بَرَکَات
«برکات» جمع «برکت» است و در اصل به معناى «ثبات» و استقرار چیزى است و به هر نعمت و موهبتى که پایدار بماند اطلاق مى گردد، در برابر موجودات بى برکت که زود فانى، نابود و بى اثر مى شوند.
ریشه کلمه
- برک (۳۲ بار)
قاموس قرآن
فايده ثابت. قاموس بركت را نموّ، زيادت، سعادت و و بروك را ثبوت معنى كرده و گويد: بارك على محمّد و آل محمّد يعنى شرف و كرامت آنها را هميشگى كن. مجمع البيان ذيل آيه 97 از سوره بقره گفته: اصل بركت به معنى ثبوت است گويند:«بَرَكَ بروكاً» يعنى ثابت شد، پس بركت به معنى ثبوت فايده است در اثر نمّو و رشد، مَجْمَع آب را بركه گويند كه آب در آن ثابت است. در مفردات گويد: بركت يعنى ثبوت خير خدائى در يك چيز، و مجمع آب را از آن بركه ناميدهاند. مبارك چيزى است كه در آن فايده ثابت باشد. تبارك اللّه از آن جهت گفته مىشود كه فايدههاى ثابت در خدا و از خداست با بلندى مقام. از مجموع آنچه كه نقل شد به دست مىآيد كه بركت به معنى فايده ثابت است (و ممكن است گاهى از ان مطلق ثبوت اراده شود) و آن با نموّ و زيادت و سعادت قابل جمع و بلكه از اين معانى كنار نيست. [اعراف:54] يعنى ثابت در خير است، هميشه مفيد است خدائى كه پرورش دهنده مخلوقات است. مجمع البيان آنرا ثبوت دائمى معنى كرده و گويد: بلند مقام است در يكتائى ابدى. ولى ترجمه ما بهتر از آنست مخصوصاً كه تبارك اللّه در 9 محلّ از قرآن آمده و در قبل يا بعد آنها نعمت و قدرت خدا ذكر شده است و آن با فايده و مفيد بودن بسيار مىسازد،گرچه اين ترجمه (هميشگى است خدائى كه ربّ العالمين است) نيز كاملاً درست و صحيح است. [فصّلت:10] در روى زمين كوههاى ثابت و فايده دائمى قرار داد [اعراف:96] هر آينه مىگشاديم بر آنها فايدههاى ثابت از آسمان. قرآن مجيد و كعبه و باران و عيسى از آن جهت در آيات شريفه، مبارك خوانده شدهاند كه در آنها بركت و فايده ثابت هست و محلّ بركتاند.
