رَحُبَت
ریشه کلمه
- رحب (۴ بار)
قاموس قرآن
وسعت. فراخى [توبه:25]. زمين با آن فراخى برشما تنگ شد. راغب مىگويد: رحب فراخى مكان است و بطور استعاره بر فراخى شكم اطلاق مىشود مثل رحب البطن و نيز بسعه صدر اطلاق مىشود و چون گويند: مرحباً و اهلاً يعنى مكان وسيعى بيابى. در نهج البلاغه خطبه 57 آمده «سَيَظْهَرُ عَلَيْكُمْ بَعدى رَجُلٌ رَحْبُ الْبُلْعُؤمِ مُنْدَ حِقُ الْبَطْنِ» پس از من مردى گشاد حلق بزرگ شكم بر شما چيره مىشود. محمد عبده گويد: گفتهاند مراد از او زيادبن ابيه و بعضى مغيرة بن شعبه و بعضى معاويه گفته است ولى ظاهراً مراد امام «عليه السلام» معويهلعين است. * [ص:59]. طبرسى از ابو عبيده نقل مىكند لامرحباً به يعنى زمين بر او فراخ نباشد. اين كلمه چنان كه از راغب نيز نقل شد دعا و نفرين است معنى آيه چنين مىشود: وسعت نباشد شما اين كفر را بر ما پيش آوريد بد قرار گاهى است براى شما. سخن اوّل بنا به نقلى قول پيشوايان كفر است نسبت به اتباع خويش و مرحباى دوم جواب پيروان است نسبت به رؤسا. در نهج البلاغه حكمت 200 آمده «لا مَرحَباً بِوُجُوهٍ لاتُرى اِلَّا عِنْدَ كُلِّ سَوْأَةٍ».
