الْغَار
ریشه کلمه
- غور (۴ بار)
قاموس قرآن
شكاف در سينه كوه. در اقرب الموارد نقل كرده: غار محلى است كه از كوه مىشكافند و چون بزرگ و وسيع باشد آن را كهف گويند. [توبه:40]. اگر او را يارى نكنيد، خدا او را يارى كرد آنگاه كه كفار بيرونش كردند، حال آنكه فقط دومين دوتن بود (و سومى نبود) آنگاه كه آن دو در آن غار بودند، به رفيقش مىگفت محزون مباش خدا با ماست. خدا آرمش خويش را بر قلب او نازل كرد و با لشكريانى كه نديديد ياريش نمود. مراد از «الغار» غار جبل ثور است كه رسول خدا «صلى اللَّه عليه و آله» به هنگام هجرت از مكه با ابوبكر در آن مخفى شدند و كفار تا كنار آن آمدند به طوريكه صدايشان از درون غار شنيده مىشد. جبل ثور تقريباً در چهار فرسخى مكه واقع شده و غار معروف در يكى از ارتفاعات آن واقع است بالا رفتن از كوه و رسيدن به غار به زحمت انجام مىگيرد و آن دو در دارد يكى در طرف غرب به وسعت دو وجب در سه وجب كه شخص بايد روى شكم و خوابيده از آن داخل شود و يكى در جانب شرق كه كمى از آن بزرگتر است به قولى درب شرقى بعداً احداث شده كه مردم از يكى داخل و از ديگرى خارج شوند. همانجا محل اختفاء بزرگترين ابناء بشر، محمدبن عبداللَّه «صلى اللَّه عليه و آله» وسلم است كه تاريخ بشريت را دگرگون و جهانيان را به توحيد دعوت فرمود. ناگفته نماند: آيه صريح است در اينكه آن حضرت رفيقى در غار داشته است. و به تصريح همه او ابوبكر بود. جمله «لاتَحْزَنْ اِنَّ اللَّهَ مَعَنا» دلالت بر اضطراب او دارد كه آن حضرت براى رفع اضطراب وى چنين فرموده است. ضمائر: «نَصَرَهُ - اَخْرَجَهُ - عَلَيْهِ - اَيَّدَهُ» همه راجع به حضرت رسول «صلى اللَّه عليه و آله» و نزول سكينه نيز راجع به آن حضرت است و اگر جمله «اِنَّ اللَّهِ مَعَنا» و در غار بودن مدحى براى ابوبكر باشد، انكار غدير خم و ناديده گرفتن وصيت رسول خدا «صلى اللَّه عليه و آله» و امثال آن خط بطلانى است بر همه گذشته [محمّد:33].
