البلد ٤
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
البلد ٣ | آیه ٤ | البلد ٥ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«لَقَدْ خَلَقْنَا ...»: جواب قسمهای بالا است. «فِی»: معنی مصاحبت و مرادفت دارد. یعنی انسان همراه و همزاد با رنج و زحمت است و زندگی این جهان او برای استراحت و خوشی نیست. سرتاسر حیات او میدان مبارزه با مشکلات است و زندگی وی غرق در درد و رنج، حرف (فی) علاوه از معنی ظرفیّت، مقارن حرف لام نیز میباشد. گویند: إِنَّما أَنْتَ لِلْعَنَاءِ وَ النَّصَبِ. یا این که: إَنَّمَا أَنْتَ فِی الْعَنَاءِ وَ النَّصَبِ (نگا: روحالبیان، کبیر). «کَبَدٍ»: درد و رنج. مشقّت و محنت. «فِی کَبَدٍ»: حال انسان است (نگا: روحالبیان).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ... (۱) يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ مَا غَرَّکَ... (۱) الَّذِي خَلَقَکَ فَسَوَّاکَ... (۱) لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي... (۲)
نزول
شأن نزول آیات ۴ و ۵:
کلبى و مقاتل گویند: این آیات درباره مردى از طائفه جمح آمده به نام اسید بن کلدة مکنى به ابوالاشدین که بسیار قوى و زورمند بود که اگر بر روى گلیمى مى ایستاد ده نفر مرد قوى قادر نبودند گلیم را از زیر پاى او بیرون آورند و اگر چنین قصدى مینمودند گلیم مزبور پاره میشد ولى او بر جاى خود ایستاده بود و علامت پاى وى نیز در آن به جاى میماند.[۱]
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۰ سوره بلد
- حقيقتى درباره خلقت انسان كه در سوره «بلد» آمده
- سه وجه در معناى آيه: «و أنت حلّ بهذا البلد»
- بيان اين كه سوگند «و والد و ما ولد»، سوگند به ابراهيم واسماعيل «ع» است
- چند قول ديگر درباره مراد از «و والد و ما ولد»
- خلقت انسان در «كبد» و آميخته بودن حيات او با رنج و خستگى
- حكايت منت گذارى كسى كه مقدارى از مال خود را انفاق نموده
- رد و انكار، لازمۀ سخن كسى كه انفاق مال بر او گران آمده، گفت: «أهلكت مالا لُبَدا»
- معناى «عقبه» و وجه تفسير آن به «فكّ رقبة» و «إطعام در روز قحطى»
- رواياتى درباره قسم به شهر مكّه، و مراد از «و والد و ما ولد»
- رواياتى در ذيل «و هديناه النّجدين» و...
نکات آیه
۱ - خداوند، آفریننده انسان ها است. (لقد خلقنا الإنسن فى کبد)
۲ - انسان موجودى فرو رفته در سختى و رنج (لقد خلقنا الإنسن فى کبد) «کبد» به معناى مشقت است. (مفردات راغب)
۳ - خداوند، با سوگند به شهر مکه و حضرت ابراهیم و اسماعیل(ع)، برآمیخته بودن زندگانى انسان با رنج و سختى، تأکید کرده است. (لا أُقسم ... لقد خلقنا الإنسن فى کبد) این آیه، جواب قسم هایى است که در آیات پیشین آمده بود.
۴ - انسان، آفریده اى راست قامت و داراى اعتدال و به دور از هرگونه افراط و تفریط (لقد خلقنا الإنسن فى کبد) برخى از اهل لغت، «کبد» را به معناى استوا و استقامت دانسته و برخى دیگر آن را، راست قامت معنا کرده اند. (لسان العرب)
موضوعات مرتبط
- انسان: اعتدال جسمى انسان ۴; خالق انسان ها ۱; رنجهاى انسان ۲، ۳; سختى انسان ۲، ۳; ویژگیهاى انسان ۲; ویژگیهاى جسمى انسان ۴
- خدا: خالقیت خدا ۱
- سوگند: سوگند به ابراهیم(ع) ۳; سوگند به اسماعیل(ع) ۳; سوگند به مکه ۳
- قرآن: سوگندهاى قرآن ۳
منابع
- ↑ تفاسیر مجمع البیان و روض الجنان و کشف الاسرار.