اخْفِض
ریشه کلمه
- خفض (۴ بار)
قاموس قرآن
فرود آوردن. راغب مىگويد: خفض ضدّ رفع است و نيز به معنى راحتى و سير آرام مىباشد. [اسراء:24] براى آن دو بال تواضع را فرود آور. راجع به اين تواضع را فرود آور. راجع به اين آيه در «جناح» مفصلا صحبت شد. [حجر:88] مراد از خفض جناح تواضع و فروتنى و مهربانى با مؤمنان است كه آن حضرت بدان مأمور بود. [واقعة:3] اين آيه در وصف قيامت است يعنى فرود آورنده و بالا برنده است . به نظر ابن عباس مراد آن است كه قيامت مردمى را فرود مىآورد و مردمى را بالا مىبرد. و از حسن مفسّر نقل است كه: قومى را به آتش فرو برد و ديگران را به بهشت بالا كند. طبرسى مىگويد جامع اين دو قول آن است كه: قيامت مردمى را كه در دنيا عزيز و بلند مرتبه بودند پائين مىبرد و با بردن به آتش ذليل مىگرداند و مردم ديگر را كه در دنيا ذليل بودند با ورود به بهشت عزيز و بلند مرتبه مىنمايد. مىشود گفت كه مراد آن است قيامت زير و رو كننده است زيرا ما بعد آن آيه چنين است «اِذا رُجَّتِ الْاَرْضُ رَجّاً وَ بُسَّتِ الْجِبالُ بَسّاً فَكانَتْ هَباءً مُنْبَثّاً» و آن چنانكه مىبينيد از در هم ريختن و زير و رو شدن حكايت دارد.
