المائدة ٢١

از الکتاب
کپی متن آیه
يَا قَوْمِ‌ ادْخُلُوا الْأَرْضَ‌ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِي‌ کَتَبَ‌ اللَّهُ‌ لَکُمْ‌ وَ لاَ تَرْتَدُّوا عَلَى‌ أَدْبَارِکُمْ‌ فَتَنْقَلِبُوا خَاسِرِينَ‌

ترجمه

ای قوم! به سرزمین مقدّسی که خداوند برای شما مقرّر داشته، وارد شوید! و به پشت سر خود بازنگردید (و عقب گرد نکنید) که زیانکار خواهید بود!»

ترتیل:
ترجمه:
المائدة ٢٠ آیه ٢١ المائدة ٢٢
سوره : سوره المائدة
نزول : ١٠ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٦
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«الأرْضَ الْمُقَدَّسَةَ»: سرزمین مقدّس که از عریش تا فرات را دربر دارد. آنجا را سرزمین پاک از آن نظر می‌گویند که انبیاء بیشماری در آن مبعوث شده‌اند و از لوث بت‌پرستی زدوده شده است. «کَتَبَ اللهُ لَکُمْ»: خداوند مقدّر کرده است که اگر مطیع فرمان او باشید، بدانجا وارد می‌شوید و سکونت می‌کنید.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

محل نزول:

این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۱]

شأن نزول:[۲]

اين آيه هنگامى نازل شد كه قوم موسى به او گفته بودند: («لن نصبر على طعام واحد؛ ما به يك نوع خوراك صبر نخواهيم كرد». آيه ۶۱ سوره بقره) سپس موسى به آن‌ها گفته بود: «اهبطوا مصرا فانّ لكم ما سألتم؛ اكنون كه اين تقاضا را داريد به شهر مصر فرود آئيد كه در آنجا هر چه بخواهيد آماده است». سپس گفتند: «انّ فيها قوما جبّارين و انّا لن ندخلها حتّى يخرجوا؛ در آنجا قومى ستمكار هستند و ما داخل آن نشويم تا آن‌ها بيرون آيند»، آيه ۲۴ همين سوره.[۳]

تفسیر

نکات آیه

۱- ورود به سرزمین مقدس و تصرف آن، فرمان موسى (ع) به قوم خویش (یقوم ادخلوا الارض المقدسة)

۲- سکنى گزینى قوم موسى (ع) در سرزمین مقدس، تقدیرى از جانب خداوند (الارض المقدسة التى کتب اللّه لکم)

۳- سکونت قوم موسى (ع) در سرزمین مقدس، حقى براى ایشان از جانب خداوند (التى کتب اللّه لکم)

۴- بیان نعمتها و امکانات خدادادى، زمینه ایجاد انگیزه فرمانبرى از خداوند (اذ جعل فیکم انبیاء و جعلکم ملوکاً ... ادخلوا الارض المقدسة) به نظر مى رسد موسى (ع) به منظور ایجاد انگیزه فرمانبرى از خداوند، نعمتهاى الهى را به بنى اسرائیل یادآورى مى کند.

۵- جهاد در راه خدا براى تصرف سرزمین مقدس، سپاسگزارى قوم موسى (ع) در برابر نعمتهاى خداوند (اذکروا نعمة اللّه ... یقوم ادخلوا الارض المقدسة) فرمان موسى (ع) به بنى اسرائیل (ادخلوا الارض) پس از بیان نعمتهاى الهى بر آنان، بیانگر آن است که اجراى آن فرمان، سپاس نعمتهاى یاد شده است.

۶- فرمانبرى از خداوند و پیامبران او، سپاس نعمتهاى الهى است. (اذکروا نعمة اللّه علیکم ... ادخلوا الارض المقدسة)

۷- مسؤولیت آدمى در برابر نعمتهاى الهى (اذکروا نعمة اللّه علیکم ... ادخلوا الارض المقدسة)

۸- موسى (ع) بر حذر دارنده قوم خویش از فرار و عقب نشینى به هنگام رویارویى با ساکنان سرزمین مقدس (و لاترتدوا على ادبارکم)

۹- خطر بروز برخورد و جنگ با ساکنان سرزمین مقدس به هنگام ورود قوم موسى (ع) به آن (ادخلوا ... و لاترتدوا على ادبارکم)

۱۰- هشدار موسى (ع) به زیانکارى قوم خویش در صورت فرار و عقب نشینى به هنگام رویارویى با جباران سرزمین مقدس (و لاترتدوا على ادبارکم فتنقلبوا خسرین)

۱۱- فرار از جنگ و جهاد، ممنوع و زیانبار است. (و لاترتدوا على ادبارکم فتنقلبوا خسرین)

۱۲- تقدیر الهى به سکنا گزینى قوم موسى (ع) در سرزمین مقدس، مشروط به جهاد و مبارزه آنان بود. (التى کتب اللّه لکم ... و لاترتدوا على ادبارکم فتنقلبوا خسرین) از مصادیق خسران (فتنقلبوا خسرین)، محرومیت قوم موسى (ع) از ورود به سرزمین مقدس است. بنابراین سکونت آنان در سرزمین مقدس در صورتى مقدر خواهد بود که در برابر دشمن مقاومت کنند.

روایات و احادیث

۱۳- بنى اسرائیل، مأمور داخل شدن به سرزمین مقدس شام (ادخلوا الارض المقدسة) از امام باقر (ع) در توضیح آیه فوق روایت شده: یعنى الشام ... .[۴]

۱۴- ورود بنى اسرائیل به شام، پس از توبه و رضایت خداوند از ایشان، در پایان چهل سال سرگردانى (یقوم ادخلوا الارض المقدسة) از امام باقر (ع) روایت شده که بعد از تلاوت آیه فوق فرمود: ... ثم دخلوها بعد اربعین سنة ... و ما کان خروجهم من مصر و دخولهم الشام الا من بعد توبتهم و رضاء اللّه عنهم ... .[۵]

موضوعات مرتبط

  • اماکن مقدس:۱، ۲، ۳، ۵، ۸، ۹
  • انبیا: اطاعت از انبیا ۶
  • انسان: مسؤولیت انسان ۷
  • انگیزش: زمینه انگیزش ۴
  • بنى اسرائیل: آوارگى بنى اسرائیل ۱۴ ; بنى اسرائیل در سرزمین مقدّس ۲، ۳ ; تاریخ بنى اسرائیل ۲، ۸، ۹، ۱۲، ۱۳، ۱۴ ; تکلیف بنى اسرائیل ۱۳ ; توبه بنى اسرائیل ۱۴ ; جهاد بنى اسرائیل ۵، ۱۲ ; حقوق بنى اسرائیل ۳
  • جنگ: استقامت در جنگ ۸ ; فرار از جنگ ۸، ۱۰ ; ممنوعیت فرار از جنگ ۱۱
  • جهاد: در راه خدا ۵ ; ممنوعیت فرار از جهاد ۱۱
  • خدا: اطاعت از خدا ۶ ; تبیین نعمتهاى خدا ۴ ; تقدیرات خدا ۲، ۱۲ ; رضایت خدا ۱۴ ; زمینه اطاعت از خدا ۴ ; نعمتهاى خدا ۳، ۷
  • زیان: موارد زیان ۱۰ ; موجبات زیان ۱۱
  • سرزمین شام:۱۳، ۱۴
  • سرزمین مقدّس:۱، ۵، ۸، ۹، ۱۰، ۱۲، ۱۳
  • شکر: نعمت ۵، ۶، ۷
  • ظالمان: جنگ با ظالمان ۱۰
  • عدد چهل:۱۴
  • موسى (ع): اوامر موسى (ع) ۱، ۸ ; تاریخ دوران موسى (ع) ۱، ۲، ۹ ; قصه موسى (ع) ۸ ; موسى (ع) و بنى اسرائیل ۱، ۸ ; هشدار موسى (ع) ۱۰

منابع

  1. طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌۳، ص ۲۳۱.
  2. محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص ۲۸..
  3. تفسير على بن ابراهيم.
  4. تفسیر عیاشى، ج ۱، ص ۳۰۵، ح ۷۵; نورالثقلین، ج ۱، ص ۶۰۷، ح ۱۱۴.
  5. تفسیر عیاشى، ج ۱، ص ۳۰۶، ح ۷۵; نورالثقلین، ج ۱، ص ۶۰۷، ح ۱۱۴.