فَاخْلَع
ریشه کلمه
قاموس قرآن
بركندن. [طه:12] منم پروردگار تو پا پوش خود را بر كن كه تو در وادى پاك طوى هستى. به عقيده الميزان وادى سينا در اثر خطاب خدا و مقام قرب و موطن حضور و مناجات، مقدس شد و شرط ادب آن بود كه موسى در آن جا بى كفش باشد لذا امر به خلع نعل شد، مقدّس بودن كعبه شريف و مساجد و مشاهد مشرفه همه از اين باب است، شرافت مكان به سبب عبادت مخصوص و يا واقعه محترمى است كه در آن تشريع و يا در آن جا واقع شده و گرنه ميان اجزاء زمان و مكان تفاضلى نيست. اين سخن قوى و صحيح است و صدر آيه «اِنّى اَنَا رَبُّكَ» و آيه ما قبل «نُودِىَ يا مُوسى» و آيات ما بعد، شاهد آناند در مجمع از كعب و عكرمه نقل كرده: علت اين خطاب آن بود كه كفش موسى از پوست ميته خر بود و در وجه سّوم از وجوه چهارگانه مىگويد: علّت اين دستور آن است كه پا برهنه بودن علامت تواضع و فروتنى است و لذا بزرگان سلف پا برهنه طواف مىكردند و آنرا از اصّم نقل مىكند. اين وجه نيز قابل قبول و طبع پسند است. آن چه از بعض صوفيّه نقل شده كه مراد از آن تمكّن و استقامت است بى مدرك و خالى از اعتبار مىباشد.اين كلمه فقط يكبار در كلام حق آمده است.
