الفجر ٢٤
ترجمه
| الفجر ٢٣ | آیه ٢٤ | الفجر ٢٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«قَدَّمْتُ»: پیشاپیش می‌فرستادم. تقدیم می‌داشتم. «حَیَاتِی»: زندگی خود. اشاره به این است که آخرت زندگی اصلی است و دنیا در حقیقت زندگی نبوده است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۳۰، سوره فجر
- مضامين سوره مباركه فجر
- وجوه مختلف درباره مراد از ((فجر))، ((ليال عشر)) و ((شفع و وتر)) كه بدآنهاسوگند ياد شده است
- مراد از ((ارم ذات العماد))
- وجه توصيف فرعون به ((ذى الاوتاد))
- حكايت زبان حال نوع آدمى كه آزمايش خدا با اكرام و نعمت دادن را به حساب ممتاز بودنخود از ديگران مى گذارد
- و آزمايش خدا با فقر و تنگدستى را اهانت و خوارى از ناحيه خدا مى پندارد
- مراد از آمدن پروردگار در قيامت (و جاء ربّك و الملك ...)
- متذكّر شدن و ((يا ليتنى )) گفتن انسان در قيامت
- ((نفس مطمئنة )) نفسى است كه با ايمان به پروردگار و ياد او سكونت يافته ، به مقامرضا رسيده است و...
- (رواياتى درباره مراد از شفع و وتر، تسميه فرعون به ذى الاءوتاد، آورده شدن جهنم ،آمدن خدا، و...)
- شفع حسن و حسين (ع ) و وتر اميرالمؤ منين عليه السلام است
- حديثى از امام صادق (ع ) درباره خصوصيات قبض روح مؤ من درذيل (يا ايها النفس المطمئنه ...)
نکات آیه
۱ - خطاکاران در قیامت، فرورفته در حسرت و پشیمان از ترک ذخیره سازى توشه آخرت (و جاْىء یومئذ بجهنّم ... یقول یلیتنى قدّمت لحیاتى)
۲ - در قیامت، افسوس خوردن بر گذشته و اظهار پشیمانى از فراهم نکردن اندوخته هاى کارساز، سودى نمى بخشد. (یلیتنى قدّمت)
۳ - خطاکاران، زندگانى اخروى خویش را فاقد توشه هاى لازم دیده و در حسرت فرصت هاى برباد رفته بسر مى برند. (یلیتنى قدّمت لحیاتى)
۴ - جهان آخرت، زندگى حقیقى انسان است و دنیا در مقایسه با آن، فاقد ویژگى هاى زندگانى است. (لحیاتى) تعبیر «حیاتى»، بیانگر آن است که گوینده آن، حیات را به آخرت اختصاص داده، آن گونه که گویا حیات او در دنیا، حیات نبوده است.
۵ - انجام دادن کارهاى سودمند براى آخرت، تنها در دنیا امکان پذیر است. (یلیتنى قدّمت لحیاتى)
۶ - پى بردن اهل محشر، به نتیجه بخش بودن کارهاى دنیا در آخرت (یومئذ یتذکّر الإنسن ... یقول یلیتنى قدّمت لحیاتى) جمله «یقول...» یا حال براى «الإنسان» و یا بدل اشتمال براى «یتذکّر» است. در هر دو صورت، برداشت یاد شده استفاده مى شود.
۷ - کردار انسان در دنیا، ذخیره هایى ماندگار و تعیین کننده فرجام او در آخرت (قدّمت لحیاتى)
۸ - ارج نهادن به یتیمان، تغذیه نیازمندان، پرهیز از غصب ارث دیگران و دل نبستن به ثروت، توشه هایى سودمند براى آخرت (لاتکرمون ... لاتحضّون ... تأکلون ... تحبّون ... یلیتنى قدّمت لحیاتى)
۹ - محرومیت از توشه هاى اخروى، مایه ناکامى از زندگى حقیقى; حتى در آخرت (لحیاتى) لام در «لحیاتى» براى تحلیل است و «حیاة» ممکن است مصدر و به معناى «زنده شدن» باشد. بنابراین مفاد آیه شریفه این مى شود که: اى کاش! براى زنده شدن خود، از پیش توشه اى تهیه دیده بودم. این گفته نشان مى دهد که در آخرت، خطاکاران آرزوى زنده شدن داشته و خود را از حیات واقعى محروم مى بینند.
۱۰ - تذکر و بیدارى انسان در قیامت، حاصلى جز پشیمانى و حسرت ندارد. (و أنّى له الذکرى . یقول یلیتنى قدّمت لحیاتى)
موضوعات مرتبط
- ارث: اجتناب از غصب ارث ۸
- انسان: عوامل مؤثر در فرجام اخروى انسان ۷
- توشه: توشه هاى اخروى ۸; محرومیت از توشه اخروى ۹; نقش توشه اخروى ۱
- خطاکاران: آخرت فروشى خطاکاران ۳; بینش غلط خطاکاران ۳; پشیمانى اخروى خطاکاران ۱; حسرت اخروى خطاکاران ۱; حسرت خطاکاران ۳; خطاکاران در قیامت ۱; دنیاطلبى خطاکاران ۳
- دنیا: رابطه دنیا با آخرت ۵، ۶; نقش دنیا ۵
- زندگى: عوامل محرومیت از زندگى ۹; فضیلت زندگى اخروى ۴; ویژگیهاى زندگى اخروى ۴; ویژگیهاى زندگى دنیوى ۴
- عمل: آثار اخروى عمل ۵، ۶، ۷
- فقرا: تأمین فقرا ۸
- قیامت: بى تأثیرى پشیمانى در قیامت ۲; بى تأثیرى تنبه در قیامت ۱۰; پشیمانى در قیامت ۱۰; حسرت در قیامت ۱۰
- مال دوستى: اجتناب از مال دوستى ۸
- یتیم: احترام یتیم ۸
