الإسراء ١٧
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
الإسراء ١٦ | آیه ١٧ | الإسراء ١٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«الْقُرُونِ»: جمع قَرْن، مردمان یک عصر و زمان (نگا: أنعام / یونس / ، هود / .
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۹ - ۲۲ سوره إسراء
- معنای هدایت قرآن بر دین «أقوَم»، و اين كه اسلام، دين «قيّم» است
- خداوند، براى مؤمنان نیکوکار، بر خود حق قرار داده است
- بيان عجول بودن انسان و نکته های آیه: «وَ يَدَعُ الإنسَانُ بِالشَّرِّ دُعَائَهُ بِالخَيرِ...»
- مراد از آيت بودن شب و روز
- وجود قدرت و آزادى، دليل و مجوز ارتكاب هر عملى نيست
- معناى این که فرمود: «ما طائر هر کسی را به گردنش آویخته ایم»؟
- مقصود از كتابى كه در قيامت، براى افراد انسان بيرون آورده مى شود
- هدايت هر كس، به سود خودش و ضلالتش، عليه خود اوست
- توضيح اين كه فرمود: «وَ مَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتّى نَبعَثَ رَسُولاً»
- وجوهی که مفسران در توجیه امر خدا در آیه: «أمَرنَا مُترَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا» گفته اند
- مراد از «خواستن عاجله»، در آيه: «مَن كَانَ يُرِيدُ العَاجِلَةَ عَجَّلنَا لَهُ فِيهَا...»
- اعمال آدمى، اسباب سعادت و یا شقاوت اخروى هستند
- بيان اين كه اهل دنيا و اهل آخرت، هر دو، از عطاى خداوند بهره می برند
- اشاره به تفاسير ديگرى كه براى اين آيه، بيان شده است
- توضيح اين كه: درجات اخروى، بزرگتر از درجات دنيوى است
- بحث روايتى: (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته)
- گفتارى در چند فصل پيرامون قضاء
- فصل ۱ - در معنا و حدود آن
- فصل ۲ - نظرى فلسفى در معناى «قضاء»
- فصل ۳ - روايات هم اين نظريه را تأييد مى كنند
- بحث فلسفى: (فيض خداوند، مطلق و نامحدود است)
نکات آیه
۱- جوامع و ملتهاى بسیارى پس از دوران نوح(ع) در نتیجه فسق و گناه و به اراده خداوند نابود شدند. (ففسقوا ... و کم أهلکنا من القرون) «قرن» (مفرد قرون) به معناى قومى است که نزدیک به یک زمان و در یک عصر زندگى مى کنند (مفردات راغب).
۲- کیفر هلاکت بار عمومى و فراگیر، براى انسانهاى قبل از نوح(ع) به وقوع نپیوسته بود. (و کم أهلکنا من القرون من بعد نوح) خداوند در آیه پیش از سنت خویش مبنى بر هلاکت اقوام کافر و فاسد، خبر داد و آن گاه براى اثبات این حقیقت، هلاکت قوم نوح و پس از او را یادآور شد. از ذکر داستان نوح و اقوام پس از او، مى توان استفاده کرد که اقوامى که به صورت جمعى قبل از نوح(ع) دچار عذاب شده باشند، وجود نداشته است.
۳- فسق و فساد عمومى و فراگیر در میان مردم و اقوام پیش از حضرت نوح(ع) وجود نداشت. (و ما کنّا معذّبین حتى نبعث رسولاً. و إذا أردنا أن نهلک قریة أمرنا مترفیها ففسقوا ... و کم أهلکنا من القرون من بعد نوح)
۴- پیدایش فسق و فساد عمومى و انحرافات عمده تاریخ انسانى، پس از عصر نوح بود. (و کم أهلکنا ... من بعد نوح)
۵- بسیارى از جوامع و ملل پس از حضرت نوح(ع) بر اثر وجود مترفان فاسق و تبهکار در میان آنان، به هلاکت و نابودى دچار شدند. (و إذا أردنا أن نهلک قریة أمرنا مترفیها ففسقوا فیها... و کم أهلکنا من القرون من بعد نوح)
۶- دوران پس از نوح(ع)، سرآغاز فصل جدید زندگى اجتماعى و گروهى بشر (من القرون من بعد نوح) خداوند د رآیه قبل فرمود:« بسیارى از جوامع بشرى را به خاطر فسق و فساد مترفان هلاک کردیم» و در این آیه سخن از هلاکت اقوام پس از نوح به میانن آورده است. از مجموع این دو آیه استفاده مى شود که وضعیت اجتماعى پیش از نوح(ع) به گونه اى نبود که طبقه مترف وجود و یا نفوذ داشته باشد و گرنه دچار عذاب مى شدند. پس عذاب شدن اقوام پس از نوح(ع) نشان مى دهد که زندگى اجتماعى آنان به گونه اى دیگر - که دچار عذاب شدند - بود و فصل جدیدى را آغاز کرد.
۷- خداوند از تمامى گناهان بندگانش باخبر و بر همه آنها آگاه و ناظر است. (و کفى بربّک بذنوب عباده خبیرًا بصیرًا)
۸- آگاهى خداوند، از گناهان باطنى و ظاهرى بندگان، براى مجازات آنان کافى است و نیازى به شاهد و گواه ندارد. (و کفى بربّک بذنوب عباده خبیرًا بصیرًا) برداشت فوق با توجه به فرق واژه «خبیر» و «بصیر» به دست مى آید; چون «خبیر» در مورد آگاهى از افکار و درون اشیاست (مفردات راغب) و «بصیر» اطلاع بر اعمال و رفتار است.
۹- گناهکاران، مورد تهدید و هشدار خداوندند. (و کفى بربّک بذنوب عباده خبیرًا بصیرًا) ذکر «خبیراً بصیراً» پس از «کفى بربّک بذنوب عباد» براى تهدید و هشدار به گناهکاران است.
۱۰- گناه، عامل اصلى هلاکت جوامع بشرى است. (کم أهلکنا من القرون ... و کفى بربّک بذنوب عباده خبیرًا بصیرًا)
۱۱- نابودى جوامع عصیانگر، توسط خداوند، عالمانه و بر اساس بصیرت است. (و کم أهلکنا ... و کفى بربّک ... خبیرًا بصیرًا)
۱۲- ربوبیت خداوند، مقتضى مجازات جوامع فاسد و عصیانگر بر اساس علم و آگاهى است. (و کم أهلکنا... و کفى بربّک بذنوب عباده خبیرًا بصیرًا)
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: بصیر ۷; خبیر ۷
- امتها: امتهاى پس از نوح(ع) ۱; امتهاى قبل از نوح(ع) ۲; امتهاى قبل از نوح(ع) و فساد ۳; امتهاى قبل از نوح(ع) و فسق ۳; فساد امتها ى پس از نوح(ع) ۴; فسق امتهاى پس از نوح(ع) ۴
- امتهاى پیشین: آثار فسق امتهاى پیشین ۱; آثار گناه امتهاى پیشین ۱; تاریخ امتهاى پیشین ۱، ۲، ۳، ۴، ۵; فاسقان امتهاى پیشین ۵; کیفر امتهاى پیشین ۲; مترفان امتهاى پیشین ۵; هلاکت امتهاى پیشین ۱، ۲، ۵
- انسان: زندگى اجتماعى انسان ۶; گناه انسان ها ۷
- جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۵، ۱۰; زمینه کیفر جوامع عصیانگر ۱۲; زمینه کیفر جوامع فاسد ۱۲; عوامل هلاکت جوامع ۱، ۵، ۱۰; هلاکت جوامع عصیانگر ۱۱
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۱۲; اراده خدا ۱; افعال خدا ۱۱; انذارهاى خدا ۹;بصیرت خدا ۱۱; علم خدا ۱۲; علم غیب خدا ۷، ۸; قانونمندى کیفرهاى خدا ۱۱; نظارت خدا ۷
- عذاب: عذاب همگانى ۲
- گناه: آثار اجتماعى گناه ۱۰; آثار گناه ۱; گناه آشکار ۸; گناه پنهانى ۸
- گناهکاران: انذار گناهکاران ۹
- نوح(ع): دوران پس از نوح(ع) ۶
منابع