الظّلّة
«ظُلَّه» از مادّه «ظِلّ» در اصل به معناى قطعه ابرى است که سایه مى افکند، بسیارى از مفسرین در ذیل آیه، چنین نقل کرده اند:
هفت روز، گرماى سوزانى سرزمین آنها را فرا گرفت، و مطلقاً نسیمى نمىوزید، ناگاه قطعه ابرى در آسمان ظاهر شد، و نسیمى وزیدن گرفت، آنها از خانه هاى خود بیرون ریختند و از شدت ناراحتى به سایه ابر پناه بردند. در این هنگام، صاعقه اى مرگبار از ابر برخاست، صاعقه اى با صداى گوش خراش، و به دنبال آن آتش بر سر آنها فرو ریخت، لرزه اى بر زمین افتاد، و همگى هلاک و نابود شدند.
ریشه کلمه
- ظلل (۳۵ بار)
قاموس قرآن
(بضم ظاء و تشديد لام) سايبان. در مجمع ذيل آيه 56 نساء فرموده: «الظّلة الستره» مفردات ابرى كه سايه مىاندازد گفته و مىگويد: اغلب در شىء مكروه به كار رود. [اعراف:171]. چون كوه را كنديم و بالاى سرشان برديم گوئى سايبان بود [شعراء:189]. آيه درباره قوم شعيب عليه السلام است كه توده ابرى ظاهر شد و عذاب به وسيله آن محوشان كرد ظاهر آن است كه ابر بر آنها سايه افكند و در زير آن قرار گرفتند پس عذاب شروع گرديد. جمع آن ظُلَل (بضم ظاء و فتح لام) است [لقمان:32]. [مرسلات:30-31]. ظاهراً مراد از ظل سايه ايست كه از دود تشكيل شده كه درباره دوزخيان فرموده: [واقعة:44-43]. و «لا بارِدٍ ولا كَريمٍ» بجاى «لاظَليلٍ» است، علت سه شعبه بودن دخان معلوم نيست به نظر مىآيد كه اولى معلول عدم توحيد، دومى معلول عدم عمل و سومى معلول عدم ايمان به آخرت باشد. كه در كفّار هيچ يك از سه اصل [بقره:62]. وجود ندارد در صافى از حضرت باقر عليه السلام نقل شده كه «ظِلٍ ذى ثَلثِ شُعَب» را دخان آتش فرمودهاند. يعنى: برويد به سوى سايه سه شعبه از دود كه گوارا و خوش آيند نيست و از شعله آتش مانع نمىباشد.
