مَرَدُوا
«مَرَدُوا» از مادّه «مرد»، (بر وزن سرد)، به معناى طغیان و سرکشى و بیگانگى مطلق مى باشد، و در اصل به معناى «برهنگى و تجرد» آمده، و به همین جهت به پسرانى که هنوز مو در صورتشان نروییده است «أمرد» مى گویند.
«شجرة مرداء» یعنى درختى که هیچ برگ ندارد، و «مارد» به معناى شخص سرکش است، که به کلّى از اطاعت فرمان خارج شده است.
بعضى از مفسران و اهل لغت، این ماده را به معناى «تمرین» نیز گرفته اند (از جمله در «تاج العروس» و «قاموس» تمرین، یکى از معانى آن ذکر شده است).و این، شاید به خاطر آن باشد که تجرد مطلق از چیزى، و خروج کامل از آن بدون ممارست و تمرین ممکن نیست.
ریشه کلمه
- مرد (۵ بار)
قاموس قرآن
آنچه از اقوال اهل لغت به دست مىآيد اين است كه مرد به معنى عارى بودن و به معنى مستمر بودن است.راغب گويد: مارِد و مَريد از شياطين جن و انس آن است كه از خيرات عارى باشد. شجر اَمْرَد درختى را گويند كه خالى از برگ باشد. رَمْلَةٌ مَرْداء خاكى است كه كه چيزى نروياند. جوان بى ريش اَمْرَد گويند كه صورتش عارى از مو است. در قاموس و اقرب آمده: «مَرَدَ عَلَى الشَّىْءِ: مَرَنَ وَ اسْتَمَرَّ عَلَيْهِ» يعنى در آن مستمر و پيوسته شد و بر آن عادت كرد. [صافات:7]. [حج:3]. مريد و مارد به معنى عارى از خير و بى فايده است و اينكه آن را طاغى و عاصى گفتهاند ظاهراً بدان جهت است كه از طاعت حق عارى و خالى است. * [توبه:101]. مَرَدُوا ظاهراً به معنى استمرار است چنانكه نقل شد يعنى از اهل مدينه كسانى هستند كه بر نفاق عادت كردهاند. * [نمل:44]. مُمَرَّد به معنى صاف شده است و آن به معناى اولى مناسب است كه صاف شده عارى از خلل و فرج است و آيه روشن مىكند كه سليمان قصر آئينه كارى شده داشته است.
