محمد ١
ترجمه
| سوره محمد | آیه ١ | محمد ٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«صَدُّوا»: بازداشتند. ممانعت بعمل آوردند. «أَضَلَّ»: خدا باطل کرد و سود و اجر آن را از میان برد (نگا: فرقان / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۶، سوره محمد
- اضلال و ابطال اعمال كافران ، و در مقابل ، پرده كشيدن بر سيئات مؤ منان صالح العمل و اصلاح قلب ايشان
- امر به كشتن بسيار كفار در رويارويى و جنگ با آنها، و سپس اسير گرفتن آنان
- اشكالاتى كه متوجه گفتار بعضى از مفسرين است
- معناى اينكه خداوند كسانى را كه در راه او كشته شدند هدايت و اصلاحبال مى نمايد
- (رواياتى درباره اسير گرفتن كفار، و شاءننزول آيه : ((و الذين قتلوا فى سبيل الله ...)))
نکات آیه
۱- تلاش هاى کافران، در منحرف ساختن جامعه بشرى از راه خدا، محکوم به شکست حتمى و نهایى است. (الذین کفروا و صدّوا عن سبیل اللّه أضلّ أعملهم) «أعمالهم» نظر به تلاش هاى کفرآمیز و انحراف انگیز کافران دارد که از واژه «صدّوا» استفاده مى شود. شکست حتمى و نهایى از آن جهت برداشت مى شود که گوینده «أضلّ» خداوند است و اگر کافران در ظاهر پیشرفت هایى هم داشته باشند، در نهایت محکوم به شکست اند.
۲- جامعه مؤمنان، برخوردار از حمایت ویژه خداوند در برابر توطئه ها و ترفندهاى کافران (الذین کفروا و صدّوا عن سبیل اللّه أضلّ أعملهم) از این که خداوند، تلاش هاى کافران و توطئه هاى آنان را نسبت به مؤمنان خنثى مى کند; مطلب بالا استفاده مى شود.
۳- منحرف ساختن مردم از راه خدا، بارزترین و زشت ترین حرکت کفرآمیز (الذین کفروا و صدّوا عن سبیل اللّه) پس از طرح مسأله کفر، در آیه موضوع «صدّ عن سبیل اللّه» مطرح شده است، تا به اثرى از آثار کفر اشاره شده باشد.
۴- اراده الهى، حاکم بر تلاش ها و حرکت هاى بشر (و صدّوا ... أضلّ أعملهم) از نسبت یافتن «أضلّ» به خداوند، استفاده مى شود که بشر چنانچه درصدد توطئه علیه برنامه هاى الهى برآید، خداوند با اراده غالب خویش آن برنامه ها را بر هم زده و بى ثمر خواهد ساخت.
۵- اعمال به ظاهر نیک کافران دین ستیز،محکوم به پوچى و بطلان در آخرت* (الذین کفروا و صدّوا عن سبیل اللّه أضلّ أعملهم) «أضلّ» ممکن است مربوط به جهان آخرت باشد و مراد از «أعمالهم»، کردار به ظاهر نیک کافران در حیات دنیا باشد که در آخرت حبط خواهد شد.
۶- کفر و روى گردانى از راه خدا، مایه گرفتار آمدن به پوچى و سرگردانى (الذین کفروا و صدّوا عن سبیل اللّه أضلّ أعملهم) برداشت یاد شده بنابر این نکته است که «صدّ» به معناى اعراض و روى گردانى باشد - نه ایجاد مانع بر سر راه دیگران و سد کردن راه خدا - و نیز با توجه به این که پوچى و سرگردانى نتیجه گم گشتن و بى اثر شدن اعمال است که از «أضلّ أعمالهم» استفاده مى شود.
۷- راه خدا، راه بقا و جاودانگى اعمال نیک انسان (و صدّوا عن سبیل اللّه أضلّ أعملهم) چنانچه «أضلّ أعمالهم» بیان این واقعیت باشد که انحراف از مسیر خدا، به طور طبیعى و ناگزیر به حبط عمل و پوچى منتهى مى گردد. مفهوم آن این خواهد بود که پیمودن راه خدا سبب بقا و ثمربخشى اعمال ارزشمند آدمى، در گستره جهان آخرت است.
موضوعات مرتبط
- انسان: پلیدى اضلال انسان ها ۳
- تحیر: عوامل تحیر ۶
- حمایتهاى خدا: مشمولان حمایتهاى خدا ۲
- خدا: حاکمیت اراده خدا ۴
- سبیل الله: ممانعت از سبیل الله ۱
- عمل صالح: عوامل جاودانگى عمل صالح ۷
- کافران: پوچى عمل صالح کافران ۵; توطئه کافران ۲; حتمیت شکست کافران ۱; دین ستیزى کافران ۵; شکست توطئه کافران ۱; کافران در قیامت ۵
- کفر: آثار کفر ۶; بدترین کفر ۳; کفر به خدا ۶; مراتب کفر ۳
- مؤمنان: توطئه علیه مؤمنان ۲; حامى مؤمنان ۲
