لَقَسَم
ریشه کلمه
قاموس قرآن
(بروزن فرس) سوگند. [واقعة:76]. اگر بدانيد آن سوگند بزرگى است. «اَقْسَمَ بِاللهِ» يعنى سوگند ياد كرد بخدا، اصل آن چنانكه راغب گفته از قسامه است و قسامه بنابر قول اقرب الموارد جماعتى است كه بر چيزى سوگند مىخورند و آن را مىگيرند ويا به چيزى گواهى مىدهند. راغب گفته: قسامه سوگندهايى است كه بر اولياء مقتول تقسيم مىشود يعنى چون ادعا كردند زيد عمرو را كشته بايد هر يك در صورت عدم شاهد بر ادعاى خويش قسم بخورند. على هذا معناى قسمت در قسم به معنى سوگند نيز ملحوظ است. اَفعال قسم در قرآن بيشتر از باب اِفعال آمده مثل [انعام:109]. [حاقة:39-38]. از مفاعله و تفاعل نيز آمده است مثل [اعراف:21]. يعنى سوگند اكيد ياد كرد كه من به شما از خير خواهانم. مفاعله در اينجا بين الاثنين نيست مثل «سافَرْتُ شَهْراً» احتمال قوى آن است كه براى مبالغه باشد و مثل [نمل:49]. گفتند سوگند ياد كنيد به خدا كه صالح و اهلش را شب هنگام مقتول مىكنيم.
