| گسترشکپی متن آیه
|
| وَ اتَّقُوا يَوْماً لاَ تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً وَ لاَ يُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌ وَ لاَ تَنْفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَ لاَ هُمْ يُنْصَرُونَ
|
ترجمه
از روزی بترسید که هیچ کس از دیگری دفاع نمی‌کند؛ و هیچ‌گونه عوضی از او قبول نمی‌شود؛ و شفاعت، او را سود نمی‌دهد؛ و (از هیچ سوئی) یاری نمی‌شوند!
و بترسيد از روزى كه هيچ كس چيزى را از ديگرى دفع نكند و از او عوض نپذيرند و هيچ شفاعتى به كارش نيايد و نه ايشان يارى شوند
و بترسيد از روزى كه هيچ كس چيزى [از عذاب خدا] را از كسى دفع نمى‌كند، و نه بدل و بلاگردانى از وى پذيرفته شود، و نه او را ميانجيگرى سودمند افتد، و نه يارى شوند.
و بترسید از روزی که هیچ کس اندکی به کار دیگری نیاید و به حال او سودی نبخشد و از هیچ کس فدایی پذیرفته نشود و شفاعت کسی او را سودمند نبود و آنان را یاوری نباشد.
و از روزی پروا کنید که نه کسی از کسی عذابی را دفع می کند، و نه از کسی [در برابر گناهانش] فدیه و عوضی می گیرند، و نه کسی را شفاعتی سود دهد، و نه [برای رهایی از آتش دوزخ] یاری می شوند.
و بترسيد از روزى كه هيچ كس ديگرى را به كار نيايد و فديه پذيرفته نشود و شفاعت سودشان نكند و كسى به ياريشان برنخيزد.
و از روزی بترسید که کسی به داد کسی نرسد و از کسی بدل و بلاگردانی پذیرفته نشود و شفاعتی به حال او سود ندهد و یاری نیابند
و بترسيد از روزى كه كسى به كار كسى نيايد و از او برابرى- عوضى كه خود را باز خرد- نپذيرند و او را هيچ شفاعتى سود ندهد و نه يارى شوند.
و از (عذاب) روزی خود را در امان دارید که از دست کسی برای کس دیگری چیزی ساخته نیست، و به جای کسی همانند و بلاگردانی پذیرفته نمی‌گردد، و شفاعت و میانجیگری بدو سودی نمی‌رساند، و کسی به یاری کسی بر نمی‌خیزد و یاوری نمی‌شوند.
از روزی بترسید که هیچ کس از دیگری دفاع نمی‌کند؛ و هیچ‌گونه عوضی از او قبول نمی‌شود؛ و شفاعت، او را سود نمی‌دهد؛ و (از هیچ سوئی) یاری نمی‌شوند!
و بترسید روزی را که کفایت نکند کسی از کسی چیزی را و نه پذیرفته شود از او بدلی و نه سود دهدش شفاعتی و نه یاری شوند
And beware of a Day when no soul will avail another soul in any way, and no ransom will be accepted from it, and no intercession will benefit it, and they will not be helped.
معنی کلمات و عبارات
«لا تَجْزِی»: برآورده نمی‌کند. دفع نمی‌کند. «لا تَجْزِی نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَیْئاً»: کسی از کسی چیزی را به دور نمی‌دارد. کسی به جای کسی چیزی را نمی‌پردازد. «عَدْلٌ»: همتا. فدیه. بلاگردان. «شَفَاعَةٌ»: میانجیگری.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«123» وَ اتَّقُوا يَوْماً لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً وَ لا يُقْبَلُ مِنْها عَدْلٌ وَ لا تَنْفَعُها شَفاعَةٌ وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ
«1». كافى، ج 1 ص 215.
جلد 1 - صفحه 195
وبترسيد از روزى كه هيچ‌كس چيزى (از عذاب خدا) را از ديگرى دفع نمى‌كند و هيچ‌گونه عوضى از او قبول نمى‌گردد و هيچ شفاعتى، او را سود ندهد و (از جانب هيچ‌كسى) يارى نمى‌شود.
نکته ها
اين دو آيه مشابه آيات 47 و 48 گذشته همين سوره است كه مطالبى در آنجا ذكر كرده‌ايم.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ اتَّقُوا يَوْماً لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً وَ لا يُقْبَلُ مِنْها عَدْلٌ وَ لا تَنْفَعُها شَفاعَةٌ وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ (123)
وَ اتَّقُوا يَوْماً: و بترسيد عذاب روزى را كه، لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً: از هيبت آن كفايت نكند و دور ننمايد هيچ كسى از كسى چيزى را از عذاب، وَ لا يُقْبَلُ مِنْها عَدْلٌ: و قبول كرده نشود از هيچ نفسى فدائى براى او، يعنى بدلى كه به عوض او معذب شود، و يا فديه دهد و او را از عذاب برهاند.
وَ لا تَنْفَعُها شَفاعَةٌ: و فايده ندهد شفاعت هيچ شافعى بر تقدير وجود شفيع، وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ: و نه ايشان يارى كرده شوند در دفع عذاب، يعنى ايشان را سود ندهد نصرت هيچ ناصرى. (تفسير اين آيات قبلا بيان شد.) تبصره: در مجمع- تكرار آيه شريفه را وجوهى است: 1- چون اصول هر نعمتى از حق تعالى باشد، پس به اين دو آيه تكرير و تذكر آن فرمود به جهت مبالغه در شكر گزارى تا اقبال كنند به طاعت الهى كه نعيم او بر ايشان ظاهر است. 2- چون فاصله كلامين واقع شده، پس تنبيه و اعاده آن بر وجه حسن به جهت ابلاغ در حجت و تأكيد تذكر است. 3- چون ذكر تورات نموده كه
تفسير اثنا عشرى، ج1، ص: 247
متضمن شأن حضرت عيسى عليه السلام و بشارت حضرت خاتم صلّى اللّه عليه و آله و سلم است، پس به اين دو آيه تنبيه نمود به آنچه تفضيل داده ايشان را به سبب آن نه تذكّر نعمتهاى سابقه.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ اتَّقُوا يَوْماً لا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئاً وَ لا يُقْبَلُ مِنْها عَدْلٌ وَ لا تَنْفَعُها شَفاعَةٌ وَ لا هُمْ يُنْصَرُونَ (123)
بيان
اين دو آيه شريفه آيه چهل و پنجم و چهل و ششم اين سوره مباركه بود كه ترجمه و تفسيرش گذشت گفته‌اند نكته تكرار آنستكه در ابتداء و انتهاى قصه بنى اسرائيل ذكر نعمت و قيام بحقوق آن و حذر از تضييع آن و اخافه از روز قيامت و اهوال آن شده است كه مبالغه و موقعيت تأثير حكايت در قلوب زياد شود و نتيجه مطلوبه بدست آيد و معلوم شود كه غرض از ذكر قصه آنست.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ اتَّقُوا يَوماً لا تَجزِي نَفس‌ٌ عَن نَفس‌ٍ شَيئاً وَ لا يُقبَل‌ُ مِنها عَدل‌ٌ وَ لا تَنفَعُها شَفاعَةٌ وَ لا هُم يُنصَرُون‌َ (123)
نظير اينکه آيه شريفه نيز با اندك اختلافي در الفاظ آن گذشت مثل اينكه در آيه شريفه وَ لا يُقبَل‌ُ مِنها شَفاعَةٌ بود و در اينجا وَ لا تَنفَعُها شَفاعَةٌ و در آنجا وَ لا يُؤخَذُ مِنها عَدل‌ٌ بود و در اينجا وَ لا يُقبَل‌ُ مِنها عَدل‌ٌ ميباشد و مثل تأخير
جلد 2 - صفحه 178
عدل بر شفاعت در آيه سابقه و تقديم عدل بر شفاعت در اينکه آيه و گرنه مطلب يكي است و تفسير آن همان است که بيان شد.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 123)- ولی از آنجا که هیچ نعمتی بدون مسؤولیّت نخواهد بود، بلکه خداوند در برابر بخشیدن هر موهبتی تکلیف و تعهّدی بر دوش انسان می‌گذارد در این آیه به آنها هشدار می‌دهد و می‌گوید: «از آن روز بترسید که هیچ کس از دیگری دفاع نمی‌کند» (وَ اتَّقُوا یَوْماً لا تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئاً).
«و چیزی به عنوان غرامت و یا فدیه که بلاگردان آنها باشد پذیرفته نمی‌شود» (وَ لا یُقْبَلُ مِنْها عَدْلٌ).
«و هیچ شفاعتی (جز به اذن پروردگار) او را سود ندهد» (وَ لا تَنْفَعُها شَفاعَةٌ).
و اگر فکر می‌کنید کسی در آنجا- جز خدا- می‌تواند انسان را کمک کند اشتباه است چرا که «هیچ کس در آنجا یاری نمی‌شود» (وَ لا هُمْ یُنْصَرُونَ).
نکات آیه
۱ - قیامت، روزى با عظمت که همگان با آن مواجه خواهند شد. (و اتقوا یوماً)
مراد از «یوماً» روز قیامت است. نکره آوردن آن، حکایت از عظمت آن دارد.
۲ - قیامت، روزى پر مخاطره که باید براى مصونیت ازآن، سببى کارساز تدارک دید. (و اتقوا یوماً)
«اتقاء» (مصدر إتقوا); یعنى، برگرفتن و تدارک دیدن وسیله اى براى محافظت از چیزى هولناک و خطرساز. بنابراین «إتقوا یوماً» دلالت مى کند که: روز قیامت حاوى مخاطرات هولناک است و آدمى باید براى مصون ماندن از آنها، وقایه (وسیله اى براى محافظت) فراهم آورد.
۳ - ایمان به قرآن و پیامبر(ص) و پرهیز از کفر ورزى به آنها، وسیله محافظت در برابر مخاطرات و عذابهاى روز قیامت است. (أولئک یؤمنون به و من یکفر به ... و اتقوا یوماً)
فرمان به گرفتن وقایه (وسیله محافظت)، پس از ترغیب به ایمان (أولئک یؤمنون به) و هشدار از کفرورزى (و من یکفر ...) مى رساند که: وقایه انسان در روز قیامت، ایمان به قرآن و پیامبر(ص) و پرهیز از کفرورزى به آن دو است.
۴ - هیچ کس در روز قیامت، ذره اى از عذاب دیگرى را بر عهد نمى گیرد و متحمل آن نمى شود. (و اتقوا یوماً لاتجزى نفس عن نفس شیئاً)
۵ - در روز قیامت، از هیچ کس فدیه و عوضى که خویشتن را با آن باز خرد، پذیرفته نمى شود. (و لایقبل منها عدل)
«عدل» به معناى فدیه و عوضى است که شخص براى آزادى خود یا دیگرى مى پردازد تا از اسارت و مانند آن آزاد شود.
۶ - در روز قیامت شفاعت هیچ کس از دیگرى، سودبخش نخواهد بود. (و لاتنفعها شفعة)
ضمیر «ها» در «تنفعها» به «نفس» دوم در «لاتجزى نفس عن نفس» بر مى گردد.
۷ - در روز قیامت، هیچ کس از دفاع و یارى دیگرى بهره مند نخواهد شد. (و لاهم ینصرون)
۸ - در قیامت، هیچ راه نجاتى براى کافرانِ به قرآن و پیامبر(ص) وجود نخواهد داشت. (أولئک یؤمنون به و من یکفر به ... و اتقوا یوماً لاتجزى نفس عن نفس شیئاً)
هدف از توصیف قیامت، به اینکه فدیه اى گرفته نمى شود و ...; مأیوس کردن مستحقان عذاب است از اینکه راه نجاتى - جز ایمان به قرآن و پیامبر(ص) - براى خویش توهم کرده و به اعتبار آن دل خوش کنند.
۹ - توهم سودبخشى شفاعت از گنهکاران و یا پذیرفته شدن عوض و بدل براى رهایى از عذاب قیامت، از پندارهاى بنى اسرائیل است. (یبنى إسرءیل ... و لایقبل منها عدل و لاتنفعها شفعة)
فعل «اتقوا» به قرینه آیات پیشین، خطاب به بنى اسرئیل است. این خطاب خود قرینه وجود چنین افکارى در بین آنان است.
۱۰ - توهم وجود مدافعانى در قیامت که آدمى را از عذاب نجات دهند یا گناه او را بر عهده بگیرند، از پندارهاى بنى اسرائیل است. (یبنى إسرءیل ... و اتقوا یوماً لاتجزى نفس عن نفس شیئاً ... و لاهم ینصرون)
۱۱ - توجّه به قیامت و رخدادهاى مخاطره آمیز آن، زمینه ساز ایمان به پیامبر(ص) و قرآن (من یکفر به فأولئک هم الخسرون ... و اتقوا یوماً لاتجزى نفس عن نفس شیئاً)
موضوعات مرتبط
- ایمان: آثار ایمان به قرآن ۳; آثار ایمان به محمّد(ص) ۳; زمینه ایمان به قرآن ۱۱; زمینه ایمان به محمّد (ص) ۱۱
- بنى اسرائیل: عقیده بنى اسرائیل ۹، ۱۰
- ذکر: آثار ذکر قیامت ۱۱; ذکر اهوال قیامت ۱۱
- عذاب: اهل عذاب ۸; تحمل عذاب دیگران ۴; نجات از عذاب اخروى ۳، ۹، ۱۰
- عقیده: عقیده باطل ۹، ۱۰
- قرآن: عذاب مکذبان قرآن ۸
- قیامت: امداد در قیامت ۷; اهوال قیامت ۲، ۳; شفاعت در قیامت ۶، ۷، ۹; عظمت قیامت ۱; فدیه در قیامت ۵، ۹; مصونیت در قیامت ۲، ۳; معامله در قیامت ۵، ۹; ویژگیهاى قیامت ۱، ۲، ۴، ۵، ۶، ۷، ۸
- کافران: عذاب اخروى کافران ۸; گرفتارى کافران در قیامت ۸
- کفر: آثار اجتناب از کفر ۳
- گناه: تحمل گناه دیگران ۱۰
- محمّد(ص): عذاب مکذبان محمّد(ص) ۸
منابع
