روایت:من لايحضره الفقيه جلد ۱ ش ۱۶۲۹

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۱، بَابُ حَدِّ الْوُضُوءِ وَ تَرْتِيبِهِ وَ ثَوَابِه

قال زراره بن اعين لابي جعفر الباقر ع :

أَخْبِرْنِي عَنْ حَدِّ اَلْوَجْهِ اَلَّذِي يَنْبَغِي أَنْ يُوَضَّأَ اَلَّذِي قَالَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ‏ فَقَالَ اَلْوَجْهُ اَلَّذِي قَالَ اَللَّهُ وَ أَمَرَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِغَسْلِهِ اَلَّذِي لاَ يَنْبَغِي لِأَحَدٍ أَنْ يَزِيدَ عَلَيْهِ وَ لاَ يَنْقُصَ مِنْهُ إِنْ زَادَ عَلَيْهِ لَمْ يُؤْجَرْ وَ إِنْ نَقَصَ مِنْهُ أَثِمَ‏ مَا دَارَتْ‏ عَلَيْهِ اَلْوُسْطَى وَ اَلْإِبْهَامُ مِنْ قُصَاصِ شَعْرِ اَلرَّأْسِ إِلَى اَلذَّقَنِ‏ وَ مَا جَرَتْ عَلَيْهِ اَلْإِصْبَعَانِ مُسْتَدِيراً فَهُوَ مِنَ اَلْوَجْهِ وَ مَا سِوَى ذَلِكَ فَلَيْسَ مِنَ اَلْوَجْهِ‏ فَقَالَ لَهُ‏ اَلصُّدْغُ مِنَ اَلْوَجْهِ فَقَالَ لاَ قَالَ‏ زُرَارَةُ قُلْتُ لَهُ أَ رَأَيْتَ مَا أَحَاطَ بِهِ اَلشَّعْرُ فَقَالَ كُلُّ مَا أَحَاطَ بِهِ مِنَ اَلشَّعْرِ فَلَيْسَ عَلَى اَلْعِبَادِ أَنْ يَطْلُبُوهُ وَ لاَ يَبْحَثُوا عَنْهُ وَ لَكِنْ يُجْرَى عَلَيْهِ اَلْمَاءُ

ترجمه

‏محمد جواد غفارى, من لا يحضره الفقيه - جلد ۱ - ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى و صدر بلاغى, ۷۱

زرارة بن اعين به امام باقر عليه السّلام عرض كرد: از حدّ شستن صورت در وضو بآن مقدارى كه خداى عزّ و جلّ مقرّر فرموده مرا آگاه ساز، آن حضرت فرمود: حدّ آن صورتى كه خدا فرموده و شستن آن را دستور داده و كسى را روا نيست كه بآن بيافزايد يا از آن كم نمايد- كه اگر بر آن افزود پاداشى نميبرد و اگر از آن كم گذاشت گناه كرده است- آن مقدارى است كه انگشت ميانه و ابهام (شست) پيرامون آن را بگيرد بطور قوس وار از رستنگاه موى سر تا گونه، و آنچه اين دو انگشت قوس‏وار از صورت ميگيرد، روى محسوب مى‏شود و بيرون از آن جزء وجه و روى‏ نيست، زراره از آن حضرت پرسيد: صدغ (شقيقه يا گيجگاه) هم جزء روى است؟ آن حضرت فرمود: نه، زراره گويد: عرض كردم: نظر شما در مورد آنچه كه موى صورت آن را فرا گرفته چيست؟ فرمود: هر آنچه موى آن را پوشانيده پى‏جوئى آن و رسانيدن آب بزير موى بر بندگان لازم نيست. (آب را به زير مو و به پوست رسانيدن واجب نيست) و لكن بايد آب را بر ظاهر آن جارى ساخت. و حدّ شستن دو دست از آرنج تا سر انگشتان است، و حدّ مسح سر عبارت است از مسح با سه انگشت چسبيده بهم از جلوى سر، و حدّ مسح دو پا عبارت است از آنكه دو كف دست خود را بر سر انگشتان پايت قرار دهى و آنها را به سوى كعبين بكشى و مسح پاى راست را پيش از پاى چپ شروع ميكنى و اين مسح (سر و پا) با مقدارى از ترى كه در دست باقيمانده بدون آنكه دوباره بآن آب بزنى صورت ميگيرد، و در شستن دستها و مسح سر و پاها موى را بر نگردان.