البقرة ٢٥٢
ترجمه
| البقرة ٢٥١ | آیه ٢٥٢ | البقرة ٢٥٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بِالْحَقِّ»: به گونه راستین، به گونه‌ای که برای اهل کتاب شکّی در آن باقی نماند. (بِالْحَقِّ) حال فاعل (نَحْنُ) یا مفعول (هَا) در فعل (نَتْلُوهَا) است، یعنی: مُتَلَبِّسِینَ بِالْحَقِّ وَ الْصَّوَابِ، أَوْ مُتَلَبِّسَةً بِالْیَقِینِ.
تفسیر
- آيات ۲۵۲ - ۲۴۴ ، سوره بقره
- بيان اتصال و ارتباط آيات مذكوره و آهنگ كلى آنها
- وجه مقيد ساختن قتال و جهاد به قيد ((فى سبيل الله ))و اشاره به معناى قرض دادن به خدا معيار
- معناى قبض و بسط و وجه اينكه سه صفت از صفات خداوند در اين آيه آمده است
- غلط بنى اسرائيل براى حاكم كه موجب اعتراض آنها به فرماندهى طالوت شد
- عمل به مصالح و قدرت بر اجراى آن ، لوازم و شرائط زمامدار است نه شرافت دودمان و ثروتمندى
- افعال خداى سبحان حكيمانه و داراى مصلحت است و در عين حال باريتعالى محكوم و مقهور مصالح نيست
- گفتارى در معناى ((سكينت )) آرامش روانى در سايه ايمان
- اشاره به پيروى جمعى اندك و با ايمان بر لشگرى گران و بى ايمان ، درد استان طالوت و جالوت
- لشكر طالوت سه طايفه شدند
- استعاره از كنايه اى لطيف در: ((ربنا افرغ علينا صبرا))
- توضيحى درباره دفاع و فطرى بودن آن در ذيل ((لولا دفع الله الناس بعضهم ببعض ))
- مسئله دفع و غلبه معنايى و عمومى است
- گفته هاى ساير مفسرين در معناى دفع در آيه شريفه
- بحث روايتى (در ذيل آيات گذشته ، مربوط به قرض دادن به خدا، داستان طالوت ، مراد از سكينت ...)
- داستان جالوت و طالوت از زبان مبارك امام باقر (ع )
- برسى و توضيح بعضى جملات روايت قم
- داستان حضرت داود (ع ) و جنگ طالوت و جالوت به نقل از امام صادق (ع )
- روايتى در باره معناى سكينت
- بحث علمى و اجتماعى (بررسى سه اصل تنازع بقا، انتخاب و تبعيت محيط در طبيعت و اجتماع و نظر اسلام در اين مورد)
- اشكال به نظريه متقدمين از سوى دانشمندان متاءخر
- نظريه كلى فلسفى در باره سه اصل مذكور
- سخن بعضى از مفسرين مبنى بر اينكه آيه ((لولا دفع الله ...))و آياتى ديگر به دو اصل تنازع و انتخاب اشاره دارد
- رد آن گفته و توضيح بطلان استشهادات آن مفسر از برخى آيات قرآنى
- بررسى ادعاى ارتباط آيه ((و لولا دفع الله الناس بعظهم ببعض ...)) و دو قائده تنازع در بقا و انتخاب طبيعى
- بحثى در تاريخ و اينكه چرا قرآن به آن اهتمام ورزيده است
- دو عامل مهم همواره در فن تاريخ دخالت كرده و موجب فساد و بى اعتبارى آن گشته اند
- عوامل ديگرى كه در گذشته و در عصر حاضر موجب بدگمانى به تاريخ نقلى شده اند
- امتياز و اعتبار داستان هائى كه در قرآن آمده نسبت به عهدين و كتب تاريخ
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«252» تِلْكَ آياتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ
اينها آيات خداوند است كه به حقّ بر تو مى‌خوانيم و براستى تو از فرستادگان الهى هستى.
نکته ها
اين آيه، پايان جزء دوّم قرآن است و مى‌فرمايد: داستان‌ها و حوادثى كه در آيات گذشته از آنها سخن به ميان آمد، مايه‌ى عبرت و درس آموزى است.
داستان مرگ هزاران نفر در يك لحظه و زنده شدن مجدّد آنان با دعاى پيامبر، اعطاى منصب رهبرى به جوان چوپانى گمنام، ولى لايق و دانا، پيروزى گروهى اندك بر گروه انبوه دشمن، شهامت و شجاعت يك نوجوان در جنگ و اعطاى مقام نبوّت به او، همه و همه جلوه‌هايى از آيات الهى و نشانه‌هايى از صدق گفتار و رسالت پيامبر اسلام است.
جلد 1 - صفحه 395
جزء «3»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
تِلْكَ آياتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ (252)
تِلْكَ آياتُ اللَّهِ: اين بيانات مذكوره از ورود و با و مردن هزار نفر فراركنندگان و تمليك طالوت و اتيان تابوت و انهزام جبابره و قتل جالوت كه متضمن معجزات واضحات و آيات بينات سبحانى است، نَتْلُوها عَلَيْكَ بِالْحَقِ: مى‌خوانيم ما آن را بر تو به توسط جبرئيل به راستى و درستى و مطابق واقع كه مورخين و اهل كتاب در آن شكى ندارند و مى‌دانند كه حق است و معتقدند. وَ إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ: و بدرستى كه تو اى پيغمبر هر آينه از رسولان هستى به همه خلقان تا آيات ما را به تمام آنها رسانى كه هيچ فردى را بر ما حجت نباشد و ما را بر همه حجت باشد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
تِلْكَ آياتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَيْكَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ (252)
ترجمه
اين آيت‌هاى خدا است كه مى‌خوانيم آنها را بر تو براستى و بدرستيكه تو هر آينه از فرستاده شدگانى..
تفسير
اشاره است بقصه موت هفتاد هزار خانواده و سلطنت طالوت و آمدن تابوت و انهزام لشكر جالوت و كشته شدن او بدست داود (ع) كه اينها تمامى آيات عظمت حقند و بر وجه مطابق با واقع بدون شك و ريب از احدى از اهل كتاب كه در كتب آنها ذكر شده است خداوند وحيا برسول خود اخبار فرموده و اين دلالت تامه بر نبوت او دارد زيرا مسلّم است كه آن حضرت از كسى چيزى تعليم نگرفت و كسى چيزى باو نياموخت.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
تِلك‌َ آياتُ اللّه‌ِ نَتلُوها عَلَيك‌َ بِالحَق‌ِّ وَ إِنَّكَ لَمِنَ المُرسَلِين‌َ (252)
اينها آيات خداست که از روي حقيقت بر تو تلاوت نمود و محققا تو از فرستادگان هستي «تلك» اشاره بمطالبي است که در آيات قبل گذشت از احياء موتي و غلبه فئه قليله بر فئه كثيره و بسلطنت رسيدن افراد گم نام و غيره يعني اينها نشانه‌هاي قدرت و عظمت پروردگار است و تلاوت از تلو است يعني از پي يكديگر خواندن يعني آنها را پي در پي بر تو نازل فرموديم و «بالحق» اشاره بحقيت و مطابق واقع بودن آنهاست.
وَ إِنَّكَ لَمِنَ المُرسَلِين‌َ و تو از جانب خدا فرستاده شدي که براي مردم اينکه آيات را تلاوت فرمايي.
تم‌ّ بعون اللّه تعالي المجلد الثاني من التفسير المسمّي باطيب البيان في آخر الصفر من العام 1386 القمري الهجري پايان جزو دويم قرآن و جلد دويم اطيب البيان
جلد 2 - صفحه 517
تنبيه
چنانچه در مقدمه مفصلا بيان شده در اينکه تفسير از اموري صرف نظر نموديم بر خلاف نوع كتب تفاسير.
1- اختلاف قراآت زيرا غير از سياهي قرآن ساير قراآت مدرك معتبري ندارد چنانچه در گفتار چهارم مقدمه بيان شده 2- مراعات نظم سور و آيات زيرا مسلما قرآن باين ترتيب نازل نشده مگر بعض سور و بعض آيات که شدت مناسبت دارد.
3- تفسيرات مفسرين که بر خلاف ظواهر آيات است و مدرك معتبري از اهل بيت عصمت و طهارت ندارد چون تفسير برأي است و در اخبار معتبره نهي شده از نقل آن خود داري كرديم چنانچه در گفتار سيم مقدمة مفصلا بيان شده 4- آياتي که از ظواهر آن نميتوان تعيين مراد نمود و خبر معتبري هم از معصوم نداريم علم آن را محول نموديم باهل آن لانهم ادري بما في البيت.
5- شأن نزول آيات اگر مدرك معتبري از معصوم نداريم تخرص بغيب است نسأل اللّه ان يعصمنا من الخطاء و الزلل و ان يجعل ذلک ذخيرة لمعادنا بحق محمّد و اله صلّي اللّه عليه و آله و الحمد للّه
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 252)- این آیه اشاره به داستانهای متعددی است که در آیات گذشته در باره بنی اسرائیل بیان شده است که هر کدام نشانه‌ای از قدرت و عظمت پروردگار است و پاک از هر گونه خرافه و افسانه و اساطیر بر پیامبر نازل گردیده و در آن می‌فرماید: «اینها آیات خداست که به حق بر تو می‌خوانیم و تو از رسولان هستی» (تِلْکَ آیاتُ اللَّهِ نَتْلُوها عَلَیْکَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ).
آغاز جزء سوم قرآن مجید
ادامه سوره بقره
نکات آیه
۱ - میراندن و زنده کردن خداوند، جمعیّتى را که به سبب ترس مرگ از دیارشان گریختند، از آیات الهى (الم تر الى الّذین خرجوا ... تلک ایات اللّه) کلمه «تلک» علاوه بر اینکه اشاره به داستان طالوت و جالوت است، مى تواند اشاره به قصّه سابق بر آن نیز باشد; یعنى قصّه آنان که از مرگ گریختند و ... .
۲ - داستان طالوت و هلاکت جالوتیان، از آیات الهى (الم تر الى الملأ من بنى اسرائیل ... تلک ایات اللّه) کلمه «تلک» اشاره به داستان طالوت و جالوت است.
۳ - دفع تجاوز و ستمگرى و جلوگیرى از فساد آدمیان در زمین به وسیله یکدیگر، از آیات الهى (و لو لا دفع اللّه الناس ... تلک ایات اللّه) «تلک» مى تواند اشاره به سنّتى باشد که خداوند با جمله «و لو لا دفع اللّه ... » بیان فرموده است.
۴ - داستانهاى بازگوشده در قرآن، از آیات الهى (تلک ایات اللّه)
۵ - خداوند، بیان کننده آیات خویش بر پیامبر(ص)، به دور از هر گونه راهیابى باطل در آن (تلک ایات اللّه نتلوها علیک بالحق)
۶ - حقانیّت داستانهاى بازگوشده در قرآن (تلک ایات اللّه نتلوها علیک بالحق)
۷ - حضرت محمّد (ص)، از رسولانِ الهى (و انّک لمن المرسلین)
۸ - پیامبر اکرم (ص)، رسالت دارِ ابلاغِ تاریخ عبرت آموز گذشتگان (تلک ایات اللّه ... و انّک لمن المرسلین)
۹ - بیان بحقّ تاریخ گذشتگان توسط پیامبر (ص)، نشانه اى بر حقانیّت رسالت وى (تلک ایات اللّه ... و انّک لمن المرسلین)
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: ۱، ۲، ۳، ۴ تبیین آیات خدا ۵
- احیاى مردگان: ۱
- انبیا: اهداف انبیا ۸
- تاریخ: عبرت از تاریخ ۸
- ترس: ترس از مرگ ۱
- جالوت: هلاکت جالوت ۲
- جهاد: جهاد دفاعى ۳
- طالوت: قصه طالوت ۲
- فساد: دفع فساد ۳
- قرآن: قصص قرآن ۴، ۶، ۹
- محمّد (ص): حقّانیت محمّد (ص) ۹ ; رسالت محمّد (ص) ۷ ; نقش محمّد (ص) ۸
