ثواب‏ها و گناهان و خوبى‏ها و بدى‏هاى ايشان، برابر است؛ پس عمل‏ها، ايشان را قاصر گردانيده. و به درستى كه ايشان، چنان كه خداى عز و جل فرموده، خواهند بود». عرض كردم كه: آيا ايشان از اهل بهشت‏اند، يا از اهل دوزخ؟ فرمود كه: «ايشان را وا گذار، چنان كه خداى عز و جل ايشان را وا گذاشته». عرض كردم كه: آيا ايشان را به تأخير مى‏افكنى و حكم ايشان را موقوف مى‏دارى؟ فرمود: «آرى، ايشان را به تأخير مى‏افكنم، چنان كه خدا ايشان را به تأخير افكنده. اگر خواهد، ايشان را به رحمت خويش داخل بهشت گرداند، و اگر خواهد، ايشان را به گناهان ايشان به سوى دوزخ مى‏راند، و بر ايشان ستم نكرده است». عرض كردم كه: آيا هيچ كافرى داخل بهشت مى‏شود؟ فرمود: «نه». عرض كردم: آيا غير از كافر، كسى داخل آتش دوزخ مى‏شود؟ زراره مى‏گويد كه: حضرت فرمود: «نه، مگر آنكه خداى عز و جل خواسته باشد. اى زراره! به درستى كه من مى‏گويم، آنچه خدا خواهد، مى‏باشد، و تو نمى‏گويى، آنچه خدا خواهد، مى‏باشد. بدان و آگاه باش! كه تو اگر بزرگ شوى، برمى‏گردى از اين گفته، و اين قلاده را باز مى‏كنى» «۱». __________________________________________________

(۱). و در حديث سابق كه مذكور شد، چنين است كه: اين قلاده را از خود باز مى‏كنى. يا معنا اين است كه: اين اعتقاد و رأى را كه دل بر آن بسته‏اى، از هم خواهى گشود. و احتمالى كه بعضى داده‏اند كه معنى اين باشد كه: اگر بزرگ شوى، برگردى از دين حق، و عهد و بيعت را از خود باز كنى، بسيار بعيد است. (مترجم)