۸٬۹۳۳
ویرایش
ریشه يوم: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
بدون خلاصۀ ویرایش
(Edited by QRobot) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
__TOC__ | __TOC__ | ||
=== قاموس قرآن === | |||
از طلوع فجر تا غروب آفتاب. و نيز مدتى از زمان و وقت را يوم گويند. چنانكه راغب و ديگران گفتهاند در نهج البلاغه حكمت 396 فرموده:«اَلدَّهْرُ يَوْمانِ يَوْمٌ لَكَ وَ يَوْمٌ عَلَيْكَ» دنيا دو روز است روزى بخير تو روزى بر عليه تو. مراد از يوم وقت و زمان است. [فاتحه:4]. مراد از يوم چنانكه مىدانيم وقت و زمان است [بقره:259]. روز در اين آيه همان روز معمولى مقابل شب است. البته در «بعض يوم». *[مائده:3]. الف و لام در «اليوم» براى حضور است يعنى: امروز دينتان را كامل كردم ونعمتم را بر شما تمام نمودم. * [يونس:3]. در «سماء» و «ارض» گذشت كه مراد از ايام در اين آيه و نظائر آن مطابق زمان ودوران است يعنى آسمانها و زمين را خداوند در شش زمان و شش وقت آفريد، شايد هر يك ميليونها سال طول كشيده باشد. * [هود:65]. در اينگونه آيات شبها نيز داخل در يوم اند و اطلاق ايام روى عنايتى است. * [ابراهيم:5]. مراد از ايام الله ظاهرا روزهايى است كه قدرت خدا در آنها بيشتر ظاهر شده و قدرت مقاومت از دست بشر رفته وخواهد رفت مانند بلاهاييكه قوم نوح، هود، صالح و غيرهم عليهم السلام گرفتار گشتند و مانند روز مرگ و روز آخرت. مىشود گفت مراد از آن در آيه عذابهايى است كه به قوم پيامبران گذشته نازل گشته است. يعنى موسى را با آيات خويش فرستاديم كه قومت را از تاريكيها بسوى نور ايمان و سعادت بيرون كن و ايام خدا و عذابهاى اقوام گذشته را كه در اثر نافرمانى از پيامبران گرفتار شدند به آنها يادآورى كن. در بعضى از روايات نعمتها نيز مثل عذابها از ايام خدا شمرده شده در تفسيرالميزان ازمعانى الاخبار صدوق متقول است كه امام باقر و صادق عليهماالسلام فرمودهاند:«اَيَّامُ اللهِ ثَلاثَهُ: يَوْمُ الْقائِمِ وَ يَوْمُ الْكَرَّةِ وَ يَوْمُ الْقِيامَةِ» روزهاى خدا سه تا است روز قيام قائم «عليه السلام»، روز رجعت و روز قيامت. و از تفسير قمى نقل شده:«اَيَّامُ اللهِ ثَلاثَهُ: يَوْمُ الْقائِمِ وَ يَوْمُ الْمَوْتِ وَ يَوْمُ الْقِيامَةِ». ظاهرا مراد بيان مصداق است نه حصر ايام خدا در سه روز. يومئذ: [قيامة:10]. يومئذ به معنى آن روز است، اضافه شدن لفظ يوم و حين به «اذ» مشهور است ابن هشام در معنى گفته: «اذ» در اينصورت اسم زمان مستقبل است ولى جمهور نحات آن را قبول نكرده و گويند: آن در آيات قيامت مثلاً براى محقق الوقوع بودن آخرت است كه به جاى ماضى تنزيل شده وگرنه «اذ» همواره ظرف زمان ماضى است. | |||
== کلمات مشتق شده در قرآن == | == کلمات مشتق شده در قرآن == | ||
{|class="wikitable sortable" | {|class="wikitable sortable" | ||
| خط ۱۷: | خط ۲۱: | ||
|الْيَوْمِ || ۲۲ | |الْيَوْمِ || ۲۲ | ||
|- | |- | ||
| | |أَيَّاماً || ۴ | ||
|- | |- | ||
|يَوْمَ || ۱۷۷ | |يَوْمَ || ۱۷۷ | ||
|- | |- | ||
| | |أَيَّامٍ || ۱۸ | ||
|- | |- | ||
|يَوْمَيْنِ || ۳ | |يَوْمَيْنِ || ۳ | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۷: | ||
|لِيَوْمٍ || ۴ | |لِيَوْمٍ || ۴ | ||
|- | |- | ||
| | |الْأَيَّامُ || ۱ | ||
|- | |- | ||
|يَوْمَئِذٍ || ۶۴ | |يَوْمَئِذٍ || ۶۴ | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۹: | ||
|يَوْمِهِمْ || ۱ | |يَوْمِهِمْ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |أَيَّامِ || ۱ | ||
|- | |- | ||
|يَوْمِئِذٍ || ۲ | |يَوْمِئِذٍ || ۲ | ||
|- | |- | ||
| | |بِأَيَّامِ || ۱ | ||
|- | |- | ||
|لِيَوْمِ || ۴ | |لِيَوْمِ || ۴ | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۵: | ||
|يَوْمَهُمُ || ۳ | |يَوْمَهُمُ || ۳ | ||
|- | |- | ||
| | |أَيَّامَ || ۱ | ||
|- | |- | ||
|يَوْمِهِمُ || ۱ | |يَوْمِهِمُ || ۱ | ||
|- | |- | ||
| | |الْأَيَّامِ || ۱ | ||
|- | |- | ||
|الْيَوْمُ || ۲ | |الْيَوْمُ || ۲ | ||
