آل عمران ١٦١

وَ مَا کَانَ‌ لِنَبِيٍ‌ أَنْ‌ يَغُلَ‌ وَ مَنْ‌ يَغْلُلْ‌ يَأْتِ‌ بِمَا غَلَ‌ يَوْمَ‌ الْقِيَامَةِ ثُمَ‌ تُوَفَّى‌ کُلُ‌ نَفْسٍ‌ مَا کَسَبَتْ‌ وَ هُمْ‌ لاَ يُظْلَمُونَ‌

ترجمه

(گمان کردید ممکن است پیامبر به شما خیانت کند؟! در حالی که) ممکن نیست هیچ پیامبری خیانت کند! و هر کس خیانت کند، روز رستاخیز، آنچه را در آن خیانت کرده، با خود (به صحنه محشر) می‌آورد؛ سپس به هر کس، آنچه را فراهم کرده (و انجام داده است)، بطور کامل داده می‌شود؛ و (به همین دلیل) به آنها ستم نخواهد شد (چرا که محصول اعمال خود را خواهند دید).

و هيچ پيامبرى را نسزد كه خيانت ورزد، و هر كه خيانت كند روز قيامت آنچه خيانت كرده با خود بياورد، آن‌گاه به هر كسى پاداش هر چه كرده به تمامى داده شود و بر آنان ستم نرود

و هيچ پيامبرى را نسزد كه خيانت ورزد، و هر كس خيانت ورزد، روز قيامت با آنچه در آن خيانت كرده بيايد؛ آنگاه به هر كس [پاداش‌] آنچه كسب كرده، به تمامى داده مى‌شود، و بر آنان ستم نرود.

و هیچ پیغمبری خیانت نخواهد کرد، و هر کس خیانت کند روز قیامت با همان خیانت بیاید (و به کیفر آن برسد) و هر کس هر عمل به جا آرد به جزای کامل آن می‌رسد و به هیچ کس ستمی نخواهد شد.

هیچ پیامبری را نَسِزد که [در اموال، غنایم، سایر امور به امت خود] خیانت ورزد و هر که خیانت کند، روز قیامت با آنچه در آن خیانت کرده بیاید؛ سپس به هر کس آنچه را مرتکب شده به طور کامل می دهند، و آنان مورد ستم قرار نمی گیرند.

هيچ پيامبرى خيانت نكند و هر كه به چيزى خيانت كند، آن را در روز قيامت با خود آورد. سپس جزاى عمل هر كس به تمامى داده خواهد شد و بر كسى ستمى نرود.

و هیچ پیامبری را نمی‌سزد که خیانت روا دارد و هرکس خیانت‌ورزد، روز قیامت، وبال خیانتش را همراه آورد، آنگاه به هرکس جزای کار و کردارش به تمامی داده شود و بر آنان ستم نرود

و هيچ پيامبرى را نرسد كه خيانت كند و هر كه خيانت كند با آن خيانتى كه كرده روز رستاخيز بيايد و آنگاه به هر كسى [پاداش‌] آنچه كرده تمام داده شود و بر آنان ستم نرود.

(شما گمان کردید ممکن است پیغمبر به شما خیانت کند! در حالی که) هیچ پیغمبری را نسزد که خیانت کند، و هر کس خیانت ورزد، در روز رستاخیز آنچه را که در آن خیانت کرده است با خود (به صحنه‌ی محشر) می‌آورد، سپس به هرکسی پاداش و پادافره آنچه کرده است به تمام و کمال داده می‌شود، و بدانان ستم نخواهد شد.

و برای هیچ پیامبر برجسته‌ای شایسته نبوده است که خیانت ورزد. و هر کس خیانت ورزد، روز قیامت با آنچه در آن خیانت کرده، بیاید. سپس به هر کس (پاداش) آنچه کسب کرده به تمامی داده شود و بر آنان ستم نرود.

و نرسد یا نبوده است پیمبری را که خیانت ورزد در بهره‌های جنگ و هر کس خیانت کند بیاید با آنچه خیانت کرده است روز قیامت سپس سر به سر پرداخته شود به هر کس آنچه را فراهم کرده است و آنان ستم نشوند

آل عمران ١٦٠	آیه ١٦١	آل عمران ١٦٢
سوره : سوره آل عمران نزول : ٣ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«یَغُلَّ»: خیانت در غنیمت کند. «غَلَّ»: خیانت در غنیمت کرد. «تُوَفَّی»: به تمام و کمال داده می‌شود.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ اعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ‌ مِنْ‌... (۴)

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- ساحت پیامبران، پاک و منزّه از هر گونه خیانت است. (و ما کان لنبىّ ان یغلّ) «یغلّ» از ماده غلول و غَلل، به معناى خیانت است.

۲- ناسازگارى خیانت با مقام نبوّت و رسالت الهى (و ما کان لنبىّ ان یغلّ)

۳- امانتدارى پیامبر (ص) در جمع آورى و تقسیم غنایم (و ما کان لنبىّ ان یغلّ) در شأن نزول آیه آمده که تیراندازان گماشته شده بر تپه احد، سنگر خویش را به این پندار رها کردند که پیامبر (ص)، غنایم را بین همه رزمندگان تقسیم نخواهد کرد و هر کس هر چه به دست آورد، از آن او خواهد شد. (مجمع البیان، ذیل آیه).

۴- امانتدارى در جمع آورى و حفظ و تقسیم امکانات عمومى جامعه، از وظایف رهبران الهى* (و ما کان لنبىّ ان یغلّ) با توجّه به شأن نزول ذکر شده براى آیه.

روایات و احادیث

۵- گمان باطل برخى از مسلمانان صدر اسلام مبنى بر خیانت پیامبر (ص) در غنایم جنگى (و ما کان لنبىّ ان یغلّ) در برخى از شأن نزولهاىِ مربوط به آیه آمده که غنیمتى از غنایم جنگى بدر مفقود شد و عدّه اى چنین پنداشتند که پیامبر (ص) آن را تصاحب کرده است. (مجمع البیان، ذیل آیه.) و از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمود: ... الم ینسبوا نبیّنا محمّداً (ص) ... الم ینسبوه یوم بدر الى انّه اخذ لنفسه من المغنم قطیفة حمراء حتّى اظهره اللّه عزّ و جلّ على القطیفة و برء نبیّه من الخیانة و انزل بذالک فى کتابه «و ما کان لنبىّ ان یغلّ ... ».

۶- روز رستاخیز، عرصه حشر خیانتکاران به همراه آنچه (اموال و ... ) در آن خیانت کرده اند. (و من یغلل یأت بما غلّ یوم القیمة) در برداشت فوق، «باء» در «بما غلّ»، باء مصاحبت گرفته شده است.

۷- تجسم رفتار ناپسند خیانتکاران در روز رستاخیز (و من یغلل یأت بما غلّ یوم القیمة) برخى برآنند که مراد از «ما غلّ»، آن مالى که در دنیا مورد خیانت واقع شده، نیست ; بلکه گناه خیانتکارى در قیامت تجسّم مى یابد و خیانتکار همراه آن گناهِ مجسّم در صحنه قیامت حاضر مى شود.

۸- رسوایى و مجازات خیانتکاران در قیامت (و من یغلل یأت بما غلّ یوم القیمة ثمّ توفّى کلّ نفس ما کسبت)

۹- حرمت خیانتکارى (و من یغلل یأت بما غلّ یوم القیمة ثمّ توفّى کلّ نفس ما کسبت)

۱۰- رستاخیز براى انسان، عرصه دریافت کامل سزاى کردار خویش (ثمّ توفّى کلّ نفس ما کسبت)

۱- «توفّى» از مصدر «توفیة» به معناى پرداخت و دریافت کامل است. ۲ در برداشت بالا، بنابر گفته برخى از مفسران، کلمه «جزاء» قبل از «ما کسبت» مقدّر گرفته شده است ; یعنى «توفّى جزاء ما کسبت».

۱۱- خیانتکاران، دریافت کنندگان کامل (بدون کم و زیاد) جزاى رفتار ناپسند خویش، در روز رستاخیز (و من یغلل ... ثمّ توفّى کلّ نفس ما کسبت و هم لایظلمون)

۱۲- در قیامت به حق هیچ کس ظلمى نخواهد شد. (و هم لا یظلمون)

۱۳- پاداش و جزاىِ کردار آدمى در قیامت بر اساس عدل (ثمّ توفّى کلّ نفس ما کسبت و هم لا یظلمون)

۱۴- ضرورت برپایى قیامت و معاد براى دریافت تمامى جزاها و پاداشهاى اعمال* (و من یغلل یأت بما غلّ یوم القیمة ثمّ توفّى کلّ نفس ما کسبت و هم لا یظلمون) جمله «و هم لا یظلمون» (عدالت الهى)، پس از جمله «توفّى کلّ نفس ما کسبت»، بیانگر این است که ستم نشدن بر انسانها در گرو دریافت کامل جزا و پاداش اعمال آنان مى باشد ; و این معنا تنها در قیامت تحقق مى یابد.

۱۵- هر کس در چیزى خیانت کند، در قیامت آنرا در جهنّم دیده و باید در آتش جهنّم رفته و آن را بیرون آورد. (و من یغلل یأت بما غلّ یوم القیمة) امام باقر (ع) درباره آیه فوق فرمود: ... و من غلّ شیئا رآه یوم القیمة فى النّار ثمّ یکلّف ان یدخل الیه فیخرجه من النّار.

۱۶- به مجازات رسیدن خیانتکاران در اموال امام در قیامت (و من یغلل یأت بما غلّ) امام صادق (ع): الغلول کلّ شىء غلّ عن الامام.

موضوعات مرتبط

• آخرت:۱۰
• آیات احکام:۹
• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۵
• امانتدارى:۳، ۴
• امکانات عمومى:۴
• اموال عمومى: حفظ اموال عمومى ۴
• انبیا: صفات انبیا ۱ ; عصمت انبیا ۱
• بیت‌المال: خیانت به بیت‌المال ۱۶
• پاداش:۱۳، ۱۴، ۱۶ اخروى ۱۰
• جنگ: غنیمت جنگى ۳، ۵
• جهنّم: آتش جهنّم ۱۵
• حقوق: در قیامت ۱۲
• خائنان: در قیامت ۶، ۷، ۸، ۱۱، ۱۶ ; کیفر خائنان ۸
• خیانت:۱، ۲، ۵، ۱۶ حرمت خیانت ۱، ۲، ۵، ۱۶ ۹ ; کیفر خیانت ۱، ۲، ۵، ۱۶ ۱۱، ۱۵، ۱۶
• رهبرى: امانتدارى رهبرى ۴ ; مسؤولیت رهبرى ۴
• ظلم: در قیامت ۱۲
• عدالت: در قیامت ۱۲، ۱۳، ۱۴
• عقیده: باطل ۵
• عمل: پاداش عمل ۱۳، ۱۴، ۱۶ ; تجسم عمل ۷، ۱۵ ; کیفر عمل ۱۳، ۱۴
• قیامت:۶، ۸، ۱۱، ۱۲، ۱۴، ۱۶ ظهور حقایق در قیامت ۶، ۸، ۱۱، ۱۲، ۱۴، ۱۶ ۷ ; میزان در قیامت ۶، ۸، ۱۱، ۱۲، ۱۴، ۱۶ ۱۳
• کیفر:۸، ۱۱، ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۶ اخروى ۱۰
• محرمات:۹
• محمّد (ص): افترا به محمّد (ص) ۵ ; امانتدارى محمّد (ص) ۳
• مسلمانان: صدر اسلام ۵
• معاد: ضرورت معاد ۱۴
• نبوت:۲