تفسیر:المیزان جلد۱۲ بخش۲۲: تفاوت میان نسخه‌ها

__TOC__

پس اين چهار دستور، يعنى رغبت نكردن به متاع دنيوى كه نزد كفار است ، غصه نخوردن از كفر و استهزاى ايشان ، خفض جناح براى مؤ منين ، و روشن ساختن ماموريت خود، همان صفح جميلى است كه براى كسى مثل رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) سزاوار است ، زيرا اگر يك پيغمبرى (كه خاتم پيغمبران هم هست ) يكى از اين چهار خصوصيت را نداشته باشد امر دعوتش مختل مى گردد.

و از همين جا روشن مى شود اينكه بعضى از مفسرين گفته اند: «'''فاصفح الصفح الجميل '''» با آيه شمشير كشيدن نسخ شده . صحيح نيست ، زيرا صفح جميل آنطور كه آيه «'''لا تمدن عينيك '''» تفسيرش كرد به اعتبار خود باقى است ، حتى بعد از نازل شدن آيه شمشير و اعلام جهاد نيز قوت خود را از دست نداده ، و هيچ دليلى ندارد كه بگوئيم نسخ شده .

مجمع البيان گفته است : كلمه «'''عضين '''» جمع «'''عضه '''» است و اصل عضه «'''عضوه '''» بوده «'''واو'''» آنرا انداخته اند و به همين جهت جمع آن با نون آمده ، همچنان كه در «'''عزه '''» گفته شده است عزون ، چون اصل عزه نيز عزوه بوده ، و «'''تعضيه '''» به معناى تفريق است ، و از «'''اعضاء'''» گرفته شده كه هر يك از ديگرى جداست ، پس اگر بگوئيم «'''عضيت الشى ء'''» معنايش اين است كه من فلان چيز را متفرق و عضو عضو كردم ، رؤ بة (كه يكى از شعراء است در يك بيت خود) گفته است : «'''و ليس دين الله بالمعضى '''» : دين خدا تفرقه پذير نيست ))، اين بود محل حاجت ما از گفتار صاحب مجمع .

مقصود از «'''مقتسمين '''» و وجه تسميه آنان به اين نام

و اين آيه تفريع بر مطالب قبل است ، و حق هم همين بود كه بر آنها تفريع شود، براى اينكه غرض از سوره در حقيقت همين علنى كردن رسالت است ، بنا بر اين معناى آيه چنين مى شود: حال كه مطلب بدان قرار بود كه گفته شد، يعنى حال كه تو مامور به صفح جميل شدى و خود را به عنوان نذير از عذاب ما - آن عذابى كه بر مقتسمين نازل شد - معرفى نمودى ديگر مترس ، و كلمه حق را اظهار و دعوت خود را علنى كن .

از اين بيان روشن مى شود كه : جمله «'''انا كفيناك المستهزئين '''» در مقام تعليل براى جمله «'''فاصدع ...'''» است ، همچنانكه كلام هم اشعار و بلكه دلالت دارد بر اينكه اين «'''مستهزئين '''» همان مقتسمين اند كه قبلا اسمشان برده شد، و معناى آيه اين است كه حال كه مطلب بدين قرار بود كه گفته شد، پس ديگر درنگ مكن ، و دعوت به حق را علنى ساز، و از مشركين روى برتاب ، و كلمه «'''انا'''» به معناى : «'''لانا'''» است ، براى اينكه ما شر مستهزئين را از تو كفايت كرديم ، و ايشان را به عذاب خود هلاك مى سازيم ، و اين مستهزئين همانهايند كه «'''يجعلون مع الله الها آخر فسوف يعلمون : با خدا خدايانى ديگر ميگيرند، پس به زودى خواهند فهميد'''».

در اين جمله براى بار دوم اندوه و تنگ حوصلگى آن جناب را از استهزاى آنان پيش مى كشد تا مزيد عنايت خود را نسبت به تسليت و دلخوش كردن آن جناب و تقويت روحش برساند. و خداى سبحان در كلام خود و مخصوصا در سوره هاى مكى بسيار آن جناب را تسليت داده ، و اين به خاطر آن صدمات زيادى است كه ايشان در مكه با آن مواجه مى شده .

خداى سبحان به پيامبر گرامى خود سفارش مى فرمايد كه او را تسبيح و حمد گويد و سجده و عبادت كند و اين مراسم را ادامه دهد،

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۲۸۸ </center>

==آيات ۱ - ۲۱،سوره نحل ==

سوره نحل مكى است و ۱۲۸ آيه دارد

وَ الاَنْعَمَ خَلَقَهَا لَكمْ فِيهَا دِف ءٌ وَ مَنَفِعُ وَ مِنْهَا تَأْكلُونَ(۵)

وَ لَكُمْ فِيهَا جَمَالٌ حِينَ تُرِيحُونَ وَ حِينَ تَسرَحُونَ(۶)

أَ فَمَن يخْلُقُ كَمَن لا يخْلُقُ أَ فَلا تَذَكرُونَ(۱۷)

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۲ صفحه ۲۹۷ </center>

ترجمه آيات

بنام خداوند رحمان و رحيم ، فرمان خدا آمدنى است آن را با شتاب مخواهيد، خدا منزه و برتر است از آنچه مشركان براى او شريك قائل مى شوند (۱)

راه راست به عهده خداست ، اما بعضى از راهها بيراهه است و اگر مى خواست ، همه شما را هدايت كرده بود (۹)

[[رده:تفسیر المیزان]]