الحج ٦٧

از الکتاب
کپی متن آیه
لِکُلِ‌ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنْسَکاً هُمْ‌ نَاسِکُوهُ‌ فَلاَ يُنَازِعُنَّکَ‌ فِي‌ الْأَمْرِ وَ ادْعُ‌ إِلَى‌ رَبِّکَ‌ إِنَّکَ‌ لَعَلَى‌ هُدًى‌ مُسْتَقِيمٍ‌

ترجمه

برای هر امّتی عبادتی قرار دادیم، تا آن عبادت را (در پیشگاه خدا) انجام دهند؛ پس نباید در این امر با تو به نزاع برخیزند! بسوی پروردگارت دعوت کن، که بر هدایت مستقیم قرار داری (و راه راست همین است که تو می‌پویی).

ترتیل:
ترجمه:
الحج ٦٦ آیه ٦٧ الحج ٦٨
سوره : سوره الحج
نزول : ١٠ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٨
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مَنسَکاً»: مراسم شریعت. برنامه عبادت. مراد شیوه معاملات و کیفیّت عبادات است که با توجّه به ظروف و احوال، مختلف و متغیر بوده است؛ نه اصول عقائد و اصول اخلاق که در همه شریعتها و برنامه‌های انبیاء یکی بوده است (نگا: مائده / ، شوری / ). لذا برنامه عبادات و معاملات از بعثت موسی تا بعثت عیسی تورات، و از بعثت عیسی تا بعثت محمّد - صَلَواتُ اللهِ عَلَیْهِمْ أَجْمعین - انجیل، و از بعثت محمّد تا جهان باقی است قرآن می‌باشد و بقیّه مردود و منسوخ هستند. «نَاسِکُوهُ»: عاملین بدان. انجام دهندگان آن. «الأمْرِ»: کار و بار. مراد شریعت پیغمبر خاتم است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

شأن نزول آیات ۶۷ تا ۷.:

محمد بن العباس بعد از دو واسطه از عیسى بن داود او از امام کاظم علیه‌السلام و ایشان از پدر بزرگوارش امام صادق علیه‌السلام نقل نماید که فرمود: وقتى که این قسمت از آیه «لِکلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنا مَنْسَکاً هُمْ ناسِکوهُ» نازل گردید، پیامبر مسلمین را جمع کرد و فرمود: اى گروه مهاجر و انصار منظور از منسک در آیه وجود امام است، آگاه باشید که لزوم امام و پیروى از او از لوازم دین بوده و همان منسکى است که در آیه بدان اشارت گردیده و باید بدانید که على بن ابى‌طالب امام بعد از من است و شما را به پیروى از راهنمائی‌هاى او می‌خوانم زیرا او بر هدایت مستقیم پروردگار است.

مردم از این امر متعجب شدند و گروهى با آن مخالفت ورزیده و به اطاعت از او راضى نگشتند تا این که این قسمت از آیه «وَادْعُ إِلى رَبِّک إِنَّک لَعَلى هُدىً مُسْتَقِیمٍ» و آیات ۶۸ و ۶۹ و ۷. نازل گردید.[۱]

تفسیر


نکات آیه

۱ - قربانى کردن، از مراسم عبادى در همه ادیان و شریعت هاى الهى (لکلّ أُمّة جعلنا منسکًا هم ناسکوه) «منسک» مصدر میمى و مرادف با «نُسْک» است. «نُسک» به عمل ذبح کردن حیوان با قصد تقرب به خدا، گفته مى شود.

۲ - هر امتى از امت هاى گذشته موظف بودند مراسم قربانى را، آن گونه که از سوى خدا مقرر شده، برگزار کنند. (لکلّ أُمّة جعلنا منسکًا هم ناسکوه) جمله «هم ناسکوه» در محل نصب و صفت است براى «منسکاً» و جمله فوق انشا در قالب اخبار است; یعنى، هر امتى موظف بود آن منسک را، آن گونه که ما مقرر کردیم، انجام دهد. گفتنى است که قید «هم ناسکوه» متضمن دستورى است از سوى خدا به پیامبر(ص) و بالتبع به مسلمانان که آنان نیز موظف اند منسک خود را، آن گونه که خدا مقرر کرده، انجام دهند.

۳ - مسلمانان، موظف به انجام مراسم قربانى، آن گونه که از سوى خدا مقرر شده است. (لکلّ أُمّة جعلنا منسکًا هم ناسکوه)

۴ - مراسم قربانى مسلمانان، مورد اعتراض ستیزه جویانه مشرکان صدراسلام (لکلّ أُمّة جعلنا منسکًا هم ناسکوه فلاینزعنّک فى الأمر) «نزاع» (مصدر «ینازعون») به معناى مخاصمه و ستیزه جویى است. ضمیر فاعل در «لاینازعنّک» به مشرکان بازمى گردد و «ال» در «فى الأمر»، عوض از مضاف الیه و به تقدیر «فى أمر المنسک» مى باشد; یعنى، مشرکان در مسأله قربانى، نباید با تو به ستیزه جویى برخیزند.

۵ - خداوند، مشرکان را از درگیرى و ستیزه جویى با پیامبر(ص) در امر قربانى به شدت برحذر داشت. (فلاینزعنّک فى الأمر)

۶ - خدا، پروردگار انسان ها (و ادع إلى ربّک)

۷ - خداوند، به پیامبر(ص) دستور داد که از مشرکان بخواهد به جاى ستیزه جویى با وى و مخالفت با حدود و مقررات الهى، به سوى خداى یگانه بازگردند و به پرستش او برخیزند. (فلاینزعنّک فى الأمر و ادع إلى ربّک)

۸ - شرک و بت پرستى، گمراهى و انحراف از صراط مستقیم است. (فلاینزعنّک فى الأمر و ادع إلى ربّک إنّک لعلى هدًى مستقیم)

۹ - توحید و یکتاپرستى، راه هدایت و صراط مستقیم است. (و ادع إلى ربّک إنّک لعلى هدًى مستقیم)

۱۰ - پیامبر(ص)، شخصیتى ره یافته به صراط مستقیم (إنّک لعلى هدًى مستقیم)

۱۱ - دعوت گمراهان به راه هدایت و صراط مستقیم، وظیفه الهى تمامى ره یافتگان به آن (و ادع إلى ربّک إنّک لعلى هدًى مستقیم) جمله «إنّک لعلى هدًى مستقیم» تعلیل براى «و ادع إلى ربّک» است; یعنى، چون تو برطریق هدایت و در صراط مستقیم هستى، آن گمراهان شرک پیشه را به سوى پروردگارت دعوت کن، تا شاید از ضلالت و گمراهى نجات یابند و به راه تو باز گردند.

موضوعات مرتبط

  • ادیان: قربانى در ادیان ۱; هماهنگى ادیان ۱
  • اسلام: تاریخ صدر اسلام ۴
  • امتهاى پیشین: تکلیف امتهاى پیشین ۲; قربانى در امتهاى پیشین ۲
  • انسان: مربى انسان ها ۶
  • بت پرستى: گمراهى بت پرستى ۸
  • توحید: آثار توحید ۹; دعوت به توحید عبادى ۷
  • جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۶
  • خدا: اوامر خدا ۷; ربوبیت خدا ۶; نواهى خدا ۵
  • شرک: گمراهى شرک ۸
  • صراط مستقیم: گمراهى از صراط مستقیم ۸; موارد صراط مستقیم ۹; هدایت به صراط مستقیم ۱۰، ۱۱
  • قربانى: عبادیت قربانى ۱; کیفیت قربانى ۳; منازعه درباره قربانى ۵
  • گمراهان: دعوت از گمراهان ۱۱
  • محمد(ص): دعوتهاى محمد(ص) ۷; رسالت محمد(ص) ۷; فضایل محمد(ص) ۱۰; نهى از منازعه محمد(ص) ۵; هدایت محمد(ص) ۱۰
  • مسلمانان: تکلیف مسلمانان ۳
  • مشرکان: اعتراض مشرکان صدراسلام ۴; دعوت از مشرکان ۷; مشرکان صدراسلام و قربانى مسلمانان ۴; منازعه مشرکان صدراسلام ۵
  • مهتدین :۱۰ مسؤولیت مهتدین ۱۱
  • هدایت: دعوت به هدایت ۱۱; عوامل هدایت ۹

منابع

  1. البرهان فی تفسیر القرآن.