النساء ١٠٠
ترجمه
النساء ٩٩ | آیه ١٠٠ | النساء ١٠١ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مُراغَماً»: سرزمینهای هجرت فراوانی که در آنجاها گشایش و آسایش مادی و معنوی است و مایه حسرت و ذلّت دشمنان دین میشود. «وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَی اللهِ»: پاداش او در پیشگاه خدا ثابت میشود.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱- مسلمانان، در صورت مهاجرت، على رغم پندار دشمنان، محیطهاى مناسبى براى زندگى خواهند یافت. (و من یهاجر فى سبیل اللّه یجد فى الارض مراغماً کثیراً وسعة) «مراغماً»، اسم مکان و به معناى سرزمین و راه است که با نظر به مادّه آن، «رغم» (خاک) این معنا در آن اشراب شده که یافتن سرزمین براى زندگى، على رغم موانع و تضییقاتى است که دشمنان در برابر هجرت مسلمانان ایجاد مى کردند.
۲- رهایى از تنگناها و دستیابى به توسعه در ابعاد مختلف زندگى، ثمره اى براى هجرت در راه خدا (و من یهاجر فى سبیل اللّه یجد فى الارض مراغماً کثیراً وسعة)
۳- ترغیب مسلمانان صدر اسلام به هجرت از مکّه (و من یهاجر فى سبیل اللّه یجد فى الارض مراغماً کثیراً وسعة ... فقد وقع اجره على اللّه)
۴- احتمال سرگردانى و گرفتار شدن به تنگناها، دلیل گروهى از مسلمانان براى ترک هجرت (و من یهاجر ... یجد فى الارض مراغماً کثیراً وسعة)
۵- وابستگى به خانه و سرزمین، از موانع هجرت در راه خدا (و من یخرج من بیته مهاجراً الى اللّه و رسوله) تکیه بر خروج از خانه (یخرج من بیته)، اشاره به این دارد که وابستگى آدمیان به خانه و کاشانه، عامل ترک هجرت است.
۶- ارزش هجرت، در گرو خدایى بودن آن (و من یهاجر فى سبیل اللّه ... و من یخرج من بیته مهاجراً الى اللّه و رسوله)
۷- اهمیّت خاص ایجاد جامعه واحد اسلامى در لواى رهبرى الهى* (و من یخرج من بیته مهاجراً الى اللّه و رسوله)
۸- مهاجرت به سوى پیامبر (ص)، هجرت در راه خداست. (و من یهاجر فى سبیل اللّه ... و من یخرج من بیته مهاجراً الى اللّه و رسوله)
۹- اهل ایمان، وظیفه دار مهاجرت به سوى رسول خدا (و من یخرج من بیته مهاجراً الى اللّه و رسوله)
۱۰- خداوند، تضمین کننده پاداش کسانى که در مسیر هجرت با مرگ مواجه شوند. (و من یخرج من بیته مهاجراً الى اللّه و رسوله ثم یدرکه الموت فقد وقع اجره على اللّه)
۱۱- ترس از مواجهه با مرگ در مسیر هجرت، نباید مانع اقدام به آن گردد. (و من یخرج من بیته مهاجراً الى اللّه و رسوله ثم یدرکه الموت فقد وقع اجره على اللّه)
۱۲- هجرت به سوى خدا و رسول (ص)، موجب برخوردارى از اجر و پاداش الهى (و من یخرج من بیته مهاجراً الى اللّه و رسوله ... فقد وقع اجره على اللّه)
۱۳- ایجاد روحیه امید به آینده و زندگى برتر معنوى و مادى، از روشهاى قرآن در ایجاد انگیزه براى عمل (و من یهاجر ... یجد مراغماً کثیراً وسعة ... فقد وقع اجره على اللّه)
۱۴- اقدام به عمل نیک، هر چند به انجام نرسد، موجب برخوردارى از پاداشهاى الهى است.* (و من یخرج من بیته مهاجراً الى اللّه و رسوله ثم یدرکه الموت فقد وقع اجره على اللّه)
۱۵- خداوند «غفور» (بسیار آمرزنده) و «رحیم» (مهربان) است. (و کان اللّه غفوراً رحیماً)
۱۶- خداوند، بخشنده اى مهربان است. (و کان اللّه غفوراً رحیماً)
۱۷- آمرزش گناهان، زمینه ساز برخوردار شدن از رحمت خاصّ خداوند* (و کان اللّه غفوراً رحیماً) تقدیم «غفورا» بر «رحیما»، مى تواند اشاره به برداشت فوق باشد.
۱۸- مهاجران به سوى خدا و رسول (ص)، مشمول غفران و رحمت خاصّ الهى هستند. (و من یهاجر ... فقد وقع اجره على اللّه و کان اللّه غفوراً رحیماً)
روایات و احادیث
۱۹- سفر براى شناخت رهبر، هجرت در راه خدا و مرگ در آن سفر، در پى دارنده پاداش الهى است. (و من یخرج من بیته مهاجراً الى اللّه و رسوله ثم یدرکه الموت فقد وقع اجره على اللّه) امام صادق (ع) درباره کسى که در سفر براى شناخت رهبر از دنیا برود فرمود: انّ اللّه عزّ و جل یقول: و من یخرج من بیته مهاجراً الى اللّه و رسوله ثم یدرکه الموت فقد وقع اجره على اللّه... . [۱]
موضوعات مرتبط
- آمرزش: آثار آمرزش ۱۷ ; مشمولان آمرزش ۱۸ ارزش ملاک ارزش ۶
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۳، ۴
- اسماء و صفات: رحیم ۱۵ ; غفور ۱۵
- امیدوارى: اهمیّت امیدوارى ۱۳
- انگیزش: عوامل انگیزش ۱۳
- ایمان: و عمل ۱۳
- پاداش: تضمین پاداش ۱۰ ; موجبات پاداش ۱۲، ۱۴، ۱۹
- تربیت: روش تربیت ۱۳
- ترس: ناپسند ۱۱
- جامعه: اهمیّت جامعه اسلامى ۷
- حیات: آثار علاقه به حیات ۵ ; توسعه در حیات ۲
- خدا: آمرزش خدا ۱۶ ; پاداش خدا ۱۰، ۱۲، ۱۴، ۱۹ ; رحمت خدا ۱۸ ; موجبات رحمت خدا ۱۷ ; مهربانى خدا ۱۶
- دشمنان: عقیده دشمنان ۱
- رحمت: مشمولان رحمت ۱۸
- رهبرشناسى: اهمیّت رهبرشناسى ۹
- زندگى: توسعه زندگى ۲
- سبیل اللّه:۲، ۵، ۸، ۱۳
- سفر: با ارزش ۱۹
- عقیده: باطل ۴
- عمل: پاداش عمل صالح ۱۴
- فقر: عوامل نجات از فقر ۲
- گناه: آمرزش گناه ۱۷
- محمّد (ص): هجرت به محمّد (ص) ۸، ۱۲، ۱۸
- مرگ: ترس از مرگ ۱۱ ; مرگ در هجرت ۱۰، ۱۹
- مسلمانان: صدر اسلام ۳، ۴ ; هجرت مسلمانان ۱
- مؤمنان: مسؤولیت مؤمنان ۹
- مهاجران: فضایل مهاجران ۱۸
- وطن: آثار علاقه به وطن ۵
- هجرت: آثار هجرت ۱، ۲ ; پاداش هجرت ۱۰، ۱۲، ۱۸، ۱۹ ; تشویق به هجرت ۳ ; هجرت در راه خدا ۸، ۹، ۱۲، ۱۸ ; سرزنش ترک هجرت ۴ ; فضیلت هجرت ۶ ; موانع هجرت ۵، ۱۱
منابع
- ↑ اصول کافى، ج ۱، ص ۳۷۸، ح ۲ ; نورالثقلین، ج ۱، ص ۵۴۰، ح ۵۲۲.