النمل ١١
ترجمه
| النمل ١٠ | آیه ١١ | النمل ١٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«إِلاّ مَنْ ...»: مگر کسی که. با توجّه بدین معنی، استثناء متّصل است و مراد از لغزش پیغمبران، ترک اوّلی است و تنها به صورت گناه است (نگا: اعراف / و ، انبیاء / ، قصص / ) یا این که (إِلاّ) به معنی (لکن) است و معنی آن در ترجمه آیه گذشت، و استثناء منقطع است و مستثنی کسانی جز پیغمبران هستند که در پرتو توبه و ترک معاصی و انجام کارهای پسندیده، می‌توانند از مغفرت و مرحمت خدا برخوردار گردند (نگا: انعام / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۷ - ۱۴، سوره نمل
- معناى ((شهاب )) و ((قبس )) در ((آتيكم بشهاب قبس لعلكم تصطلون
- وجوه مختلف درباره مراد از ((من فى النار)) در آيه شريفه
- بيان عدم منافات بين تشبيه عصاى موسى عليه السّلام بعد از القاء، به ((ثعبان مبين=مار بزرگ )) و به ((جانّ :مار كوچك ))
- توضيحى درباره جمله ((انى لا يخاف لدى المرسلون )) و بيان اينكه ترس موسىعليه السّلام مذموم نبوده است
- توضيح درباره ((الا من ظلم ثم بدل حسنا...))
نکات آیه
۱ - تنها ظالمان و گنه کاران در معرض خطر کیفر و عقاب الهى (إنّى لایخاف لدىّ المرسلون . إلاّمن ظلم ثمّ بدّل حسنَا) از مفهوم «لایخاف لدىّ المرسلون» استفاده مى شود که غیر از رسولان، هیچ شخص دیگرى از عقاب الهى در امان نیست. عبارت «إلاّ من ظلم...» استثنا از این مفاد است; یعنى، همه ظالمان در معرض خطر قرار دارند، مگر کسانى که ستم کردند ولى آن را با انجام خوبى ها جبران نمودند.
۲ - توبه و انجام عمل صالح، از میان برنده آثار سوء ظلم و گناه (إلاّمن ظلم ثمّ بدّل حسنَا بعد سوء) «تبدیل» (مصدر «بدّل») به معناى جایگزین کردن است. جایگزینى وقتى تحقق مى یابد که یکى برود و دیگرى جاى آن را بگیرد. گفتنى است که مراد از «ظلم» در آیه شریفه، مطلق معصیت است و مراد از «حُسن» هم مى تواند توبه باشد و هم عمل صالح; یعنى، «لکن آنان که با ارتکاب گناه مرتکب ظلم شدند ولى بعداً توبه [یا عمل صالح] را جایگزین آن نمودند بدانند که من غفور و رحیم هستم و آنان را مى بخشم و مورد رحمت خویش قرار مى دهم. بنابراین آنان نیز بعد از این از چیزى نترسند.
۳ - توبه کنندگان، در امان از کیفر و عقاب الهى (إنّى لایخاف لدىّ المرسلون . إلاّ من ظلم ثمّ بدّل حسنَا بعد سوء فإنّى غفور رحیم)
۴ - پذیرش توبه گنه کاران، وعده اکید خدا به آنان (إلاّ من ظلم ثمّ بدّل حسنَا ... فإنّى غفور رحیم)
۵ - ارتکاب گناه، ظلم و درپى دارنده کیفر الهى (لایخاف لدىّ المرسلون . إلاّمن ظلم)
۶ - رسولان الهى، مبرّا از ظلم و گناه (إنّى لایخاف لدىّ المرسلون . إلاّمن ظلم)
۷ - توبه و نیکى پس از گناه و ظلم، موجب بهره مندى از رحمت و غفران الهى (إلاّمن ظلم ثمّ بدّل حسنا بعد سوء فإنّى غفور رحیم)
۸ - ظالمان و گنه کارانِ غافل از جبران بدى هاى خویش، از بخشش و رحمت خداوند محروم اند. (إلاّمن ظلم ثمّ بدّل حسنا بعد سوء فإنّى غفور رحیم) از این که خداوند، تنها به توبه کنندگان و جبران کنندگان بدى هاى خویش، نوید غفران و رحمت داده است، مطلب یاد شده استفاده مى شود.
۹ - خداوند، غفور (آمرزنده) و رحیم (مهربان) است. (فإنّى غفور رحیم)
موضوعات مرتبط
- آمرزش: عوامل آمرزش ۷; محرومان از آمرزش ۸
- اسماء و صفات: رحیم ۹; غفور ۹
- انبیا: انبیا و ظلم ۶; انبیا و گناه ۶; تنزیه انبیا ۶; عصمت انبیا ۶
- تائبان: امنیت تائبان ۳
- توبه: آثار توبه ۲، ۷; وعده قبول توبه ۴
- خدا: آمرزشهاى خدا ۸; رحمت خدا ۷، ۸; مصونیت از کیفرهاى خدا ۳; وعده هاى خدا ۴
- رحمت: عوامل رحمت ۷; محرومان از رحمت ۸
- ظالمان: کیفر ظالمان ۱; محرومیت ظالمان غافل ۸
- ظلم: موارد ظلم ۵; موانع کیفر ظلم ۲
- عمل صالح: آثار عمل صالح ۲، ۷
- کیفر: عوامل کیفر ۵
- گناه: آثار گناه ۵; موانع کیفر گناه ۲
- گناهکاران: کیفر گناهکاران ۱; محرومیت گناهکاران غافل ۸
