يُجَادِل
«جَدَل» از مادّه «جِدال» به معناى گفتگوئى است که بر اساس نزاع و تسلط بر دیگرى صورت گیرد; و بنابراین «مجادله» به معناى آن است که دو نفر در برابر هم به جر و بحث و مشاجره برخیزند. این کلمه در اصل ـ به طورى که «راغب» مى گوید ـ از «جَدَلْتُ الْحَبْلَ» (طناب را محکم تابیدم) گرفته شده است; گویى کسى که چنین سخنانى مى گوید، مى خواهد طرف مقابل را به زور از افکارش بپیچاند. بعضى نیز گفته اند که اصل «جدال» به معناى کشتى گرفتن و دیگرى را بر زمین افکندن است که در مشاجرات لفظى نیز به کار مى رود.
«یُجادِلُ» از مادّه «جَدَل»، در اصل، به معناى «تابیدن طناب و محکم کردن آن است»، سپس، در مورد ساختمانها و زره، و مانند آن، به کار رفته و به همین جهت، به عمل کسانى که در مقابل هم مى ایستند و مناظره مى کنند و هر کدام مى خواهد پایه هاى سخن خود را محکم کرده، بر دیگرى غلبه نماید، «مجادله» گفته مى شود.
ولى، باید توجّه داشت که: «مجادله» از نظر محتواى لغت عرب، همیشه مذموم نیست (هر چند در فارسى روزمره، به ما این معنا را مى بخشد) بلکه اگر در مسیر حق، و متکى به منطق، و براى تبیین واقعیت ها، و ارشاد افراد بى خبر بوده باشد، ممدوح است، و اگر متکى به دلائل واهى، و ناشى از تعصب و جهل و غرور، و به منظور اغفال این و آن، صورت گیرد، مذموم است، و اتفاقاً در قرآن مجید، در هر دو مورد به کار رفته است.
ریشه کلمه
- جدل (۲۹ بار)
