روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۳ ش ۷۲۰

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۳، كِتَابُ الْمَعِيشَة

روي عن صفوان بن يحيي عن يعقوب بن شعيب قال :

وَ سَأَلْتُ‏ أَبَا جَعْفَرٍ ع‏ عَنِ اَلرَّجُلِ يُسْلِمُ فِي اَلْحِنْطَةِ أَوِ اَلتَّمْرِ مِائَةَ دِرْهَمٍ‏ فَيَأْتِي صَاحِبُهُ حِينَ يَحِلُّ لَهُ اَلدَّيْنُ فَيَقُولُ وَ اَللَّهِ مَا عِنْدِي إِلاَّ نِصْفُ اَلَّذِي لَكَ فَخُذْ مِنِّي إِنْ شِئْتَ بِنِصْفِ‏ اَلَّذِي لَكَ حِنْطَةً وَ نِصْفاً وَرِقاً فَقَالَ لاَ بَأْسَ إِذَا أَخَذَ مِنْهُ اَلْوَرِقَ كَمَا أَعْطَاهُ قَالَ وَ سَأَلْتُهُ عَنِ اَلرَّجُلِ يَكُونُ لِي عَلَيْهِ جُلَّةٌ مِنْ بُسْرٍ فَآخُذُ مِنْهُ جُلَّةً مِنْ رُطَبٍ‏ مَكَانَهَا وَ هِيَ أَقَلُّ مِنْهَا قَالَ لاَ بَأْسَ قُلْتُ فَيَكُونُ لِي عَلَيْهِ جُلَّةٌ مِنْ بُسْرٍ فَآخُذُ مَكَانَهَا جُلَّةً مِنْ تَمْرٍ وَ هِيَ أَكْثَرُ مِنْهَا قَالَ لاَ بَأْسَ إِذَا كَانَ مَعْرُوفاً بَيْنَكُمَا قَالَ وَ سَأَلْتُهُ عَنْ رَجُلٍ يَكُونُ لَهُ عَلَى اَلْآخَرِ مِائَةُ كُرٍّ مِنْ تَمْرٍ وَ لَهُ نَخْلٌ فَيَأْتِيهِ فَيَقُولُ أَعْطِنِي نَخْلَكَ هَذَا بِمَا عَلَيْكَ فَكَأَنَّهُ كَرِهَهُ قَالَ وَ سَأَلْتُهُ عَنِ اَلرَّجُلِ يَكُونُ لَهُ عَلَى اَلْآخَرِ أَحْمَالٌ مِنْ رُطَبٍ أَوْ تَمْرٍ فَيَبْعَثُ إِلَيْهِ بِدَنَانِيرَ فَيَقُولُ اِشْتَرِ بِهَذِهِ وَ اِسْتَوْفِ مِنْهُ اَلَّذِي لَكَ قَالَ لاَ بَأْسَ إِذَا اِئْتَمَنَهُ‏

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۴ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۳۵۱

يعقوب بن شعيب گويد: از امام باقر عليه السّلام سؤال كردم مردى يك صد درهم گندم يا خرما پيش خريد كرده است و زمانى كه وقت تحويل آن رسيده فروشنده نزد خريدار آمده، مى‏گويد: بخدا سوگند من جز نيم آن را كه تو طلبكارى، ندارم آن را از من بابت نيم طلبت بستان و بقيّه را در هم بگير. حكم چيست؟ فرمود: اشكالى ندارد در صورتى كه همان مبلغى را كه براى نصف داده بازگيرد. (يعنى مى‏تواند نسبت به باقى معامله فسخ كند). يعقوب بن شعيب گويد: و سؤال كردم: من از شخصى يك سبد خرماى نارس طلبكارم مى‏توانم بجاى آن يك سبد خرماى تر بستانم و آن (خرماى تر) از حيث وزن كمتر است. فرمود: اشكالى ندارد، عرض كردم: بر عهده او يك سبد خرماى نارس دارم مى‏توانم يك سبد خرماى خشك بستانم با اينكه آن از حيث وزن سنگين‏تر است؟ فرمود: در صورتى كه اين كار ميان شما متعارف باشد اشكالى ندارد، گويد: از آن حضرت پرسيدم: مردى را بر عهده ديگرى يك صد پيمانه خرما است و بدهكار داراى خرمابنى است، طلبكار نزد وى آمده، مى‏گويد: به عوض طلب من (خرماى) اين خرما بن را بمن واگذار، گويد: مثل اينكه امام اين را مكروه دانست.