الشعراء ١٧١
| کپی متن آیه |
|---|
| إِلاَّ عَجُوزاً فِي الْغَابِرِينَ |
ترجمه
| الشعراء ١٧٠ | آیه ١٧١ | الشعراء ١٧٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَجُوزاً»: پیرزنی. مراد همسر لوط است (نگا: تحریم / ). «الْغَابِرِینَ»: هالکین. نابود شوندگان (نگا: اعراف / ). باقیماندگان. «فِی الْغَابِرِینَ»: از زمره هلاک شوندگان. از جمله باقیماندگان در عذاب به همراه کافران و فاجران.
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَنَجَّيْناهُ وَ أَهْلَهُ أَجْمَعِينَ «170» إِلَّا عَجُوزاً فِي الْغابِرِينَ «171» ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ «172»
پس (دعايش را مستجاب كرديم و) او وتمام خاندانش را نجات داديم. مگر پيرزنى (زن لوط) كه در ميان بازماندگان بود. سپس، ديگران را ريشه‌كن كرديم.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
إِلاَّ عَجُوزاً فِي الْغابِرِينَ (171)
إِلَّا عَجُوزاً فِي الْغابِرِينَ: مگر پيره زنى، يعنى زن او كه داخل بود در باقيماندگان در عذاب. مروى است كه در راه سنگى بر سر او واقع شد و او را هلاك كرد به جهت آنكه مايل و راضى بود به فعل قوم. نزد بعضى در شهر مانده بود و با لوط بيرون نيامد و گفت: راضيم كه به من رسد آنچه به قوم خواهد رسيد. «1»
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ الْمُرْسَلِينَ (160) إِذْ قالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَ لا تَتَّقُونَ (161) إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ (162) فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ (163) وَ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلاَّ عَلى رَبِّ الْعالَمِينَ (164)
أَ تَأْتُونَ الذُّكْرانَ مِنَ الْعالَمِينَ (165) وَ تَذَرُونَ ما خَلَقَ لَكُمْ رَبُّكُمْ مِنْ أَزْواجِكُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ عادُونَ (166) قالُوا لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ يا لُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمُخْرَجِينَ (167) قالَ إِنِّي لِعَمَلِكُمْ مِنَ الْقالِينَ (168) رَبِّ نَجِّنِي وَ أَهْلِي مِمَّا يَعْمَلُونَ (169)
فَنَجَّيْناهُ وَ أَهْلَهُ أَجْمَعِينَ (170) إِلاَّ عَجُوزاً فِي الْغابِرِينَ (171) ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ (172) وَ أَمْطَرْنا عَلَيْهِمْ مَطَراً فَساءَ مَطَرُ الْمُنْذَرِينَ (173) إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ (174)
وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (175)
ترجمه
تكذيب كردند قوم لوط فرستادگان را
هنگاميكه گفت بآنها
جلد 4 صفحه 123
برادرشان لوط آيا نمى‌پرهيزيد
همانا من براى شما پيمبرى امينم
پس بترسيد از خدا و اطاعت كنيد مرا
و نميخواهم از شما بر آن هيچ مزدى نيست مزد من مگر بر پروردگار جهانيان
آيا وارد ميشويد بر پسران از اهل عالم
و واميگذاريد آنچه را آفريد براى شما پروردگارتان از جفتهاتان بلكه شمائيد گروهى تعدّى كنندگان
گفتند هر آينه اگر باز نه ايستادى اى لوط البته خواهى بود از بيرون كرده شدگان
گفت همانا من كردار شما را از دشمنانم
پروردگارا نجات ده من و كسان مرا از آنچه ميكنند
پس نجات داديم او و كسانش را همگى
مگر پير زنى كه بود در باقى ماندگان
پس هلاك كرديم ديگران را
و بارانديم بر آنها بارانى پس بد بود باران بيم داده شدگان
همانا در اين آيتى است و نباشند بيشترشان گروندگان
و همانا پروردگار تو او است تواناى مهربان.
تفسير
خداوند متعال بعد از پنج آيه كه تفسير آنها در قصص سابقه گذشت قول حضرت لوط را كه شرح حال آن در سوره اعراف مستوفى ذكر شد نقل نموده كه بقوم خود بر سبيل انكار و ملامت فرمود آيا شما از ميان اهل عالم براى دفع شهوت مردانرا اختيار نموديد و با آنها نزديكى ميكنيد با آنكه اين عمل قبيح و مضرّى است و وامى‌گذاريد و نزديكى نميكنيد با آنچه خدا خلق فرموده براى انتفاع شما از جنس زنانتان با آنكه آنها بهتر و پاكيزه‌ترند براى آن عمل پس شما مردمان مستقيمى نيستيد بلكه متعدّى و متجاوز از حدّ اعتدال و از حلال به حرام و از پاكيزه به پليديد يا دشمن انسانيّت و اخلاقيد كه چنين عمل شنيعى را مرتكب ميشويد قوم در جواب گفتند از اين سخنان دست بردار والا تو را نفى بلد خواهيم نمود و بايد از ميان ما بيرون بروى آنحضرت فرمود من با اين كار شما بسيار مخالفم بطوريكه نميتوانم به بينم و چيزى نگويم و از خدا خواست كه او و خانواده‌اش را از تبعات و وبال اعمال آنها نجات دهد و خداوند اجابت فرمود و او و تمام خانواده و پيروانش را در وقت نزول عذاب از ميان آنها خارج فرمود و فقط زنش را كه پيرو موافق با آنها و مخالف با او بود با قوم باقى گذارد و همه بهلاكت رسيدند ببارانيكه از سنگ بر آنها باريد و بد بارانى بود براى كسانيكه بيم دادند آنها را انبيا از خدا ولى بخرجشان نرفت و بعاقبت وخيم
جلد 4 صفحه 124
آن گرفتار شدند و تفصيل اين قضايا در سور سابقه كه شرح حال انبياء در آنها ذكر شده گذشته است و آيات اخيره در قصص سابقه، مفسر و نكته تكرار آن اخيرا مبيّن گرديد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
فَنَجَّيناه‌ُ وَ أَهلَه‌ُ أَجمَعِين‌َ (170) إِلاّ عَجُوزاً فِي الغابِرِين‌َ (171) ثُمَّ دَمَّرنَا الآخَرِين‌َ (172) وَ أَمطَرنا عَلَيهِم مَطَراً فَساءَ مَطَرُ المُنذَرِين‌َ (173)
پس نجات داديم او را و اهل او را تمام آنها را مگر عجوزه که امرأه لوط بود در بازماندگان.
و پس از بيرون رفتن لوط و اهلش از تمام اينکه هفت شهر قوم:
پس از آن هلاك كرديم ديگران را و باريديم بر آنها باريدني پس بد بود بارش انذار شدگان.
(ثُمَّ دَمَّرنَا الآخَرِين‌َ) تمام قوم لوط حتي امرأه او و طريق هلاكت آنها چنانچه در سور سابقه بيان شده و در اخبار توضيح داده‌اند حضرت جبرئيل هفت شهر آنها را از زمين كند و برد بالا که در خبر دارد صداي كلاب و خروسان آنها را ملائكه ميشنيدند و يك مرتبه سرنگون كرد و سنگ ريزه از آسمان باريد بر سر آنها و تمام هلاك شدند که مفاد (وَ أَمطَرنا عَلَيهِم مَطَراً) است.
اشكال: پس از سرنگون شدن آنها و زير خاك رفتن آنها و هلاك شدن چه تأثيري دارد باريدن سنگ!
جواب: بعض مفسرين گفتند سرنگون شدن راجع بكساني که در شهرستان‌ها بودند و امطار حجاره راجع به آنهايي که در خارج شهرها بودند و اينکه جواب تمام نيست زيرا ظاهر آيات در تمام سور اينست که اينکه دو عذاب بر تمام آنها نازل شد، بخصوص در اخبار تصريح دارد که يكي از اينکه سنگ‌ها بر سر امرأه لوط وارد شد و مسلما او در شهر بود در همان خانه لوط و تحقيق در جواب چنانچه قبلا هم تذكر داده‌ايم اينست که اولا شهرها با جميع توابعش از صحراها و مزارع و باغات يك مرتبه از زمين كنده شد و بطرف آسمان بالا رفت و پس از آن سنگ بر آنها باريد و تمام هلاك شدند و پس از باريدن سنگ سرنگون شد که اثري از ابدان آنها و عمارات آنها و اشجار آنها و اندوخته‌هاي آنها و اثاثيه آنها باقي نماند، و در بعض اخبار دارد که هر که مرتكب عمل قوم لوط شد موقع مردن يكي از آن سنگ‌ها بر او ميبارد.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 171)- «جز پیر زنی که در میان آن گروه گمراه باقی ماند» (إِلَّا عَجُوزاً فِی الْغابِرِینَ).
ج3، ص394
این پیر زن کسی جز همسر لوط نبود که هرگز به لوط ایمان نیاورد.
نکات آیه
۱ - نجات همه خانواده لوط از عذاب الهى، به جز همسر پیر او (فنجّینه و أهله أجمعین إلاّ عجوزًا فى الغبرین) «عجوز» به معناى پیر زن و «عجوزاً» مستثنى از «أهله» است. «غبور» (مصدر «غابرین») نیز به معناى باقى ماندن است. بنابراین، «غابر» به کسى گفته مى شود که همراهانش بروند و او باقى بماند.
۲ - همسر لوط، مخالف راه او و در زمره محکومان به عذاب (إلاّ عجوزًا فى الغبرین)
۳ - نجات و رستگارى انسان، در پرتو ایمان او است; و نه در پیوندهاى خویشاوندى. (فنجّینه و أهله أجمعین . إلاّ عجوزًا فى الغبرین) استثنا شدن همسر لوط، نشان مى دهد که وى جزء مؤمنان نبوده است; گرچه عضو خانواده لوط(ع) بوده است.
۴ - نجات لوط(ع) و اهلش از عذاب الهى، در گرو خروج آنان از شهر (فنجّینه و أهله أجمعین . إلاّ عجوزًا فى الغبرین) از واژه «الغابرین» استفاده مى شود که بر جاى ماندگان در شهر، گرفتار عذاب شدند و بیرون روندگان از شهر نجات یافتند.
موضوعات مرتبط
- ایمان: آثار ایمان ۳
- خویشاوندى: آثار خویشاوندى ۳
- رستگارى: زمینه رستگارى ۳
- سرزمینها: هجرت از سرزمین قوم لوط ۴
- عذاب: اهل عذاب ۲; زمینه نجات از عذاب ۴
- لوط(ع): پیرى همسر لوط(ع) ۱; عذاب همسر لوط(ع) ۲; قصه لوط(ع) ۱، ۲، ۴; کفر همسر لوط(ع) ۲; نجات خانواده لوط(ع) ۱، ۴; نجات لوط(ع) ۴; هجرت خانواده لوط(ع) ۴; هجرت لوط(ع) ۴; هلاکت همسر لوط(ع) ۱
منابع
