الأحزاب ٦٠
ترجمه
| الأحزاب ٥٩ | آیه ٦٠ | الأحزاب ٦١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَرَضٌ»: مراد هوسبازی و شهوترانی و فسق و فجور (نگا: احزاب / ) یا نفاق (نگا: بقره / ) و یا این که ضعف ایمان (نگا: تفسیرهای: المراغی و قاسمی) است. «الْمُرْجِفُونَ»: کسانی که خبرهای ناگوار و نادرست در میان مردم می‌پراکنند تا ایشان را دچار اضطراب و تزلزل افکار گردانند. پراکندگان خبرهای ناروا و وحشت‌انگیز. مراد یهودیان مدینه است. «لَنُغْرِیَنَّکَ»: تو را برمی‌شورانیم و تشویق و تحریک می‌نمائیم. مراد وعده سلطه و غلبه بر آنان است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۹ - ۶۲ سوره احزاب
- بيان آيات مربوط به نكاح و طلاق كه بعضى مخصوص پيامبر (صلى الله عليه و آله وسلم ) و برخى راجع به همه مسلمانان است
- بيان هفت طائفه از زنان كه خدا در پيامبر(ص )حلال كرده است
- دستور به مسلمانان كه از وراى حجاب با همسران پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم )ملاقات كنند
- معناى صلات خدا و ملائكه و مؤ منين بر پيامبر اكرم (ص )
- معناى اينكه خدا آزاردهندگان پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم ) را در دنيا و آخرت لعنتكرده است
- وجه اينكه آزار مؤ منين را ((بهتان )) و ((اثم مبين )) خواند
- تهديد منافقين و بيماردلان و شايعه پرااكنان به اخراج از شهر و مدور ساختن خونشان ،اگر از فساد دست نكشند
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيات مربوط به ازدواج پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) و احكاممربوط به همسران آن جناب (صلى الله عليه و آله و سلم )
- شاءن نزول آيه ((و امراء مؤ منة ان وهبت نفسها للنبى ...))بنقل از كتاب شريف كافى
- شاءن نزول آيه (يا ايها الذين آمنوا لا تدخلوا بيوت النبى ...)
- چند روايت درباره معناى صلوات خدا و ملائكه و مؤ منين بر پيامبر (صلى الله عليه و آله وسلم ) و كيفيت صلوات فرستادن بر آن حضرت
- دو روايت در ذيل آيه مربوط به حجاب زنان و درذيل آيه متضمن تهديد منافقان و بيمار دلان و شايعه پراكنان
نکات آیه
۱ - هشدار شدید خداوند، به منافقان مدینه، براى پرهیز از آزار و اذیت زنان مسلمان (لئن لم ینته المنفقون ... لنغرینّک بهم) مفعول فعل «ینته» ذکر نشده و به قرینه آیه پیش; مى تواند آزار و اذیتى باشد که درباره زنان مسلمان روا داشته مى شد. لازم به ذکر است که مصدر ثلاثى «نغرینّ»، «غراء» است و «غرى به» در لغت به معناى «الصاق و چسباندن» است (مفردات راغب). این واژه در آیه، کنایه از تسلط همه جانبه و سخت و گریزناپذیر است.
۲ - منافقان، در مدینه، فعال بودند و زنان مسلمان را مورد تعرض و مزاحمت قرار مى دادند. (لئن لم ینته المنفقون ... لنغرینّک)
۳ - افرادى ضعیف الایمان و بیماردل، در مدینه بودند که متعرض زنان مؤمن مى شدند. (لئن لم ینته ... و الذین فى قلوبهم مرض ... لنغرینّک بهم)
۴ - هشدار شدید خداوند، به افراد بیماردل مدینه، براى پایان دادن به کارهاى خلاف شان (لئن لم ینته ... و الذین فى قلوبهم مرض ... لنغرینّک)
۵ - در مدینه، در عصر پیامبر، افرادى شایعه پراکن وجود داشت. (لئن لم ینته ... المرجفون) «رَجْف» (مصدر ثلاثى مجرد «مرجفون») به معناى «اضطراب شدید» است (مفردات راغب). در آیه، به تناسب معناى لغوى، منظور از آن کسانى اند که با پخش سخنان بیهوده، آرامش مردم را سلب مى کردند.
۶ - هشدار شدید خداوند، به شایعه پراکنان مدینه، براى پایان دادن به کار شایعه پراکنى. (لئن لم ینته ... المرجفون فى المدینة لنغرینّک بهم)
۷ - لزوم هشدار به افراد فسادگر، براى پایان دادن به کار خود، پیش از اقدام عملى علیه آنان (لئن لم ینته المنفقون و الذین فى قلوبهم مرض و المرجفون فى المدینة لنغرینّک بهم)
۸ - ادامه اعمال خلاف، از سوى مفسدان در جامعه دینى، باعث سلب مصونیت از آنان مى شود. (لئن لم ینته المنفقون والذین فى قلوبهم مرض و المرجفون فى المدینة لنغرینّک بهم)
۹ - پیامبراکرم(ص) در مدینه، حاکمیت مقتدرانه داشت. (لئن لم ینته المنفقون ... لنغرینّک بهم)
۱۰ - منافقان، از جمله عوامل پیدایش ناهنجارهاى اجتماعى اند. (لئن لم ینته المنفقون ... لنغرینّک بهم)
۱۱ - بیماردلان، آسیب رسانان به هنجارهاى اجتماعى اند. (لئن لم ینته ... و الذین فى قلوبهم مرض ... لنغرینّک بهم)
۱۲ - شایعه پراکنان، برهمزنان آرامش جامعه و آسیب رسان به آن اند. (لئن لم ینته المنفقون و ... المرجفون فى المدینة لنغرینّک بهم)
۱۳ - براى جلوگیرى از ناهنجارى اجتماعى، تنها جنبه دیوار دفاعى ایجاد کردن، کافى نیست و باید با ریشه هاى آن نیز به مبارزه برخاست. (یدنین علیهنّ من جلبیبهنّ ذلک أدنى أن یعرفن فلایؤذین ... لئن لم ینته المنفقون و الذین فى ... و المرجفون ... لنغرینّک بهم)
۱۴ - تنها در صورت اقدام عملى افسادگران، باید با آنها برخورد عملى کرد. (لئن لم ینته المنفقون و الذین فى قلوبهم مرض و المرجفون فى المدینة لنغرینّک بهم)
۱۵ - آزار و اذیت زنان مؤمنان، کیفرى سخت دارد. (لئن لم ینته المنفقون ... لنغرینّک بهم)
۱۶ - در مدینه عصر پیامبر(ص) گروه هاى مختلف فکرى و عقیدتى زندگى مى کردند. (نساء المؤمنین ... لئن لم ینته المنفقون)
۱۷ - رخنه بیمارى معنوى در جان آدمى، امرى امکان پذیر است. (فى قلوبهم مرض)
۱۸ - پیامبر(ص) در صورت نیاز، به ریشه کنى عوامل ناهنجارى هاى اجتماعى، اقدام مى کرد. (لئن لم ینته المنفقون ... لنغرینّک بهم ثمّ لایجاورونک فیها إلاّ قلیلاً)
۱۹ - در صورتى که منافقان و بیماردلان و شایعه پراکنان، در مدینه، به کارهاى خلاف خود ادامه مى دادند، چنان مورد قهر پیامبر(ص) قرار مى گرفتند که مجبور به ترک مدینه مى شدند. (لنغرینّک بهم ثمّ لایجاورونک فیها إلاّ قلیلاً) «لایجاورونک فیها إلاّ قلیلاً» کنایه از آوارگى و در به درى است. لازم به ذکر است که «قلیلاً» صفت مفعول مطلق محذوف (جوار) است.
۲۰ - شایعه پراکنى و برهم زدن آرامش روانى مردم، کیفرى سخت دارد. (و المرجفون فى المدینة لنغرینّک بهم ثمّ لایجاورونک فیها إلاّ قلیلاً)
۲۱ - جدا شدن از پیامبر(ص) و دور شدن از همسایگى آن حضرت، امرى بس سخت و شدیدتر از هر ناگوارى بود. (ثمّ لایجاورونک فیها إلاّ قلیلاً) عطف «لایجاورون» با «ثمّ» - که براى ترتیب است - به این نکته اشاره دارد که پیامبر(ص) بر آنان چیره خواهد شد و آنان، پس از آن، این موقعیت را از دست خواهند داد. لازم به ذکر است که تعبیر به «لایجاورونک» به جاى هر واژه دیگرى که بیان کننده آوارگى باشد، نیز به برداشت بالا کمک مى کند.
موضوعات مرتبط
- آرامش: عوامل سلب آرامش ۱۲
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۲، ۳، ۵، ۹
- اصلاح: روش اصلاح ۱۳
- افساد: آثار افساد ۸; اجتناب از افساد ۷
- بیماردلان: نقش بیماردلان ۱۱
- بیمارى: بیمارى معنوى ۱۷
- جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۱۰، ۱۱، ۱۲; عوامل ناهنجارى اجتماعى ۱۰، ۱۱، ۱۲; مبارزه با ناهنجارى اجتماعى ۱۳، ۱۸
- خدا: هشدارهاى خدا ۱، ۴، ۶
- زنان: اذیت زنان مؤمن ۱، ۲، ۳; کیفر اذیت زنان مؤمن ۱۵
- شایعه پراکنان: نقش شایعه پراکنان ۱۲
- شایعه پراکنى: کیفر شایعه پراکنى ۲۰
- گروههاى اجتماعى: گروههاى اجتماعى در مدینه ۱۶
- محمد(ص): حاکمیت محمد(ص) در مدینه ۹; سختى جدایى از محمد(ص) ۲۱; مبارزه محمد(ص) ۱۸; مبارزه محمد(ص) با افساد ۱۹
- مدینه: آواره سازى بیماردلان مدینه ۱۹; آواره سازى شایعه پراکنان مدینه ۱۹; اذیتهاى بیماردلان مدینه ۳; افساد بیماردلان مدینه ۱۹; افساد شایعه پراکنان مدینه ۱۹; شایعه پراکنان مدینه ۵; هشدار به بیماردلان مدینه ۴; هشدار به شایعه پراکنان مدینه ۶
- مفسدان: برخورد با مفسدان ۱۴; سلب مصونیت از مفسدان ۸; هشدار به مفسدان ۷
- منافقان: نقش منافقان ۱۰
- منافقان مدینه: آواره سازى منافقان مدینه ۱۹; اذیتهاى منافقان مدینه ۱، ۲; افساد منافقان مدینه ۱۹; هشدار به منافقان مدینه ۱
