الْمُهَيْمِن
ریشه کلمه
- همن (۲ بار)
قاموس قرآن
[حشر:23]. در قاموس گويد: «هَيْمَنَ عَلى كَذا: صارَ رَقيباً عَلَيْهِ وَ حافِظاً» يعنى بر او مراقب ونگهدار شد در مجمع البيان فرموده: «هَيْمَنَ الرَّجُلُ» يعنى مراقب و حافظ و حاضر گرديد. على هذا مهيمن به معنى مراقب و حافظ است مثل رقيب كه در اسماء حسنى آمده است. يعنى: اوست خداى حاكم، پاك، بى آزار، ايمنى ده، مراقب بندگان، توانا، مصلح . [مائده:48]. ضمير «عَلَيْهِ» به «الكِتاب» دوم راجع است كه مراد مطلق كتابهاى آسمانى گذشته است يعنى: قرآن را به حق بر تو نازل كرديم كه هم كتابهاى گذشته را تصديق مىكند و هم مراقب و حافظ آنهاست. مىشود گفت قرآن با مهيمن و مراقب بودن دوكار انجام مىدهد يكى اينكه حافظ آنهاست و وجود آنها را تثبيت و تصديق مىكند و هم مراقب و مسلط برآنهاست و آنچه را از اغلاط و تحريف و نسيان برآنها راه يافته بيان مىدارد و اين مخالف آن نيست كه قران احكامى غير ازاحكام تورات و انجيل را بياورد قرآن در عين حال كه مراقب و مصدق آن دو است احكام گستردهاى كه مطابق هر عصر است نيز دارد لذا در ذيل آيه فرموده: «فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِماأَنْزَلَ اللهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْوُائَهُمْ عَمَّا جاءَكَ مِنَ الحَقِ لِكُلٍ جَعَلْنامِنْكُمْ شِرْعَةً وَ مِنْهاجاً...». يعنى ميان اهل كتاب با آنچه خدا بتو نازل كرده حكم كن، زيرا كتاب تو قائم به امر دين و حافظ و مراقب كتب گذشته است. در المنار گويد معناى «مُهَيْمِنا عليه» آن است كه رقيب و گواه آنهاست. حقيقت حال آنها را در اصل انزال و اينكه مخاطب آنها چه كسانى بودند، و اينكه مقدارى ازآنها فراموش شده و از بين رفته و بسيارى دچار تحريف و تأويل گشته و از عمل به آنها اعراض شده، بيان مىدارد.
