التوبة ٥٣

از الکتاب
کپی متن آیه
قُلْ‌ أَنْفِقُوا طَوْعاً أَوْ کَرْهاً لَنْ‌ يُتَقَبَّلَ‌ مِنْکُمْ‌ إِنَّکُمْ‌ کُنْتُمْ‌ قَوْماً فَاسِقِينَ‌

ترجمه

بگو: «انفاق کنید؛ خواه از روی میل باشد یا اکراه، هرگز از شما پذیرفته نمی‌شود؛ چرا که شما قوم فاسقی بودید!»

ترتیل:
ترجمه:
التوبة ٥٢ آیه ٥٣ التوبة ٥٤
سوره : سوره التوبة
نزول : ٤ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٢
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَنفِقُوا»: ببخشید. بخشش و احسان کنید. در ظاهرْ امر و در معنی خبر است (نگا: توبه / ). «طَوْعاً أَوْکَرْهاً»: به دلخواه یا به ناچار. مصدرند و حال واقع شده‌اند و به معنی (طَآئِعینَ) و (کارِهینَ) به کار رفته‌اند.


نزول

این آیه درباره عبدالله بن ابى‌رئیس منافقین نازل گردیده و در آن از وى توبیخ و سرزنش شده است.[۱]

ابن عباس گوید: جد بن قیس گفت وقتى که من زنان را ببینم نمى توانم، صبر کنم بلکه مفتون و دلباخته آنان مى گردم و به رسول خدا صلى الله علیه و آله مى گفت حاضرم تو را با مال خودم کمک کنم ولى در جنگ حاضر نشوم سپس این آیه نازل گردید.[۲]

تفسیر


نکات آیه

۱ - آمادگى برخى از متخلفان جنگ تبوک، براى انفاق مال به جاى رفتن به جهاد (قل أنفقوا طوعاً) در شأن نزول این آیه آورده اند که: فردى از منافقان پیشنهاد پرداخت پول به جاى رفتن به جهاد را کرده بود.

۲ - انفاق منافقان - چه با میل و رغبت باشد و چه با بى میلى و کراهت - در پیشگاه خدا بى ارزش و غیر قابل قبول است. (قل أنفقوا طوعاً أو کرهاً لن یتقبل منکم)

۳ - انفاق مال به جاى شرکت در جنگ، در پیشگاه خداوند بى ارزش و غیر قابل قبول است. (و منهم من یقول ائذن لى و لاتفتنى ... قل أنفقوا طوعاً أو کرهاً لن یتقبل منکم)

۴ - متخلفان از جنگ، فاسق و اعمالشان در نزد خداوند بى ارزش است. (إنکم کنتم قوماً فسقین) روى سخن در این بخش از آیات با منافقانى است که از شرکت در جنگ تبوک خوددارى کردند.

۵ - منافقان، گروهى فاسق و تجاوزپیشه (إنکم کنتم قوماً فسقین)

۶ - فسق و انحراف از حق، موجب بى ارزش شدن اعمال در پیشگاه خداوند (أنفقوا ... لن یتقبل منکم إنکم کنتم قوماً فسقین)

۷ - اعمال نیکى که داراى ریشه ها و انگیزه هاى غیر الهى باشد، در محضر خدا پذیرفته نیست. (أنفقوا ... لن یتقبل منکم إنکم کنتم قوماً فسقین)

۸ - توصیه خداوند به پیامبر (ص) در نپذیرفتن انفاقهاى منافقان (لن یتقبل منکم) برداشت فوق بر این اساس است که جمله «لن یتقبل» خبر به معناى انشا باشد; یعنى، پیامبر (ص) نباید انفاق منافقان را بپذیرد.

موضوعات مرتبط

  • ارزشها: ملاک ارزشها ۷
  • انفاق: انفاق بى ارزش ۲، ۳
  • جهاد: اهمیّت جهاد ۳; عمل متخلفان از جهاد ۴; فسق متخلفان از جهاد ۴
  • خدا: توصیه هاى خدا ۸
  • عمل: حبط عمل ۴; عوامل حبط عمل ۶; ملاکهاى قبولى عمل ۷
  • غزوه تبوک: انفاق متخلفان از غزوه تبوک ۱; قصه غزوه تبوک ۱
  • فاسقان: ۴، ۵
  • فسق: آثار فسق ۶
  • محمّد (ص): مسؤولیت محمّد (ص) ۸
  • منافقان: بىارزشى انفاق منافقان ۲، ۸; فسق منافقان ۵

منابع

  1. تفسیر کشف الاسرار.
  2. تفسیر جامع البیان.