العاديات ٣
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
العاديات ٢ | آیه ٣ | العاديات ٤ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«الْمُغِیرَاتِ»: جمع مُغیرَة، یورش برندگان. هجومکنندگان. «صُبْحاً»: بامدادان. مفعولٌفیه است. آن را در معنی اسم فاعل، یعنی (مُصْبِحَات) نیز دانسته و حال بشمار آوردهاند (نگا: التفسیر القرآنی للقرآن).
نزول
شأن نزول آیات ۱ تا ۵:
«شیخ طوسى» گویند: سبب نزول این سوره چنین است که پیامبر عده اى را براى سریه اى با دو طائفه از کنانه اعزام داشته بود و یک نفر از نقباء را بنام منذر بن عمرو الانصارى بر آنها امیر قرار داد، چندى گذشت و از اینان خبرى نرسید. خداوند این سوره را نازل فرمود و حال آن قوم را به رسول خویش خبر داد.[۱]
تفسیر
نکات آیه
۱ - سوگند خداوند، به اسبان مجاهدان که هنگام صبحدم بر دشمنان تاخته و آنان را غافلگیر کرده اند. (فالمغیرت صبحًا) «اغارة» (مصدر «مغیرات»)، به معناى تاختن سریع اسب براى غارت کردن یا غیر آن است (قاموس). «صبحاً» ظرف و تاختن در صبحگاه، کنایه از غافلگیر کردن دشمن است.
۲ - هجوم غافلگیرانه بر دشمن در صبحگاه، پس از حرکت سریع سپاهیان در شب، شیوه اى کارساز در جهاد (فالمغیرت صبحًا)
۳ - پنهان داشتن زمان یورش بر دشمن و هجوم در لحظه هاى استراحت او، روشى مطلوب در جهاد (فالمغیرت صبحًا)
موضوعات مرتبط
- جنگ: تاکتیک جنگى ۲، ۳
- دشمنان: آثار هجوم غافلگیرانه به دشمنان ۲; غافلگیرى دشمنان ۱; هجوم به دشمنان ۱، ۳
- سپاه: حرکت سریع سپاه در شب ۲
- سوگند: سوگند به اسب مجاهدان ۱
- قرآن: سوگندهاى قرآن ۱
- هجوم: اختفاى وقت هجوم ۳; هجوم در صبح ۱، ۲; هجوم غافلگیرانه ۱
منابع
- ↑ صاحبان روض الجنان و مجمع البیان گویند: علاوه بر موضوع منذر بن عمرو الانصارى بنا به نقل از امام صادق علیهالسلام، رسول خدا صلی الله علیه و آله على را به جنگ ذات السلاسل اعزام نمود بعد از آن که قبل از او عده اى از صحابه مانند ابوبکر و عمر و عمرو بن عاص فرستاده شده بودند و کارى از پیش نبرده بودند. در این جنگ على علیهالسلام متحمل مشقات زیادى گردید و چندى که گذشته بود از لشکریان خبرى نیامد در صورتى که على در این جنگ فاتح شده بود و عده زیادى از دشمن کشته و عده اى دیگر نیز اسیر شده بودند و به شانه هاى اسیران طناب مانند زنجیر بسته بودند. وقتى که این سوره نازل شد، پیامبر از منزل بیرون آمد و با مردم نماز صبح بجاى آورد و این سوره را تلاوت فرمود. صحابه گفتند: این سوره را ما نمى شناختیم، پیامبر فرمود: بلى جبرئیل پیروزى على را به من خبر داد که بر دشمنان فاتح شده است، بعد از چندى على با غنائم زیاد وارد مدینه شد. در تفسیر على بن ابراهیم موضوع این جنگ به طور مفصل ذکر شده و گوید: کسانى که با آنها جنگ و نبرد در میان آمد، اهل وادى الیابس بودند که دوازده هزار نفر بودند و هم سوگند شده بودند که پیامبر و على را به قتل برسانند پس از اعزام ابوبکر و عمر به سوى آنها با چهار هزار نفر و عدم موفقیت آنان در آن جنگ سرانجام پیامبر على را مأمور سرکوبى آنان مینماید و على در این جنگ پیروزمندانه مراجعت مى کند و این سوره نازل میگردد، ابن ابى حاتم در تفسیر خود از ابن عباس نقل کند که رسول خدا صلی الله علیه و آله عده اى را براى جنگ فرستاد یک ماه گذشت و از آنها خبرى نشد سپس این سوره نازل گردید.