الأحزاب ٢٦
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
الأحزاب ٢٥ | آیه ٢٦ | الأحزاب ٢٧ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«ظَاهَرُوهُمْ»: ایشان را پشتیبانی کرده بودند. «صَیَاصِی»: جمع صیصَة، آنچه بدان پناهنده شوند. در اینجا مراد قلعهها و دژهای محکم است. «تَأْسِرُونَ»: اسیر میکردید.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
نزول
«شیخ طوسى» گویند: این آیه درباره بنوقریظه نازل گردیده که پیمان و عهدى که با رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم بسته بودند، شکستند و در جنگ احزاب به ابوسفیان کمک نموده و به او پیوستند تا وقتى که دشمن فرار اختیار کرد. در این میان منادى مسلمین ندا کرد که اى مسلمانان پیامبر فرماید تا نماز عصر باید بنى قریظ دستگیر شوند یعنى پس از گرفتار ساختن آنان نماز عصر خوانده شود زیرا جبرئیل بر پیامبر نازل گردیده و گوید: هنوز فرشتگان سلاح و اسلحه خویش به زمین ننهاده اند لذا بنى قریظه را گرفتار ساختند و چندین روز آنها را در محاصره گذاشتند تا این که یهود بنوقریظه سعد بن معاذ را وسیله قرار داده و به حکم او راضى گشتند.
سعد حکم داد که مردان آنان کشته شوند و زنان و کودکان آنها اسیر گردند و اموال آنها نیز تقسیم گردد و زمین آنها به مهاجرین برسد و انصار در زمین مزبور سهمى نداشته باشند. پیامبر فرمود: اى سعد به حکم خداوند میان آنان حکم کرده اى.
حسن بصرى گوید: اینان یهودیان بنى النضیر بوده اند و درباره آنان این آیه نازل گردید ولى قول اول درست تر به نظر میرسد زیرا طائفه بنىالنضیر در جنگ احزاب وجود نداشته اند.
تفسیر
- آيات ۹ - ۲۷، سوره احزاب
- بيان آيات مربوط به داستان جن احزاب (خندق )
- حكايت ترس و بهانه تراشى منافقان و بيماردلان بعد از مشاهده لشكر انبوه دشمن و سخنپراكنى هايشان در جهت تضعيف روحيه مؤ منين
- مقصود از اينكه فرمود: ((لقد كان لكم فىرسول الله اسوة حسنة ...))
- وصف حال مؤ منين بعد از ديدن لشكريان احزاب : افزون گشتن ايمان ، وفا و استوارىبر عهده و...
- بيان وصف مؤ منينى كه به عهد خود وفا كردند
- اشاره به اينكه بسا مى شود گناه مقدمه سعادت و آمرزش مى شود
- بحث روايتى
- يكى از معجزات پيامبر اكرم (ص ) در واقعه حفر خندق
- يكى ديگر از دلائل نبوت حضرت خاتم (ص ) در واقعه خندق
- روياروئى لشكر اسلام و كفر در جنگ خندق
- آغاز درگيرى و به ميدان آمدن عمرو بن عبدود و مقابله اميرالمؤ منين (عليه السلام ) با او
- پيروزى اميرالمؤ منين بر عمرو بن عبدود و بيان ارزش آن از زبان مبارك پيامبر(ص )
- نيرنگى كه يكى از مؤ منان بعد از اجازه گرفتن از پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم) براى ايجاد تفرقه بين دشمنان به كار برد
- خذيفه بن اليمان از جنگ خندق سخن مى گويد
- خاتمه جنگ احزاب و روانه شدن سپاه اسلام به سوى بنى قريظه و محاصره آنان و...
- سرانجام يهوديان بنى قريظه و حكميت سعد بن معاذ درباره آنها
- سرانجام حق ستيزى كعب بن اسيد يهودى و شاءن نزول (و انزل الذين ظاهروهم ...)
نکات آیه
۱ - خداوند، یهود بنى قریظه را از قلعه هاى مستحکم خود بیرون کشید تا در دسترس مسلمانان مدینه قرار گیرند. (و أنزل الذین ظهروهم من أهل الکتب من صیاصیهم ...فریقًا تقتلون) «صیاصى» جمع «صیصیة» است و «صیصیة» به دژ و قلعه و هر آنچه را که بتوان در پناه آن خود را حفظ کرد، گفته مى شود (مفردات راغب).
۲ - توان مندى و شکست ناپذیرى خداوند، یهودیان را از قلعه هاى مستحکم خویش، فرود آورد. (و کان اللّه قویًّا عزیزًا . و أنزل الذین ظهروا من أهل الکتب من صیاصیهم)
۳ - دل هاى یهودیان بنى قریظه، آکنده از ترس و وحشت از مسلمانان مدینه شده بود. (و قذف فى قلوبهم الرعب) «رعب» در لغت، بریدن و لاعلاج شدن ناشى از ترسى است که همه جان را فراگرفته است (مفردات راغب).
۴ - یهود بنى قریظه، در غزوه احزاب، همْ پیمان مشرکان مکه بودند و از آنان پشتیبانى مى کردند. (و أنزل الذین ظهروهم من أهل الکتب) مراد از «الذین ظاهروا» یهود بنى قریظه، و مرجع ضمیر «هم»، مشرکانى اند که سردمدارى احزاب متحد علیه مسلمانان مدینه را بر عهده داشتند.
۵ - یهود بنى قریظه، دژهاى مستحکمى داشتند. (أهل الکتب من صیاصیهم)
۶ - خداوند، بر دل هاى یهود بنى قریظه، ترس و وحشت افکند. (و قذف فى قلوبهم الرعب)
۷ - چیره شدن ترس بر یهود بنى قریظه، موجب شد که آنان، بدون هیچ گونه زحمتى از قلعه هاى مستحکم خارج شوند.* (و أنزل الذین ظهروهم ... و قذف فى قلوبهم الرعب) ممکن است - چنان چه در کتاب هاى سیره و تاریخ آمده است - واقعیت امر، چنین باشد که بر یهودیان، ترس چیره شد و باعث گردید که آنها، از قلعه هاى مستحکم خود بیرون بیایند و به راحتى در دست رس سپاه مسلمانان قرار بگیرند. بنابراین، ذکر «أنزل» پیش از «قذف» ممکن است به خاطر اهمیت خارجى آن باشد.
۸ - ترس، از جمله عوامل و پایه هاى رفتار آدمى است. (و أنزل الذین ظهروهم من أهل الکتب من صیاصیهم و قذف فى قلوبهم الرعب)
۹ - جایگاه ترس، قلب آدمى است. (و قذف فى قلوبهم الرعب)
۱۰ - گروهى از یهود بنى قریظه، به دست مسلمانان، به قتل رسیدند. (فریقًا تقتلون)
۱۱ - گروهى از یهود بنى قریظه، به اسارت سپاه مسلمانان در آمدند. (و تأسرون فریقًا)
۱۲ - چیره شدن ترس بر سپاه یهود بنى قریظه، باعث از بین رفتن توان رزمى آنان شد و به راحتى، به دست مسلمانان مدینه، شکست خوردند. (و قذف فى قلوبهم الرعب فریقًا تقتلون و تأسرون فریقًا)
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱۰
- بنى قریظه: اخراج یهود بنى قریظه ۱، ۲، ۷; اسارت یهود بنى قریظه ۱۱; ترس یهود بنى قریظه ۳، ۶، ۷، ۱۲; شکست یهود بنى قریظه ۱۲; قتل یهود بنى قریظه ۱۰; قلعه هاى یهود بنى قریظه ۱، ۵، ۷; معاهده یهود بنى قریظه ۴; یهود بنى قریظه و مسلمانان ۳
- ترس: آثار ترس ۷، ۸، ۱۲; جایگاه ترس ۹
- خدا: افعال خدا ۱، ۶; قدرت خدا ۲
- رفتار: پایه هاى رفتار ۸
- روان شناسى: روان شناسى عاطفى ۸
- غزوه احزاب: قصه غزوه احزاب ۱۱; مشرکان مکه در غزوه احزاب ۴; یهود بنى قریظه در غزوه احزاب ۴
- قدرت نظامى: عوامل تضعیف قدرت نظامى ۱۲
- قلب: نقش قلب ۹
- مشرکان مکه: معاهده مشرکان مکه ۴
منابع