تفسیر:المیزان جلد۱۷ بخش۶: تفاوت میان نسخه‌ها

__TOC__

<span id='link48'><span>

==آيات ۳۹ - ۴۵ سوره فاطر ==

ترجمه آيات  

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۷۴ </center>

<span id='link49'><span>

==مجتبى بر يگانگى خدا در ربوبيت و نفى ربوبيت از آلهه مشركين ==

كلمه خلائف جمع خليفه است . و خليفه بودن مردم در زمين به اين معنا است كه هر لاحقى از ايشان جانشين سابق شود و سلطه و توانايى بر دخل و تصرف و انتفاع از زمين داشته باشد، همان طور كه سابقين بر اين كار توانايى و تسلط داشتند.

و اگر انسانها به اين خلاف رسيدند، از جهت نوع خلقتشان است ، كه خلقتى است از طريق توالد و تناسل ؛ چون اين نو ع از خلقت است كه مخلوق را به دو گروه سابق و لاحق تقسيم مى كند.

و اگر ((مقت (( را مقيد به ((عند ربّهم (( كرد، ولى ((خسار(( را مقيد به آن نكرد، براى اين بود كه ((خسار(( از تبعات و آثار تبديل ايمان به كفر و تبديل سعادت به شقاوت است ، و اين امرى است در نزد خود انسان ها، ولى ((مقت (( كه شدت خشم خدا است امرى است در نزد خداى سبحان .

و اما حب و بغضى كه به خداى تعالى نسبت داده مى شود، دو تا از صفات افعال است ، و معانى اى است خارج از ذات خدا و غير قائم به او. و معناى حب خداى تعالى نسبت به يكى از بندگان ، اين است كه : رحمتش را بر او گسترده كند، و به سوى او بكشاند و بغض خداى تعالى نسبت به كسى اين است كه رحمتش را از او باز دارد و دور كند.

اضافه ((شركاء(( به مشركين ، به اين عنايت است كه مشركين ادعاى شركت در خدايى براى آنها كردند، پس در نتيجه اضافه شركاء به ضمير ((كم (( اضافه اى است لامى و مجازى ، (چون بت ها شركاى مشركين نبودند، تا اين نسبت حقيقى باشد).

<span id='link50'><span>

<span id='link51'><span>

==استدلال بر توحيد با استناد به ابقاء موجودات و اينكه ابقاء عبارتست از ايجاد و تدبيرمتوالى ==

بعضى از مفسرين گفته اند: ((اين آيه شريفه استينافى است كه نتيجه قبح شرك و دلهره ناشى از آن را بيان مى كند، و ربطى به ما قبل ندارد، مى خواهد بفرمايد: خداى تعالى آسمانها و زمين را حفظ مى كند، چون نمى خواهد فرو بريزند، و يا حفظ مى كند تا فرو نريزند و مضمحل نشوند؛ چون ممكن الوجود همان طور كه در حال پديد آمدنش محتاج پديد آورنده است ، در بقايش نيز محتاج اوست ((.

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۷۹ </center>

((انّه كان حليما غفورا(( - پس خداى تعالى به خاطر اينكه حليم است ، در هيچ كارى عجله نمى كند، و به خاطر اينكه آمرزنده است ، جهات عدمى هر چيزى را پنهان مى دارد، و مقتضاى اين دو اسم اين است كه آسمان ها و زمين را از اينكه مشرف به زوال شوند، تا مدتى معين جلوگير شود.

صاحب كتاب ((ارشاد العقل السليم (( گفته : خدا حليم و غفور است ، يعنى در عقوبتى كه جنايات بشر مستوجب آن است عجله نمى كند، و لذا مى بينيد كه آسمانها و زمين را همچنان نگه داشته ، با اينكه جا داشت به خاطر آن جنايات فرو ريزند، همچنان كه خود خداى تعالى در اين باره فرموده : ((تكاد السموات يتفطرن منه و تنشق الاءرض ((.

راغب مى گويد: ((كلمه ((جهد(( به فتحه جيم - و ((جهد(( - به ضمه جيم - به معناى طاقت و مشقت است . تا آنجا كه مى گويد: و خداى تعالى فرموده : ((و اقسموا باللّه جهد ايمانهم (( يعنى سوگند خوردند به خدا و سعى كردند كه سوگند خود را تا آنجا كه در وسع و طاقتشان هست پايدار و مؤ كّد كنند((.

ترجمه

و درباره كلمه ((نفور(( گفته : ((اين كلمه از ماده ((نفر(( است كه هم به معناى تنفر از چيزى است ، و هم به معناى رو كردن به چيزى ، مانند كلمه ((فزع (( كه آن نيز به دو معناست ، هم مى گوييم : ((فزع الى فلان : به فلان كس پناه برد، و نزد او آرامش گرفت (( و هم مى گوييم : ((فزع عن الشى ء : از فلان چيز رو بگردانيد(( در نفر هم وقتى مى گوييم : ((نفر عن الشى ء نفورا(( معنايش اين است كه : از آن چيز تنفر و اعراض كرد، در قرآن فرموده : ((و ما زادهم الا نفورا((.

[[رده:تفسیر المیزان]]