الزمر ١٣
| کپی متن آیه |
|---|
| قُلْ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ |
ترجمه
| الزمر ١٢ | آیه ١٣ | الزمر ١٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«قُلْ إِنّی ...»: (نگا: انعام / ، یونس / ).
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
قُلْ إِنِّي أَخافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ «13»
بگو: «البتّه اگر نسبت به پروردگارم عصيان ورزم، از عذاب روز بزرگ بيم دارم».
پیام ها
1- با اعلام خدامحورى، مشركان را از آرزوى نفوذ در انديشه و مكتب خود مأيوس كنيد. «قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ»
2- پيامبر از پيش خود چيزى نمى‌گويد و كارى نمى‌كند. أُمِرْتُ ... أُمِرْتُ
3- رهبر بايد در كمالات پيشگام باشد. «أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ»
4- پيامبر صلى الله عليه و آله در انجام عبادت خالصانه و ديگر وظايفش، يك تنه عمل مى‌كرد، چه ديگران همراهى مى‌كردند و چه مخالفت. «أُمِرْتُ- مُخْلِصاً- أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ»
5- در دادگاه عدل الهى، انبيا با سايرين فرقى ندارند. «إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ»
6- ايمان به عذاب قيامت قوى‌ترين عامل باز دارنده از گناه است. «إِنِّي أَخافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ»
تفسير نور(10جلدى)، ج8، ص: 153
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
قُلْ إِنِّي أَخافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ «13»
«1» منهج الصادقين، ج 8، ص 81. مجمع البيان ج 4/ ص 492 نيز روايتى به اين مضمون از عياشى آورده است:
روى العياشى بالاسناد عن عبد اللّه بن سنان عن ابى عبد اللّه عليه السلام قال: قال رسول اللّه صلّى اللّه عليه و اله و سلم: اذا نشرت الدواو بن و نصبت الموازين لم ينصب لاهل البلاء ميزان و لم ينشر لهم ديوان ثم تلا هذه الاية انما يوفى الصابرون اجرهم بغير حساب.
جلد 11 - صفحه 229
قُلْ إِنِّي أَخافُ: بگو اى پيغمبر بدرستى كه من مى‌ترسم، إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي: اگر نافرمانى كنم پروردگار خود را به اين وجه كه طريق توحيد را بگذارم و منحرف شوم و دين شما را اختيار كنم، عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ: عذاب روز بزرگ را، يعنى روز قيامت كه در اهوال عظيمه شديده كبيره است.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصاً لَهُ الدِّينَ «11» وَ أُمِرْتُ لِأَنْ أَكُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِينَ «12» قُلْ إِنِّي أَخافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ «13» قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصاً لَهُ دِينِي «14» فَاعْبُدُوا ما شِئْتُمْ مِنْ دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَ أَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ أَلا ذلِكَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبِينُ «15»
لَهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِنَ النَّارِ وَ مِنْ تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ذلِكَ يُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبادَهُ يا عِبادِ فَاتَّقُونِ «16» وَ الَّذِينَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ يَعْبُدُوها وَ أَنابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرى فَبَشِّرْ عِبادِ «17» الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِكَ الَّذِينَ هَداهُمُ اللَّهُ وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ «18» أَ فَمَنْ حَقَّ عَلَيْهِ كَلِمَةُ الْعَذابِ أَ فَأَنْتَ تُنْقِذُ مَنْ فِي النَّارِ «19» لكِنِ الَّذِينَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِنْ فَوْقِها غُرَفٌ مَبْنِيَّةٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَعْدَ اللَّهِ لا يُخْلِفُ اللَّهُ الْمِيعادَ «20»
جلد 4 صفحه 489
ترجمه
بگو همانا من مأمور شده‌ام كه بپرستم خدا را با آنكه خالص كننده باشم براى او دين را
و مأمور شده‌ام به اين كه باشم پيش قدم منقادان
بگو همانا من ميترسم اگر نافرمانى كنم پروردگارم را از عذاب روزى بزرگ
بگو خدا را ميپرستم با آنكه خالص كننده‌ام برايش دينم را
پس بپرستيد آنچه را مى- خواهيد غير از او بگو همانا زيانكاران آنانند كه زيانكار نمودند خودشان و كسانشان را روز قيامت آگاه باش اين است آن زيانكارى آشكار
براى آنها است از بالاى سرشان خيمه‌هائى از آتش و از پائينشان خيمه‌هائى اينست كه ميترساند خدا بآن بندگانش را اى بندگان من پس بترسيد از من
و آنانكه كناره كردند از هر بسيار سركش كه بپرستند او را و بازگشتند بسوى خدا مرايشان را است مژده پس مژده ده بندگان مرا
آنانكه مى‌شنوند سخن را پس پيروى ميكنند نيكوتر آن را آن گروه آنانند كه هدايت نمود ايشانرا خداوند و آن گروه ايشانند خردمندان
آيا پس كسى كه واجب شد بر او وعده عذاب دوزخ آيا پس تو نجات ميدهى كسى را كه در آتش است
لكن آنانكه ترسيدند از پروردگارشان براى ايشان است منازل رفيعه‌اى كه از بالاى آنها منازل رفيعه‌اى است بنا شده جارى ميشود از زير آنها نهرها اين است وعده خدا تخلّف نميكند خدا وعده خود را.
تفسير
خداوند سبحان به پيغمبر خود دستور داده كه طريقه خود را در خدا پرستى براى كفار مكه بيان فرمايد باين تقريب كه من مأمور شدم از جانب خدا كه عبادت نمايم او را و خالص كنم براى خدا ديانت خود را از شرك بتمام اقسام و انواع آن و نيز مأمور شدم كه اول مطيع و منقاد خدا باشم و مقدّم باشم در اطاعت و انقياد و توابع آن كه فضل و شرف و ثواب است بر تمام بندگان مطيع و منقاد حق در دنيا و آخرت و آنكه من ميترسم اگر معصيت كنم خدا را از عذاب روز قيامت كه روز بسيار بزرگى است و من مأموريت خود را انجام داده و خواهم داد و غير خدا را با او در عبادت خود شريك نمى‌نمايم تا دين من خالص براى او باشد شما هم هر چه و هر كس را ميخواهيد غير از خدا عبادت كنيد فعلا من بشما كار ندارم بحال خودتان واگذارتان نمودم تا فرمان الهى برسد ولى بدانيد كه شما از افراد حقيقى و كامل زيانكارانيد چون منافع خود و خانواده خود را كه به تبع شما بر كفر باقى ماندند
جلد 4 صفحه 490
از دست داده و خودتان و آنها را متضرّر نموديد در روز قيامت چون منازل بهشتى خودتان را بدل نموديد بمنازل جهنمى و اين خود زيانكارى واضحى است كه جاى ترديد در آن نيست و منازل آنها در جهنم از اين قرار است كه طبقات آتش مانند خيمه‌هائى كه هر يك فوق ديگرى برپا شده باشد بر اهلش احاطه دارد بطوريكه زير پاى اهل هر خيمه آتشينى خيمه آتشين ديگر است كه اهلى دارد تا برسد بدرك اسفل كه آن مخصوص بمنافقين اين امّت و دشمنان آل محمد صلى اللّه عليه و اله است و اين جهنم يا اين عذاب است كه خداوند ميترساند بآن بندگان خود را و ميفرمايد اى بندگان من پس بترسيد از عذاب من و آنانكه اجتناب نمودند از عبادت شيطان و هر طاغى ياغى با خدا مانند فرعون و نمرود و شدّاد و گوساله و سامرى اين امّت و توبه نمودند از كفر و خلاف و رجوع نمودند بخدا و اولياء او براى ايشان است بشارت ببهشت كه فوق همه بشارات است پس بشارت بده اى پيغمبر بندگان مرا آنانكه قوّه ادراك و تميزشان بقدرى است كه گوش ميدهند بسخنان حق و باطل پس پيروى ميكنند از حق و در بين سخنان حق اختيار مينمايند بهتر و برتر را اينها هستند كه مهتدى بهدايت الهى شدند و اينها هستند كه داراى عقول سليمه خالى از اوهامند چنانچه در كافى از امام كاظم عليه السّلام نقل شده كه اين بشارت براى اهل عقل و فهم است و از امام صادق عليه السّلام براويان احاديث ائمه اطهار كه كم و زياد در آن نمى‌كنند تفسير شده است و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله نبايد ملول باشد از آنكه بعضى گوش شنوا ندارند و مواعظ آن حضرت در آنها اثر نمى‌كند چون جاى تعجب است كسى را كه خدا مقدّر نموده در جهنم معذّب باشد كسى بتواند از آتش نجات دهد و تكرار استفهام براى تأكيد و ضمير مفعول در تنقذ براى تصريح بنوع عذاب تبديل بمن فى النّار شده و اصل كلام افمن حقّ عليه كلمة العذاب انت تنقذه است و كسانيكه تقوى و پرهيزكارى را شعار خود نمودند براى ايشان است در بهشت قصور رفيعه و منازل فوقانى چند طبقه بعضى فوق بعضى ساخته شده باعمال خودشان در دنيا كه در آنها سكونت نموده از مناظر بهشتى بيشتر ملتذّ شوند و از زير اين قصور عاليه و منازل رفيعه نهرهائى از آب شيرين گوارا جارى است و اين منازل بهشتى كه در مقابل آن منازل جهنمى است براى اهل جهنم مبدّل بمنازل سابق
جلد 4 صفحه 491
الذكر شده حال بايد ملاحظه كرد چه قدر ضرر نموده و زيانكار شده‌اند وعده داده است خدا وعده دادنى و خداوند از وعده خود تخلف نخواهد فرمود و آن غرفه‌ها از قرارى كه پيغمبر صلى اللّه عليه و اله براى امير المؤمنين عليه السّلام بيان فرموده بروايت كافى از امام باقر عليه السّلام براى اولياء خدا از درّ و ياقوت و زبر جد بنا شده و سقفها مركّب از طلا و نقره است و فرش‌ها از حرير و ديباى متعدّد رنگارنگ روى هم افتاده ولاى آنها مشك و عنبر پاشيده شده و هر غرفه‌اى هزار در طلا دارد و ساير تشريفات هم لابد بدين منوال است رزقنا اللّه تعالى انشاء اللّه.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
قُل إِنِّي أَخافُ إِن عَصَيت‌ُ رَبِّي عَذابَ يَوم‌ٍ عَظِيمٍ «13»
بفرما محققا من ميترسم اگر معصيت پروردگار خود كنم عذاب روز عظيمي را.
جايي که عقاب پر بريزدبرگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 13)- هفتمین و آخرین دستور که مسأله خوف از مجازات پروردگار در روز قیامت است نیز با همین لحن عنوان شده، می‌فرماید: «بگو: من اگر نافرمانی پروردگارم کنم از عذاب روز بزرگ (قیامت) می‌ترسم» (قُلْ إِنِّی أَخافُ إِنْ عَصَیْتُ رَبِّی عَذابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ).
تا این حقیقت روشن شود که پیامبر صلّی اللّه علیه و اله نیز بنده‌ای از بندگان خدا است، او نیز مأمور به پرستش خالصانه است و از کیفر الهی خائف می‌باشد، و این خود نشانه روشنی بر عظمت و حقانیت اوست.
نکات آیه
۱ - پیامبر(ص)، مأمور اعلام هراس داشتن خود از پیامدهاى ناگوار اخروى عصیان و نافرمانى خدا به مردم (قل إنّى أخاف إن عصیت ربّى عذاب یوم عظیم)
۲ - پیامبر(ص) در خوف و هراس از عذاب قیامت، در صورت عصیان و نافرمانى کردن (إنّى أخاف إن عصیت ربّى عذاب یوم عظیم)
۳ - خوف و هراس پیامبر(ص) از عذاب بزرگ الهى، بازدارنده آن حضرت از هرگونه عصیان و نافرمانى بود. (إنّى أخاف إن عصیت ربّى عذاب یوم عظیم)
۴ - ایمان به روز قیامت و ترس از عذاب بزرگ آن روز، بازدارنده آدمى از هرگونه گناه و قانون شکنى است. (إنّى أخاف إن عصیت ربّى عذاب یوم عظیم)
۵ - تساوى پیامبر(ص) با دیگر مردمان در برابر قانون الهى و در پیشگاه عدل خداوند در قیامت (إنّى أخاف إن عصیت ربّى عذاب یوم عظیم)
۶ - نظام کیفر و جزاى الهى در قیامت، برپایه عدل و به دور از تبعیض و نابرابرى است. (إنّى أخاف إن عصیت ربّى عذاب یوم عظیم)
۷ - عصیان و نافرمانى پروردگار، پیامدار عذاب الهى در قیامت (أخاف إن عصیت ربّى عذاب یوم عظیم)
۸ - قیامت، روزى بزرگ و هولناک (عذاب یوم عظیم)
۹ - قیامت، مکان اصلى مجازات عصیانگران و گناه کاران است. (إنّى أخاف إن عصیت ربّى عذاب یوم عظیم) پیامبر(ص) ترس و هراس خود را تنها در پیامدهاى اخروى عصیان و نافرمانى اظهار کرده اند. این نکته مى توان بیانگر برداشت یاد شده باشد.
۱۰ - قیامت، عرصه ظهور حقایق و رخدادهاى بس بزرگ و هولناک (عذاب یوم عظیم) توصیف روز قیامت به عظیم بودن، مى تواند به خاطر بزرگى رخدادها و عظمت حقایق آن روز باشد.
موضوعات مرتبط
- انسان: تساوى انسان ها ۵
- ایمان: آثار ایمان به قیامت ۴
- ترس: آثار ترس از عذاب ۴; ترس از عذاب ۳; ترس از عذاب اخروى ۲; ترس از کیفر اخروى ۱
- تکلیف: عمومیت تکلیف ۵
- خدا: عمومیت عدالت خدا ۵
- عذاب: مراتب عذاب ۳، ۴; موجبات عذاب اخروى ۷
- عصیان: آثار عصیان ۷; کیفر اخروى عصیان ۱، ۲
- قانون شکنى: موانع قانون شکنى ۴
- قیامت: اهوال قیامت ۸، ۱۰; ظهور حقایق در قیامت ۱۰; عظمت قیامت ۸; نقش قیامت ۹; ویژگیهاى قیامت ۶، ۸
- گناه: موانع گناه ۴
- گناهکاران: زمان کیفر گناهکاران ۹
- محمد(ص): آثار ترس محمد(ص) ۳; ترس محمد(ص) ۱، ۲; تکلیف محمد(ص) ۵; رسالت محمد(ص) ۱; موانع عصیان محمد(ص) ۳; عصمت محمد(ص) ۳
- نظام جزایى: ۶
منابع
