تَخْفِيف
ریشه کلمه
- خفف (۱۷ بار)
قاموس قرآن
خفّ (بر وزن فلس) و خفّت (به كسر اوّل و فتح آن) به معنى سبكى است (اقرب) راغب مىگويد: خفيف در مقابل ثقيل است. تخفيف به معنى يبك كردن است «خفّفه: ضدّ ثقله» مثل [بقره:178] آن تخفيف و مرحمتى از پروردگار شماست. و مثل [بقره:86]. خفاف در آيه [توبه:41] جمع خفيف چنانكه ثقال جمع ثقيل است يعنى سبكباران و سنگينباران به جنگ بيرون رويد و در راه خدا با اموال و جانها جهاد كنيد. مراد از ثقيل بودن چنانكه گفتهاند، وجود موانع از بيرون رفتن است امثال اولاد، نبودن زاد و راحله، كثرت مشغله و غيره و مراد از سبك بودن عدم وجود موانع است. * [زخرف:54] معنى تحت اللفظى آن است كه از قوم خويش طلب سبكى كرد كه بر روى اطاعت كنند و با در نظر گرفتن آيات ما قبل كه فرعون به مردم گفت: آيا حكومت مصر از من نيست؟ آيا اين نهرها در زير درختان كاخ من جارى نيست؟ روشن مىشود كه منظور آن است: قوم خويش را بر سبكبارى در اطلعت وادار كرد پس از وى اطاعت نمودند. * [نحل:80] آنها را سبك مىشماريد در روز كوچ و در روز اقامت. [روم:60] آنانكه ايمان ندارند تو را به سبكسرى وا ندارد استخفاف در آيه اوّل و سوّم در مقام ذم بكار رفته است كه عبارت از سبكسرى و عدم تصميم و بى ارادگى است. * [اعراف:9]، [مؤمنون:103] و قارعه 8 نيز آمده است و مراد از آن سبك بودن ميزانهاست، در «وزن» خواهد آمدكه ظاهراً وزن فقط براى اعمال نيك بلكه سبب سبكى حسنات سبكى حسنات اند.
