النحل ٩٥
ترجمه
| النحل ٩٤ | آیه ٩٥ | النحل ٩٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لا تَشْتَرُوا»: (نگا: بقره / ، آل‌عمران / . «ثَمَناً قَلِیلاً»: بهای اندک. قیمت ناچیز. مراد این است که هرگونه بها و کالائی، حتّی اگر تمام دنیا هم باشد در برابر عهدشکنی ناچیز است.
تفسیر
- نحل آيات ۹۰ - ۱۰۵،سوره نحل
- اشاره به احتمام شديد در اسلام به اصلاح وضع جامعه
- اشاره به معنا و اقسام دوگانه عدل (فردى و اجتماعى )
- بيان اينكه امر به عدل در ((ان الله ياءمر بالعدل و الاحسان )) امر به عدالت اجتماعىاست
- امر به احسان نسبت به ديگران در ((ان الله ياءمربالعدل و الاحسان )) و احسان نسبت به خويشاوندان در ((ايتاء ذى القربى ))
- نهى از فحشا و منكر و بغى در واقع امر به حفظ وحدت در مجتمع است
- سبب شناعت شكستن قسم
- تمثيل نقض عهد به پنبه كردن خود رشته
- انسان مسؤ ول است و اضلال خدا ابتدائى نيست و فرع بر ضلالت شخص گمراه است
- نهى مستقل از اينكه هسم وسيله خدعه و دغلكارى قرار داده شود
- مقصود از اينكه فرمود: صابران را پاداش مى دهيم ((با حسن ما كانوا يعملون ))
- ويژگيهاى حيات طيبه اى كه خداوند آن را به نيكوكاران وعده داده است
- وجوهى ديگر كه درباره مراد از حيات طيبه گفته شده است
- مراد از استعاذه به خدا از شيطان ، پناه جستن قبلى است
- استعاذه به خدا توكل به خدا است و ايمان وتوكل دو ملاك صدق عبوديت هستند
- گروهى كه شيطان بر آنان مسلط است
- اشاره به مساءله نسخ و حكمت آن و پاسخ به خرده گيرى مشركين در آيه شريفه : ((و اذابدلنا آيه مكان اية ...))
- اتهام مشركين به پيامبر(ص ) در ارتباط با مسئله نسخ
- توضيحى در مورد اينكه با نزول آيات ناسخ خداوند ايمان مؤ منين را تثبيت مى كند
- شرح و تفصيل جواب خداى سبحان به افتراى مشركين بهرسول خدا(ص ) كه گفتند مردى غير عرب به او مى آموزد
- رواياتى در ذيل آيه : ((ان الله يامر بالعدل و الاحسان ...)) و بيان مراد ازعدل و احسان
- دو روايت در ذيل آيه : ((من عمل صالحا من ذكر و انثى فلنحيينه حيوة طيبة ))
- رواياتى در ذيل آيه : ((يقولون انما يعمله بشر...))
- مؤ من هرگز دروغ نمى گويد
نکات آیه
۱- سوداگرى با عهد و پیمان الهى و زیر پا نهادن آن در برابر بهاى ناچیز دنیوى، ممنوع و گناهى نابخشودنى است. (و لاتتخذوا أیمنکم دخلاً ... و لکم عذاب عظیم . و لاتشتروا بعهد الله ثمنًا قلیلاً) ممنوعیت سوداگرى با عهد و پیمان الهى، از نهى «لاتشتروا» و بزرگ بودن گناه آن، از ذیل آیه قبل (و لکم عذاب عظیم) - که به عذاب بزرگ تهدید شدند - استفاده مى شود.
۲- متاع دنیا، هر چند به ظاهر بزرگ و بسیار باشد، در قبال ضرر و زیان نقض عهد و پیمان الهى، ناچیز و بى ارزش است. (و لاتشتروا بعهد الله ثمنًا قلیلاً)
۳- ارزش عالى دین و معنویات و قابل مقایسه نبودن آنها با امور مادى (و لاتشتروا بعهد الله ثمنًا قلیلاً إنما عند الله هو خیر لکم)
۴- پیمان شکنان و نقض کنندگان سوگند و عهد الهى، مردمى دنیاپرست، کوتاه نگر و دون همتند. (لاتتخذوا أیمنکم دخلاً بینکم ... و لاتشتروا بعهد الله ثمنًا قلیلاً) از تعبیر «ثمناً قلیلاً» (بهاى کم و ناچیز) کوتاه نظرى و دون همتى استفاده مى شود; زیرا هیچ عاقل و صاحب فکرى، کالایش را به بهاى کم و ناچیز و کمتر از ارزش واقعى آن نمى فروشد.
۵- انسان، در معرض خطر دستاویز قرار دادن ارزشهاى معنوى براى دستیابى به مادیات (و لاتشتروا بعهد الله ثمنًا قلیلاً)
۶- کوتاه نگرى، دون همتى و دنیاطلبى، ریشه گرایش انسان به شکستن پیمانهاى الهى و ترجیح دادن دنیا بر آخرت است. (و لاتشتروا بعهد الله ثمنًا قلیلاً)
۷- نفع و صلاح واقعى انسانها، تنها در ارزشهاى معنوى و الهى نهفته است و نه در مطامع ناچیز دنیوى. (و لاتشتروا بعهد الله ثمنًا قلیلاً إنما عند الله هو خیر لکم)
۸- وفا کنندگان به عهد الهى، داراى پاداشى محفوظ نزد خداوند (و لاتشتروا بعهد الله ... إنما عند الله هو خیر لکم)
۹- توجه به پاداش برتر الهى، مانع روى گردانى انسان از تعهدات خویش با خداوند است. (و لاتشتروا بعهد الله ... إنما عند الله هو خیر لکم إن کنتم تعلمون)
۱۰- سوداگرى با دین و ترجیح دادن دنیا بر آخرت، نشان جهل و نادانى است. (و لاتشتروا بعهد الله ... إنما عند الله هو خیر لکم إن کنتم تعلمون)
۱۱- روى گردانان از تکالیف و تعهدات الهى، مردمى ناآگاه و بى توجه به پاداشهاى برتر خداوندى اند. (و لاتشتروا بعهد الله ... إنما عند الله هو خیر لکم إن کنتم تعلمون)
۱۲- بالا بردن سطح آگاهیها و دانشها، وسیله فهم بهتر ارزشهاى برتر الهى و سود و زیان حقیقى (و لاتشتروا بعهد الله ثمنًا قلیلاً إنما عند الله هو خیر لکم إن کنتم تعلمون)
۱۳- انسان، مجذوب ارزشهاى برتر است. (إنما عند الله هو خیر لکم إن کنتم تعلمون) برداشت فوق، به خاطر این است که خداوند با نمایاندن ارزشهاى برتر، انسان را به سوى ارزشهاى واقعى راهنمایى کرده است.
۱۴- اسلام، تعیین کننده ملاک ارزش گذاریها و معرف ارزشهاى برتر براى انسان است. (و لاتشتروا بعهد الله ثمنًا قلیلاً إنما عند الله هو خیر لکم إن کنتم تعلمون)
۱۵- انسان، در ارزش گذاریها و تعیین ارزشهاى برتر، دچار خطا مى شود. (و لاتشتروا ... ثمنًا قلیلاً إنما عند الله هو خیر لکم إن کنتم تعلمون)
موضوعات مرتبط
- ارزشگذارى: خطا در ارزشگذارى ۱۵
- ارزشها ۳: تبیین ارزشها ۳ ۱۴; سوءاستفاده از ارزشها ۳ ۵; عوامل فهم ارزشها ۳ ۱۲; ملاک ارزشها ۳ ۱۴
- اسلام: نقش اسلام ۱۴
- امکانات مادى: بی ارزشى امکانات مادى ۲، ۳، ۷
- انسان: خطاى انسان ها ۱۵; گرایشهاى انسان ۱۳; مصالح انسان ها ۷
- جهل: نشانه هاى جهل ۱۰
- خدا: پاداشهاى خدا ۸; زمینه عهد شکنی با خدا ۶; زیان عهد شکنی با خدا ۲; سوءاستفاده از عهد با خدا ۱; گناه عهد شکنی با خدا ۱; ممنوعیت عهد شکنی با خدا ۱; موانع عهد شکنی با خدا ۹
- دنیا: آثار ترجیح دنیا بر آخرت ۱۰; زمینه ترجیح دنیا بر آخرت ۶
- دنیاطلبان ۴:
- دنیاطلبى: آثار دنیاطلبى ۶
- دین: ارزش دین ۳; جهل معرضان از دین ۱۱; غفلت معرضان از دین ۱۱
- دین فروشى: آثار دین فروشى ۱۰
- ذکر: آثار ذکر پاداشهاى خدا ۹
- سوگندشکنان: دنیاطلبى سوگندشکنان ۴; کوته بینى سوگندشکنان ۴
- علم: آثار ازدیاد علم ۱۲
- عهد: اهمیت وفاى به عهد ۲; پاداش وفاداران به عهد ۸
- عهدشکنان: دنیاطلبى عهدشکنان ۴; کوته بینى عهدشکنان ۴
- غافلان: غافلان از پاداشهاى خدا ۱۱
- کوته بینى: آثار کوته بینى ۶
- گرایشها: گرایش به ارزشها ۱۳
- گناهان کبیره ۱:
- معنویات: ارزش معنویات ۳; اهمیت معنویات ۷; سوءاستفاده از معنویات ۵
