ضِغْثا
«ضِغْث» (بر وزن حرص) به معناى دسته اى از چوبهاى نازک ساقه گندم و جو و یا رشته هاى خوشه خرما و یا دسته گل و مانند آن است.
ریشه کلمه
- ضغث (۳ بار)
قاموس قرآن
به فتح (ض) مخلوط كردن «ضَغَثَ الْحَديثُ ضَغْثاً: خَلَطَهُ» چنانكه در صحاح و اقرب گفته. و آن به كسر (ض) دسته علف خشك، دسته تركه يا تركه نرم يا دسته ريحان و امثال آن است و نيز به معنى امر مختلط و حديث مختلط است چنانكه اقرب الموارد به معنى اخير تصريح كرده. [ص:44]. يعنى دسته علف خشك يا تركه بر گير و با آن بزن و نقض عهد مكن اين مطلب در «ايوب» گذشت. [يوسف:44]. اضغاث جمع ضغث به معنى دستهها و مختلطها است و احلام جمع حلم (بر وزن عُنُق و قُفْل) به معنى خواب پريشان است اضافه اضغاث به احلام به معنى «من» مىباشد يعنى «اَضْغاثٌ مِنْ اَحْلامٍ» و الف و لام احلام ما قبل است يعنى گفتند: آميخته هائى است از خوابهاى پريشان و ما تعبير چنين خوابها واقف نيستيم. همين طور است آيه [انبياء:5]. كه در «شعر» مشروحاً گذشت. بايد دانست معنى اولى كه اختلاط باشد در ضغث ملحوظ است لذا اقرب آن را دسته علف كه تر و خشك به هم مخلوط شده معنى كرده است. در نهج البلاغه خطبه 50 فرموده: «وَلكِنْ يُؤْخَذُ ضِغْثٌ مِنْ هذا وَ ضِغْثٌ مِنْ هذا فَيْخْرَجانِ».
