النبإ ١
ترجمه
| سوره النبإ | آیه ١ | النبإ ٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَمَّ»: از چه چیز. این واژه، مخفّف (عَمَّا) است که در اصل (عَنْ مَا) است. «یَتَسَآءَلُونَ»: از همدیگر می‌پرسند. وقتی که کفّار و مشرکان مکّه، با مطالب و مباحث تازه‌ای، از قبیل مبدأ و معاد و وحی و نبوّت و رستاخیز و حساب و کتاب قیامت، و بهشت و دوزخ، روبرو شدند، گاهی از روی شکّ و تردید، و گاهی از روی شوخی و مسخره، پرسشهائی درباره آن مطالب از یکدیگر می‌کردند. در اینجا سؤال ایشان این بود که: واقعاً راست است که قیامت وجود دارد؟
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۶، سوره نباء
- بيان محتواى كلى سوره مباركه نباء
- بيان اينكه مقصود از ((نباء عظيم )) قيامت و((تسائل )) از آن در بين مشركين بوده است (عم يتسائلون ...)
- مراد از اختلاف مشركين درباره معاد
- بيان احتجاج و استدلال بر ثبوت بعث و جزا، مستفاد از آيات : ((المنجعل الارض مهادا...))
- معناى اينكه فرمود: ((كوه ها را ميخ قرار داديم )) و ((ازواج خلقتان كرديم ،
- معناى اينكه فرمود ((خوابتان را سبات قرار داده ايم و شب را لباس و روز را معاش قرارداديم .
- (رواياتى در بيان برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - منکران معاد در عصر بعثت، با پرسش از یکدیگر، در پى تصور زوایاى آن بودند. (عمّ یتساءلون) «عمّ» در اصل «عن ما» بوده و «ما» براى استفهام است. «تساؤل» (مصدر «یتسائلون»); یعنى، سؤال از یکدیگر. آیات بعد - که درباره مظاهر قدرت خداوند و اوصاف قیامت است - و نیز وعده حتمى به آگاه شدن - در جمله «سیعلمون» - جملگى گویاى آن است که مورد پرسش، مسائل مربوط به جهان آخرت است و نشان مى دهد که پرسش کنندگان، معاد را باور نداشتند و با سؤالات خود - چنانچه به انگیزه کشف حقیقت باشد - درصدد آگاهى به کیفیت معاد بوده اند.
۲ - کافران عصر بعثت، وعده معاد را، به تمسخر گرفته و درباره حقایق آن پرسش ها و شبهه هایى بر سر زبان ها مى انداختند. (عمّ یتساءلون) تهدید پرسشگران با جمله «سیعلمون» - در آیات بعد - این احتمال را تقویت مى کند که هدف آنان از پرسش ها، کشف حقیقت نبود; بلکه آنان در پى ایجاد سؤال و شبهه در ذهن دیگران و طعنه و کنایه زدن به وعده معاد بودند.
۳ - پرسش هاى تردیدآمیز درباره معاد، شگفت آور و دور از انتظار است. (عمّ یتساءلون) «ما» در «عمّ» براى استفهام تعجّبى است و دلالت بر غیر منتظره بودن سؤال از معاد دارد.
۴ - حتمى بودن معاد، امرى روشن و باور کردن آن بى نیاز از تحقیق و بررسى است. (عمّ یتساءلون)
۵ - معاد، مورد شک و تردید کافران عصر بعثت بود. (عمّ یتساءلون)
۶ - یگانگى خداوند در تدبیر جهان، محور پرسش هاى تردیدآمیز اهل مکّه در عصربعثت* (عمّ یتساءلون) گرچه بخش عظیمى از آیات این سوره درباره حوادث قیامت است; ولى آیات آغازین آن - که درباره قدرت خدا و حاکمیت خواست او بر جهان است - مى تواند قرینه باشد که مورد سؤال در «یتسائلون» وابستگى همه کارها به خداوند و بى نقش بودن بت ها در کار تدبیر جهان است.
موضوعات مرتبط
- امور: امور شگفت آور ۳
- توحید: پرسش از توحید ربوبى ۶; شک در توحید ربوبى ۶
- کافران: استهزاى کافران صدراسلام ۲; شبهه افکنى کافران ۲; شک کافران صدراسلام ۵
- معاد: استهزاى معاد ۲; پرسش از معاد ۱; پرسشهاى مکذبان معاد ۱; شبهه افکنى در معاد ۲; شک در معاد ۵; شگفتى پرسش از معاد ۳; شگفتى شک در معاد ۳; مکذبان معاد در صدراسلام ۱; وضوح حتمیت معاد ۴
- مکه: پرسشهاى اهل مکه ۶; شک اهل مکه ۶
