زَجْرَة
«زَجْرَة» از مادّه «زجر»، گاه، به معناى طرد است، و گاه، به معناى فریادى است که براى راندن گفته مى شود، و در اینجا منظور معناى دوم، و اشاره به «نفخه دوم» و «صیحه ثانى اسرافیل» مى باشد. انتخاب تعبیر «زَجْرَةٌ واحِدَةٌ» در سوره «نازعات» با توجّه به محتواى این دو کلمه، اشاره به سرعت و ناگهانى بودن رستاخیز و سهولت و آسانى آن در برابر قدرت خدا است، که با یک فریاد آمرانه از سوى فرشته رستاخیز، یا صور اسرافیل، همه مردگان لباس حیات در تن مى کنند و در عرصه محشر براى حساب حاضر مى شوند.
ریشه کلمه
- زجر (۶ بار)
قاموس قرآن
راندن با صدا، سپس گاهى در صدا و گاهى در مطلق راندن به كار مىرود عبارت راغب چنين است «الزجر طرد بصوت. ثم سيتعمل فى الطرد تارة و فى الصوت اخرى» صحاح و قاموس و اقرب منع و نهى گفتهاند. اين معانى قريب به هم اند. [صافات:19]. يعنى قيامت فقط يك صيحه و يا يك حركت است آنگاه همه زنده شده نگاه مىكنند آيه در جواب كسانى است كه وقوع قيامت با صيحه و فرياد است [يس:53]و لذا زجره به معنى صيحه است يعنى با يك صيحه قيامت بر پا مىشود. طبرسى كه زجر را بر گرداندن گفته مىگويد: گوئى مردم از حال خود برگردانده شدهاند به محشر. [قمر:9]. يعنى بنده ما نوح را تكذيب كرده و گفتند ديوانه است و منع و طرد شد گوئى فرياد كشيده گفتهاند: ساكت باش! [قمر:4]. ازدجار به معنى زجر است يعنى از اخبار گذشتگان به آنها آمد چيزيكه در آن موعظه و منع از ارتكاب گناهان است مزدجر در ايه مصدر ميمى است . چنانكه الميزان گفته. * [صافات:2-4] راجع به اين آيات رجوع شود به «تلى» كه مشروحاً گفته شده است.
