العاديات ٤
| گسترشکپی متن آیه |
|---|
ترجمه
| العاديات ٣ | آیه ٤ | العاديات ٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَثَرْنَ»: برانگیختند. برپا کردند. باب افعال و از مصدر (إثارَة) و از ماده (ثور) است (نگا: بقره / ، روم / و ، فاطر / . «بِهِ»: در آن. حرف (بِ) به معنی (فِی) است، و ضمیر (هِ) به صبح برمی‌گردد. «نَقْعاً»: گرد و غبار.
نزول
شأن نزول آیات ۱ تا ۵:
«شیخ طوسى» گویند: سبب نزول این سوره چنین است که پیامبر عده اى را براى سریه اى با دو طائفه از کنانه اعزام داشته بود و یک نفر از نقباء را بنام منذر بن عمرو الانصارى بر آنها امیر قرار داد، چندى گذشت و از اینان خبرى نرسید. خداوند این سوره را نازل فرمود و حال آن قوم را به رسول خویش خبر داد.[۱]
تفسیر
نکات آیه
۱ - سوگند خداوند، به اسبان جنگى که با حرکت سریع خود، در هجوم غافلگیرانه بر دشمنان دین، غبار شدیدى به فضا پراکنده ساختند. (فأثرن به نقعًا) فعل «أثرن»، عطف بر «مغیرات» و بیانگر آثار «اغارة» است; بنابراین قسم در آیه قبل به این وصف نیز مربوط است. ضمیر «به» به «عَدْو» (دویدن) - که از «عادیات» انتزاع شده است - برمى گردد. «اثارة» (مصدر «أثرن») به معناى منتشر ساختن است. «نقع»; یعنى، غبار منتشر و نکره بودن آن، بر شدّت غبار دلالت دارد.
۲ - حرکت مَرکب رزمندگان در راه جهاد، حتى غبار برخاسته از آن، ارزشمند و داراى عظمتى درخور سوگند خداوند است. (فأثرن به نقعًا)
موضوعات مرتبط
- سوگند: سوگند به اسب مجاهدان ۱; سوگند به حرکت اسب مجاهدان ۲; سوگند به غبار اسب مجاهدان ۱، ۲
- قرآن: سوگندهاى قرآن ۱، ۲
- مجاهدان: ارزش حرکت اسب مجاهدان ۲; ارزش غبار اسب مجاهدان ۲; اهمیت حرکت اسب مجاهدان ۲; اهمیت غبار اسب مجاهدان۲
منابع
- ↑ صاحبان روض الجنان و مجمع البیان گویند: علاوه بر موضوع منذر بن عمرو الانصارى بنا به نقل از امام صادق علیه‌السلام، رسول خدا صلی الله علیه و آله على را به جنگ ذات السلاسل اعزام نمود بعد از آن که قبل از او عده اى از صحابه مانند ابوبکر و عمر و عمرو بن عاص فرستاده شده بودند و کارى از پیش نبرده بودند. در این جنگ على علیه‌السلام متحمل مشقات زیادى گردید و چندى که گذشته بود از لشکریان خبرى نیامد در صورتى که على در این جنگ فاتح شده بود و عده زیادى از دشمن کشته و عده اى دیگر نیز اسیر شده بودند و به شانه هاى اسیران طناب مانند زنجیر بسته بودند. وقتى که این سوره نازل شد، پیامبر از منزل بیرون آمد و با مردم نماز صبح بجاى آورد و این سوره را تلاوت فرمود. صحابه گفتند: این سوره را ما نمى شناختیم، پیامبر فرمود: بلى جبرئیل پیروزى على را به من خبر داد که بر دشمنان فاتح شده است، بعد از چندى على با غنائم زیاد وارد مدینه شد. در تفسیر على بن ابراهیم موضوع این جنگ به طور مفصل ذکر شده و گوید: کسانى که با آنها جنگ و نبرد در میان آمد، اهل وادى الیابس بودند که دوازده هزار نفر بودند و هم سوگند شده بودند که پیامبر و على را به قتل برسانند پس از اعزام ابوبکر و عمر به سوى آنها با چهار هزار نفر و عدم موفقیت آنان در آن جنگ سرانجام پیامبر على را مأمور سرکوبى آنان می‌نماید و على در این جنگ پیروزمندانه مراجعت مى کند و این سوره نازل می‌گردد، ابن ابى حاتم در تفسیر خود از ابن عباس نقل کند که رسول خدا صلی الله علیه و آله عده اى را براى جنگ فرستاد یک ماه گذشت و از آنها خبرى نشد سپس این سوره نازل گردید.
