روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۴ ش ۵۲۴

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۴، كِتَابُ الْوَصِيَّة

و روي الحسن بن محبوب عن ابي جميله عن حمران عن ابي جعفر ع :

فِي رَجُلٍ أَوْصَى عِنْدَ مَوْتِهِ وَ قَالَ أَعْتِقْ فُلاَناً وَ فُلاَناً وَ فُلاَناً حَتَّى ذَكَرَ خَمْسَةً فَنُظِرَ فِي ثُلُثِهِ فَلَمْ يَبْلُغْ ثُلُثُهُ أَثْمَانَ قِيمَةِ اَلْمَمَالِيكِ اَلْخَمْسَةِ اَلَّذِينَ أَمَرَ بِعِتْقِهِمْ‏ قَالَ يُنْظَرُ إِلَى اَلَّذِينَ سَمَّاهُمْ وَ بَدَأَ بِعِتْقِهِمْ فَيُقَوَّمُونَ وَ يُنْظَرُ إِلَى ثُلُثِهِ فَيُعْتَقُ مِنْهُ أَوَّلُ شَيْ‏ءٍ ذَكَرَ ثُمَّ اَلثَّانِي وَ اَلثَّالِثُ ثُمَّ اَلرَّابِعُ ثُمَّ اَلْخَامِسُ فَإِنْ عَجَزَ اَلثُّلُثُ كَانَ فِي اَلَّذِي سَمَّى آخِراً لِأَنَّهُ أَعْتَقَ بَعْدَ مَبْلَغِ اَلثُّلُثِ بِمَا لاَ يَمْلِكُ فَلاَ يَجُوزُ لَهُ ذَلِكَ‏

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۶ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۶۰

و حسن بن محبوب، از أبو جميله، از حمران از امام ابو جعفر باقر عليه السّلام در باره مردى روايت كرده است كه بهنگام احتضار وصيّت كرد و گفت كه: فلان و فلان و فلان- و همچنان خود تا پنج نفر از مملوكان را بشمرد، و گفت ايشان را آزاد كن، ولى چون در ثلث او نظر كرد آن را وافى ببهاى مملوكانى كه دستور آزادى ايشان را داده است نيافته؟ فرمود: كسانى را كه نام برده، و دستور آزاد كردنشان را صادر كرده است بقيمت تقويم ميشوند، و نخستين موردى را كه نام برده است آزاد ميكند، و آنگاه به دوم و سوم و سپس چهارم، و پس از آن به پنجم مى‏پردازد، پس اگر ثلث وفا نكرد، اين نارسائى را بحساب آنكه نامش در مرحله آخر برده شده است ميگذارد، زيرا كه آن مرد بعد از مبلغ ثلث خود، چيزى را كه مالك نبوده است آزاد كرده، و اين دستور او نافذ نخواهد بود.