المدثر ٥٦
ترجمه
| المدثر ٥٥ | آیه ٥٦ | المدثر ٥٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَا یَذْکُرُونَ»: پند و اندرز نمی‌گیرند. یادآور نمی‌شوند. «أَهْلُ»: سزاوار. شایسته. «أَهْلُ الْمَغْفِرَةِ»: سزاوار آمرزگاری و گذشت است، و غفار او است و بس.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۹ - ۵۶، سوره مدثّر
- تشبيه كفّار اعراض كننده از قرآن ، به گورخران رميده از شير، و بيان انگيزه آنان درتكذيب
- پاسخ به دو توقع بيجاى كافران در امر رسالت ونزول كتاب آسمانى
- فعل اختيارى نسبت به انسان ممكن و نسبت به خدا ضرورى التحقق است
- چند روايتى درباره مراد از اينكه كقار مى خواستند به هر كدام صحفى منشّره داده شود
- رواياتى درباره معناى ((هو اهل التقوى و اهل المغفرة ))
نکات آیه
۱ - اختیار و خواست انسان مستقل نیست; بلکه منوط به مشیّت و خواست خداوند به داشتن این اختیار و خواست است. (و ما یذکرون إلاّ أن یشاء اللّه) برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که خداوند در آیه قبل (فمن شاء ذکره)، براى بشر خواست و اختیار قائل شده است و در آیه مورد بحث فرمود: این خواست و اختیار، بسته به مشیت و خواست خداوند است. بنابراین بشر در اختیار و خواست خود، مستقل نیست.
۲ - تعلق مشیت الهى، به مختار و آزاد بودن بشر (فمن شاء ذکره . و ما یذکرون إلاّ أن یشاء اللّه)
۳ - اراده و خواست خداوند، مستقل، مطلق و بالاتر از همه خواست ها و اراده ها است. (و ما یذکرون إلاّ أن یشاء اللّه)
۴ - بیدارى و پندگیرى از قرآن به توفیق الهى است. (و ما یذکرون إلاّ أن یشاء اللّه) آیه شریفه مى رساند که خواست انسان وابسته به خواست خداوند است. در ضمن مى فهماند که پندگرفتن و متذکر شدن از قرآن نیز، به توفیق الهى است.
۵ - خداوند، سزاوار پروا داشتن از او و تقواپیشگى است. (هو أهل التقوى)
۶ - شناخت خداوند، موجب تقواپیشگى و پروا داشتن از او است. (هو أهل التقوى) برداشت یاد شده، از معرفى شدن خداوند به «أهل تقوا»، استفاده مى شود.
۷ - خداوند، اهل آمرزش است. (هو ... أهل المغفرة)
۸ - تقواپیشگى، از زمینه هاى جلب آمرزش الهى (هو أهل التقوى و أهل المغفرة) تقدیم «أهل التقوى» بر «أهل المغفرة»، ممکن است نشانگر مطلب یاد شده باشد.
۹ - اهلیت خداوند به تقواپیشگى و آمرزش گناهان، مقتضى پذیرش بیدارباش ها و پندهاى او در قرآن (فمن شاء ذکره ... هو أهل التقوى و أهل المغفرة) برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که جمله «هو أهل التقوى...»، در مقام تعلیل براى «فمن شاء ذکره» است.
۱۰ - هشدار و ترغیب، از روش هاى تربیتى و هدایتى قرآن (هو ... أهل المغفرة) برداشت یاد شده، با توجه به این نکته است که این سوره، با فرمان انذار و اخطار آغاز گردیده (قم فأنذر...) و با مغفرت و آمرزش الهى، خاتمه یافته است.
موضوعات مرتبط
- اختیار: منشأ اختیار ۱، ۲
- اسماء و صفات: اهل التقوى ۵; اهل المغفرة ۷
- انسان: اختیار انسان ۱، ۲
- تذکر: منشأ تذکر ۴
- تربیت: روش تربیت ۱۰
- ترس: آثار ترس از خدا ۹; ترس از خدا ۵; موجبات ترس از خدا ۶
- تقوا: آثار تقوا ۸; عوامل تقوا ۶
- خدا: آثار آمرزشگرى خدا ۹; آثار توفیقات خدا ۴; آثار خداشناسى ۶; آثار مشیت خدا ۱، ۲; آمرزشگرى خدا۷; استقلال اراده خدا ۳; زمینه جلب آمرزشهاى خدا ۸; علو اراده خدا ۳; علو مشیت خدا ۳
- قرآن: انذارهاى قرآن ۱۰; بشارتهاى قرآن ۱۰; زمینه عبرت از قرآن ۹; منشأ عبرت از قرآن ۴
- هدایت: روش هدایت ۱۰
