ریشه علم
تکرار در قرآن: ۸۵۴(بار)
قاموس قرآن
دانستن. دانش. [بقره:60]. هر گروه محل آب خوردن خود را دانستند [بقره:32]. علم گاهى به معنى اظهار و روشن كردن آيد مثل [كهف:12]. پيداست كه خدا پيش از برانگيختن اصحاب كهف مىدانست كدام گروه از آنها مدّت توقّف خود را بهتر مىدانند و بعثت آنها براى اظهار و روشن كردن آن بود. طبرسى ذيل آيه 140 از آلعمران «وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا...» فرموده خدا قبل از اظهار مىداند كه آنها از حيث ايمان متمايز مىشوند و پس از اظهار مىداند ك متمايزاند پس تغيير در معلوم است نه در علم. و به قولى معنى آن است: تا خدا معلوم را ظاهر سازد. در الميزان ذيل «لِنَعْلَمَ اَىُّ الْحِزْبَيْنِ» فرموده: مراد علم فعلى است و آن ظهور شىء و حضورش به وجود خاصّ نزد خداست، علم به اين معنى در قرآن زياد است مثل [حديد:25]. [جن:28]. على هذا همه آيات كه در اين سياقاند مراد از علم در آنها اظهار است. *** علم گاهى به معنى دليل و حجّت آيد مثل [كهف:4و5]. يعنى دليلى به اين گفته ندارند [حج:3]. يعنى به غير دليل مجادله مىكند [لقمان :15]. [انعام:100]. دليل اينكه علم در اين آيات به معنى دليل و برهان است اولا لسان خود آيات است كه علم به معنى دانستن جور درنمى آيد. ثانياً لفظ سلطان است كه در نظير اين آيات آمده است مثل [يونس:68]. يعنى دليلى بر اين گفته نداريد. [زخرف:61]. ضمير «اِنَّهُ» راجع به عيسى «عليهالسلام» است در معنى آيه گفتهاند: چون آن حضرت بدون پدر به دنيا آمده اين نشانه آن است كه در آفريده شدن روز قيامت احتياجى به پدر نيست و انسان از زمين كه به حكم مادر است مىرويد على هذا وجود عيسى يكى از نشانههاو شواهد قيامت است. «عالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهادَةِ» از اسماء حسنى است و آن يازده مرتبه به لفظ فوق و دو دفعه به لفظ «عالِمُ الْغَيْبِ» در قرآن مجيد آمده است [رعد:9]. جّن:26]. عَليم: بسيار دانا. صيغه مبالغه است در مجمع از سيبويه نقل كرده: چون اراده مبالغه كنند به جاى فاعل فعيل گويند مثل عليم و رحيم. [بقره:32]. اين كلمه صد و شصت و دو بار در كلاماللَّه آمده است صد و پنجاه و شش بار درباره خدا و هشت بار درباره ديگران مثل [اعراف:112]. [يوسف:55]. [يونس:79]. [يوسف:76]. [حجر:53].[شعراء:34-37]. [ذاريات:28]. عّلام: بسيار دانا. صيغه مبالغه است [مائده:109]. و آن چهار بار و همه به صورت «عَلَّامُ الْغُيُوب» در قرآن آمده است [مائده:109-116]. [توبه:78]. [سباء:48].
کلمات مشتق شده در قرآن
کلمه | تعداد تکرار در قرآن |
---|---|
الْعَالَمِينَ | ۶۱ |
يَعْلَمُونَ | ۸۳ |
تَعْلَمُونَ | ۵۶ |
فَيَعْلَمُونَ | ۱ |
عَلِيمٌ | ۱۰۰ |
أَعْلَمُ | ۵۸ |
عَلَّمَ | ۴ |
عِلْمَ | ۳ |
عَلَّمْتَنَا | ۱ |
الْعَلِيمُ | ۲۸ |
عَلِمَ | ۱۰ |
عَلِمْتُمُ | ۲ |
يَعْلَمُ | ۷۲ |
يُعَلِّمُونَ | ۱ |
يُعَلِّمَانِ | ۱ |
فَيَتَعَلَّمُونَ | ۱ |
يَتَعَلَّمُونَ | ۱ |
عَلِمُوا | ۱ |
تَعْلَمْ | ۴ |
الْعِلْمِ | ۱۲ |
يُعَلِّمُهُمُ | ۳ |
لِنَعْلَمَ | ۳ |
لَيَعْلَمُونَ | ۱ |
يُعَلِّمُکُمُ | ۲ |
يُعَلِّمُکُمْ | ۱ |
اعْلَمُوا | ۲۱ |
مَعْلُومَاتٌ | ۱ |
يَعْلَمْهُ | ۲ |
فَاعْلَمُوا | ۶ |
عَلَّمَکُمْ | ۱ |
عَلَّمَهُ | ۴ |
عِلْمِهِ | ۱ |
اعْلَمْ | ۱ |
يَعْلَمُهُ | ۱ |
الْعِلْمُ | ۶ |
يُعَلِّمُهُ | ۲ |
عِلْمٌ | ۱۱ |
تُعَلِّمُونَ | ۲ |
لِلْعَالَمِينَ | ۱۲ |
لِيَعْلَمَ | ۹ |
يَعْلَمِ | ۳ |
يَعْلَمَ | ۵ |
نَعْلَمُ | ۶ |
عَلِيماً | ۲۲ |
تَعْلَمُوا | ۵ |
لَعَلِمَهُ | ۱ |
عَلَّمَکَ | ۱ |
تَعْلَمُ | ۵ |
عِلْمٍ | ۲۹ |
بِعِلْمِهِ | ۴ |
عَلَّمْتُمْ | ۱ |
تُعَلِّمُونَهُنَ | ۱ |
عَلَّمَکُمُ | ۳ |
فَاعْلَمْ | ۳ |
لِتَعْلَمُوا | ۴ |
عَلاَّمُ | ۴ |
عَلَّمْتُکَ | ۱ |
نَعْلَمَ | ۲ |
عَلِمْتَهُ | ۱ |
بِأَعْلَمَ | ۲ |
يَعْلَمُهَا | ۲ |
عَالِمُ | ۷ |
عِلْماً | ۱۴ |
عُلِّمْتُمْ | ۱ |
الْعَلِيمِ | ۴ |
بِعِلْمٍ | ۲ |
عَلِيمٍ | ۶ |
عِلْمُهَا | ۴ |
تَعْلَمُونَهُمُ | ۱ |
يَعْلَمُهُمْ | ۳ |
تَعْلَمَ | ۱ |
يَعْلَمُوا | ۵ |
عَالِمِ | ۵ |
تَعْلَمُهُمْ | ۱ |
نَعْلَمُهُمْ | ۱ |
بِعِلْمِ | ۱ |
تَعْلَمُهَا | ۱ |
عَلِمْتَ | ۳ |
لَتَعْلَمُ | ۱ |
يُعَلِّمُکَ | ۱ |
لِنُعَلِّمَهُ | ۱ |
عَلَّمَنِي | ۱ |
بِعَالِمِينَ | ۱ |
عَلِمْنَا | ۶ |
عَلَّمْنَاهُ | ۴ |
عَلِمْتُمْ | ۳ |
عَلَّمْتَنِي | ۱ |
سَيَعْلَمُ | ۲ |
عِلْمُ | ۵ |
لِيَعْلَمُوا | ۲ |
مَعْلُومٌ | ۴ |
مَعْلُومٍ | ۵ |
الْمَعْلُومِ | ۲ |
عَلاَمَاتٍ | ۱ |
الْعِلْمَ | ۱۰ |
تُعَلِّمَنِ | ۱ |
عُلِّمْتَ | ۱ |
فَسَيَعْلَمُونَ | ۲ |
لَتَعْلَمُنَ | ۲ |
فَسَتَعْلَمُونَ | ۳ |
عَالِمِينَ | ۲ |
مَعْلُومَاتٍ | ۱ |
لَعَلِيمٌ | ۱ |
لِيُعْلَمَ | ۱ |
عِلْمِي | ۱ |
يَعْلَمَهُ | ۱ |
عُلَمَاءُ | ۱ |
عُلِّمْنَا | ۱ |
عِلْمُهُمْ | ۱ |
لَيَعْلَمُ | ۱ |
لِتَعْلَمَ | ۱ |
عَلِمْتُ | ۱ |
فَعَلِمُوا | ۱ |
يَعْلَمْ | ۳ |
فَلَيَعْلَمَنَ | ۱ |
لَيَعْلَمَنَ | ۳ |
الْعَالِمُونَ | ۱ |
لِلْعَالِمِينَ | ۱ |
الْعُلَمَاءُ | ۱ |
عَلِمَتِ | ۱ |
عَالِمَ | ۱ |
کَالْأَعْلاَمِ | ۲ |
لَعِلْمٌ | ۱ |
مُعَلَّمٌ | ۱ |
فَعَلِمَ | ۲ |
تَعْلَمُوهُمْ | ۱ |
سَيَعْلَمُونَ | ۳ |
عَلِمْتُمُوهُنَ | ۱ |
لَنَعْلَمُ | ۱ |
عَلِمَتْ | ۲ |