اغْتَرَف
ریشه کلمه
- غرف (۷ بار)
قاموس قرآن
(بر وزن فلس) اخذ كردن. «غَرَفَ الْماءَ بِيَدِهِ: اَخَذَهُ: بِها» در مفردات آمده: غرف برداشتن و اخذ شىء است و غرفه به ضم اول به معنى برداشته شده است. [بقره:249]. اغتراف مثل غرف به معنى اخذ است «غرفة» را به فتح اول و ضم آن خواندهاند ولى به ضم اول مشهور است در صورت اول مفعول مطلق است و در صورت دوم مفعول به «اغترف». و به معنى مغروف است يعنى: هر كه از آن نهر نخورد او از من است مگر آنكه كسى مقدارى با دست خود اخذ و تناول كند «اِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ» استثنا است از «فَمَنْ شَرِبَ مِنْهُ» در صدر آيه. ناگفته نماند: آيه شريفه چنين است فَلَّمَّا فَصَلَ طالُوتُ بِالْجُنُودِ قالَ اِنَّ اللَّهَ مُبْتَليكُمْ بِنَهَرٍ فَمَنْ شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنّى وَ مَنْ لَمْيَطْعَمْهُ فَاِنَّهُ مِنّى اِلَّا مَنِاغْتَرَفَ غُرْفَةً بِيَدِهِ فَشَرِبُوا مِنْهُ اِلَّا قَليلاً مِنْهُمْ» به موجب اين آيه لشكريان طالوت به سه قسمت منقسم مىشدند اول كسانى كه از او نبودند و آنها نوشندگان از نهراند و آنان كه از از او بودند كه مطلقا از نهر نخوردند ولى آنان كه اغتراف كردند حالشان معلوم نيست زير از نوشندگان خارج شده و به نخوردگان نپيوستهاند و اگر جمله «وَ مَنْ لَمْيَطْعَمْهُ فَاِنَّهُ مِنّى» نبود اغتراف كنندگان به موجب استثناء از او بودند و ظاهراً همانها بودند كه گفتند «لاطاقَةَ لَنا الْيَوْمَ بِجالُوتَ وَ جُنُودِهِ» و نخوردگان گفتند: «كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَليلَةٍ غَلَبَتْ فَئَةً كَثيرَةً بِاِذْنِاللَّهِ». [فرقان:75]. طبرسى رحمهاللَّه غرفه را درجه رفيعه معنى كرده و فرمايد آن در اصل بنائى است بالاى بنائى و به قولى غرفه عالىترين و نيكوترين منازل بهشت است چنانكه در دنيا عالىترين مساكن است. اهل لغت غرفه را بناى عالى و مرتفع گفتهاند جمع آن در قرآن غرفات به ضم اول و دوم و غرف (بر وزن صرد) آمده است. [عنكبوت:58]. حتماً حتماً غرفه هائى از بهشت برايشان مهيا مىكنيم. [سباء:37]. اللهم اجعلنا منهم بمحمدو اله صلواتك عليهم اجمعين.
