مريم ١٢
ترجمه
| مريم ١١ | آیه ١٢ | مريم ١٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«خُذْ»: برگیر. مراد عمل کردن و اجرا نمودن است (نگا: اعراف / . «الْکِتَاب»: مراد تورات است. «الْحُکْمَ»: رجاحت عقل و درایت اسرار شریعت. در اینجا مراد فهم تورات و درک احکام آن است. «صَبِیّاً»: در حالی که کودک بود.
تفسیر
- آيات ۱۵ - ۱ سوره مريم
- غرض كلى سوره مريم : بشارت وانذار مردم ، داستان زكريا و...
- اشاره اى درباره حروف مقطعه
- سخن جناب زكريا (ع ) با خداى تعالى ، و مفاد جملات ، و نكات و ظرائف آن سخنان
- فرزند خواستن زكريا (عليه السلام ) از خداوند (فهب بى من لدنك وليا يرثنى ...)
- زكريا از خداوند فرزند صلبى خواسته كه از او ارث ببرد
- رد اعداى برخى مفسرين كه مراد از ارث را وراثت نبوت يا علم يا... دانسته اند
- پاسخ به اعتراضى در ارتباط با معنايى كه براى دعاى زكريا بيان كرديم
- مشاهده ميوه در غير موسم سبب دعاى زكريا (ع ) نبوده است !
- استجابت دعاى زكريا (عليه السلام ) و بشارت دادن به او بغلام اسمه يحيى ...
- چه شگفت زده شد زكريا از بشارت به پسردار شدن
- پاسخ خداوند به استفهام زكريا:((قال ربك هو على هين ...((
- درخواست آيت و نشانه توسط زكريا(ع ) و استجابت خداوند آنرا
- در جمله :((يا يحيى الكتاب بقوة (( مقصود از اخذ كتاب به قوت ، علم وعمل به آن است
- توضيحات و وجوهى درباره ((حكم ((، ((حنان ((، ((زكوة (( كه خداوند يحيى (عليهالسلام ) داده است
- يحيى (عليه السلام ) در مقابل خالق ((تقى (( و درمقابل پدر و مادر ((براءبوالدينه (( بود و نسبت به مردم ((جبار عصى (( نبود
- بحث روايتى : روايت در بيان اينكه ((كهيعص (( اشاره به برخى اسماء حسناى الهى است
- احتجاج حضرت زهرا(س ) عليه ابوبكر در غصب فدك به (شيرينى و يرث منآل يعقوب ...)
- استدلال مغرضانه صاحب روح المعانى در توجيه غضب فدك به آيه دعاى زكريا(ع ) وحديث (نحن معاشر الانبياء لاتورث )
- پاسخ به مطالب نادرست صاحب روح المعانى
- رواياتى كه درباره روزه سكوت زكريا(ع ) و همچنين ذيل آيه (وآتيناه الحكم صبيا)
- رواياتى كه در ذيل آيات راجع به دعاى زكريا(عليه السلام ) و اوصاف واحوال يحيى (عليه السلام )
- داستان زكريا (عليه السلام ) در قرآن
- داستان يحيى (عليه السلام ) در قرآن
- داستان زكريا و يحيى در انجيل
- بخش ديگرى از زندگى يحيى (ع ) و قضيه غسل تعميد
- حكايت شهادت يحيى (ع ) در قسمت ديگرى از انجيل
نکات آیه
۱- بشارت و وعده خداوند به زکریا، با تولد اعجاز گونه یحیى تحقق یافت. (نبشّرک بغلم اسمه یحیى ... ییحیى خذ الکتب)
۲- یحیى(ع) دریافت کننده وحى و داراى شخصیتى ممتاز در پیشگاه خداوند بود. (ییحیى خذ الکتب بقوّة) در باره این که نداى «یا یحیى» گفته چه کسى بود، دو احتمال وجود دارد: ۱- از جانب خداوند و توسط فرشته وحى; ۲- توصیه زکریا به فرزندش یحیى. ظاهر آیه مؤید احتمال اول است. برداشت یاد شده نیز بر همین اساس است.
۳- خداوند، فهم کامل و همه جانبه کتاب آسمانى (تورات) و عمل قاطعانه بر طبق آن را، به یحیى(ع) فرمان داد. (ییحیى خذ الکتب بقوّة) «ال» در «الکتاب» عهد است و ممکن است مراد همان تورات باشد; زیرا کتاب دیگرى که بر یحیى(ع) نازل شده باشد شناخته شده نیست. فرمان «خذ» کنایه از فهم و تدبر کامل است و «بقوّة» که حال براى فاعل «خذ» مى باشد، به معناى نیرومندى هم در مقام علم و فراگیرى و هم در مقام عمل است.
۴- حفظ معارف و شریعت الهى و اجراى احکام آن، نیازمند صلابت و توان مندى است. (خذ الکتب بقوّة)
۵- لزوم صلابت و قاطعیت رهبران الهى، در هدایت جامعه و اجراى احکام شریعت (ییحیى خذ الکتب بقوّة)
۶- لزوم ژرف اندیشى عالمان و رهبران دینى در کتاب هاى آسمانى و استوارسازى کردار خویش برپایه آن (ییحیى خذ الکتب بقوّة)
۷- تورات موجود در عصر یحیى، کتابى تحریف نشده و مورد تأیید خداوند بود.* (ییحیى خذ الکتب) ممکن است مراد از «الکتاب» تورات باشد. دراین صورت فرمان خداوند به دریافت آن، به معناى صحّه گذاشتن بر مطالب آن است.
۸- اعطاى قدرت درست اندیشى و شناخت حق از سوى خدا، به یحیى(ع) در کودکى او بود. (و ءاتینه الحکم صبیًّا) براى «حکم» معانى مختلفى ذکر شده است ; یکى از آن معانى - که مبناى برداشت یاد شده است - «علم و فهم» مى باشد (لسان العرب ).
۹- خداوند، یحیى(ع) را در کودکى به اجراى احکام الهى توان مند ساخت. (و ءاتینه الحکم صبیًّا) در برداشت یاد شده «حکم» به معناى حاکمیت و اجراى قضاوت گرفته شده است. در (قاموس) آمده است: حاکم به کسى گفته مى شود که حکم را به مرحله اجرا درآورد.
۱۰- حضرت یحیى، برخوردار مقام قضاوت در ایام کودکى (و ءاتینه الحکم صبیًّا) «حکم» بر اساس یکى از معانى متعددى که براى آن ذکر شده است، مصدر و به معناى قضاوت کدن است (لسان العرب).
۱۱- یحیى برخوردار از استعدادى فوق العاده در کودکى (و ءاتینه الحکم صبیًّا)
۱۲- اعطاى حکمت و مقام معنوى و اجتماعى از سوى خداوند به انسان، به سنّى خاص مشروط نیست. (و ءاتینه الحکم صبیًّا)
۱۳- تدبر و تأمل در کتاب هاى آسمانى، زمینه و شرطى لازم براى برخوردارى از حکمت و علم (ییحیى خذ الکتب بقوّة و ءاتینه الحکم صبیًّا) جمله و «آتیناه» نمى تواند بدون ارتباط معنایى با «خذ الکتاب بقوّة» باشد. بعید به نظر نمى رسد که مفاد «خذ الکتاب» زمینه اى براى «آتیناه الحکم» باشد.
روایات و احادیث
۱۴- «علىّ بن اسباط قال: رأیت أباجعفر(ع) ... فقال یا علىّ إنّ اللّه إحتج فى الإمامة بمثل ما احتّج به فى النبوّة فقال: «و آتیناه الحکم صبیّاً» ... فقد یجوز أن یؤتى الحکمة و هو صبىّ ... ; على بن اسباط گفت: امام جواد(ع) را دیدم ... به من فرمود اى على همان خداوند احتجاج نموده در مورد امامت به حجتى نظیر آنچه در مورد نبوت احتجاج نموده است، پس فرمود: «و آتیناه الحکم صبیّاً» ... پس روا است که حکمت به کودک هم داده شود...».[۱]
۱۵- «عن النبى(ص) فى قوله «و آتیناه الحکم صبیّاً» قال: أعطى الفهم و العبادة و هو ابن سبع سنین ; از پیامبر اکرم(ص) در باره سخن خدا: «و آتیناه الحکم صبیّاً» روایت شده که فرمود: به او در سن هفت سالگى فهم و عبادت داده شد».
۱- . الدرالمنثور، ج ۵، ص ۴۸۴.
۱۶- «قال رسول اللّه(ص): ... قال اللّه تعالى: «و آتیناه الحکم صبیّاً» یعنى الزهد فى الدنیا ... ; از رسول خدا(ص) روایت شده: ... خداى تعالى فرموده است: «و آتیناه الحکم صبیّاً»; یعنى زهد در دنیا را (به او دادیم)...».[۲]
موضوعات مرتبط
- تورات: تاریخ تورات ۷; تحریف تورات ۷; تورات در دوران یحیى(ع) ۷; عمل به تعالیم تورات ۳; فهم تورات ۳
- حکمت: شرایط اعطاى حکمت ۱۲، ۱۳
- خدا: اوامر خدا ۳; تحقق بشارت خدا ۱; عطایاى خدا ۸، ۹
- دین: عمل به دین ۴; محافظت از دین ۴
- رهبران دینى: قاطعیت رهبران دینى ۵; ملاک عمل رهبران دینى ۶; هدایتگرى رهبران دینى ۵
- زکریا(ع): بشارت به زکریا(ع) ۱
- علم: شرایط علم ۳
- علما: ملاک عمل علما ۶
- قدرت: آثار قدرت ۴
- کتب آسمانى: آثار تدبر در کتب آسمانى ۱۳; اهمیت تفکر در کتب آسمانى ۶; نقش کتب آسمانى ۶
- کودکى: امامت در کودکى ۱۴; حکمت در کودکى ۱۴; قضاوت در کودکى ۱۰; نبوت در کودکى ۱۴
- مقامات معنوى: شرایط مقامات معنوى ۱۲
- یحیى(ع): استعداد یحیى(ع) ۱۱; تکلیف یحیى(ع) ۳; زهد یحیى(ع) ۱۶; عبادات یحیى(ع) ۱۵; فضایل یحیى(ع) ۸; فهم یحیى(ع) ۱۵; قاطعیت یحیى(ع) ۳; قدرت یحیى(ع) ۹; قضاوت یحیى(ع) ۱۰; کودکى یحیى(ع) ۸، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۵، ۱۶; معجزه ولادت یحیى(ع) ۱; مقامات یحیى(ع) ۲، ۹، ۱۰، ۱۵; منشأ علم یحیى(ع) ۸; منشأ فهم یحیى(ع) ۸; نبوت یحیى(ع) ۲; وحى به یحیى(ع) ۲; ویژگیهاییحیى(ع) ۱۱; یحیى(ع) و اجراى احکام ۹
