عِفْرِيت
ریشه کلمه
- عفر (۱ بار)
قاموس قرآن
[نمل:39]. در قاموس و اقرب الموارد گفته: «اَلْعِفْريتُ: اَلنَّافِذُ فى الْاَمْرِ المبالغُ فيهِ مِنْ دُهاءٍ- و الخَبيثُ الْمُنْكَرُ» در اقرب گفته: گويند «رَجُلٌ عِفْريتٌ وَاَسَدٌ عِفْريتٌ» يعنى مرد قوى و شير قوى. در مجمع فرموده: اصل عفريت از عفر به معنى تراب است كه او حريف خويش رابه خاك مىاندازد. على هذا بهتر است عفريت را در آيه قوى و زيرك معنى كنيم يعنى زيرك پرزورى از جنيّان گفت :من تخت ملكه را پيش از آنكه از جاى برخيزى برايت مىآورم و آنچه امثال راغب آن را«العارم و الخبيث» (موذى پست) معنى كردهاند مناسب نيست. از نهايه ابن اثير روشن مى شود كه تاء عفريت زائد و اصل آن عفرى و آن به معنى قوى و زيرك است و در نامه ابوموسى آمده: «غَشِيَهُمْ يَوْمَ بَدْرٍ ليثاً عِفرياً» روز بدر در حاليكه مثل شيرقوى و زيرك بود بر سر كفار آمد ظاهراً ابوموسى اين كلمه را در مدح على «عليهالسلام» گفته است. رجوع شود به «نهايه».
